kimyasal silahların yasaklanması örgütü’nün (opcw) yaptığı gizli bir rapor, zehirli hardal gazının suriye’de kullanıldığını tespit etti. al jazeera’nin kaynaklarından elde ettiği bilgilere göre, kimyasal silah olarak kullanılan gaz, halep’te muhaliflerin işid ile çatıştığı mare bölgesinde kullanıldı.

opcw, 29 ekim tarihli raporunda, 21 ağustos 2015’te 'en az iki kişinin hardal gazına maruz kaldığından son derece emin' olduğunu ifade etti.

raporun özetine ulaştıktan sonra reuters’in servis ettiği gizli bilgilerle, suriye rejiminin 2013’te kimyasal silah stoklarını teslim etmeye kabul ettiğinden bu yana, suriye’de hardal gazının kullanıldığı ilk kez kesin olarak kanıtlanmış oldu.

opcw, ‘büyük bir ihtimalle bir bebek, maruz kaldığı hardal gazı nedeniyle öldü’ ifadesini kullandı.

gerçeği araştırma komitesi, sorumlu bulma zorunluğu olmadığından dolayı, suçlu olarak işid'i işaret etmedi. ancak diplomatik kaynaklar, zehirli gazın işid’le çatışan muhaliflere karşı kullanıldığını belirterek konunun önemini şöyle özetledi:

"burada asıl soru, işid’in hardal gazını nereden elde ettiği. ya işid artık bu gazı üretmek için gerekli bilgiye sahip. ya da rejimin opcw’ye raporlamadığı bir kimyasal silah stoku vardı. işid de bu stoku ele geçirdi."

bm’nin genel sekreteri ban ki moon’a resmi olarak bu ayın içerisinde sunulacak rapor, daha önce suriye’deki muhalifler ve irak’taki peşmerge tarafından ortaya atılan 'işid kimyasal silah elde etti ve onu bize karşı kullanıyor' şeklindeki iddiaları güçlendirdi.

rejimin kimyasal silahı

21 ağustos 2013 tarihinde şam'ın doğu guta bölgesinde zehirli gaz saldırısı düzenlenmiş ve 1400'den fazla kişi katledilmişti. birleşmiş milletler heyeti suriye’de kimyasal silah kullanıldığı tespitinde bulunmuştu.

abd yönetimi ve uluslararası kamuoyu saldırıdan büyük ölçüde esed rejimini sorumlu tutmuş, abd başkanı barack obama ‘kırmızı çizgilerin’ ihlal edildiği gerekçesiyle suriye rejimine yönelik askeri müdahalede bulunacağını açıklamıştı.

abd’nin askeri müdahale tehdidine karşı moskova harekete geçti ve rejimi elindeki kimyasal silah stoklarını teslim etmeye ikna etti.

lahey merkezli ve nobel barış ödülü sahibi kimyasal silahların yasaklanması örgütü, suriye’nin varılan anlaşmadan sonra bildirdiği ve daha sonra aşamalı olarak teslim ettiği 1300 ton kimyasal silah stokunun teslim alınıp sonra da imha edilmesi sürecini bizzat denetledi. ancak abd ve ingiltere, suriye’nin opcw’ye sunduğu kimyasal silah stoklarına ait ilk listenin tutarlı olmadığını iddia etmişti.

muhalifler rejimi, denetimindeki bölgelere yönelik kimyasal silah olarak nitelenmeyen zehirli klor gazı saldırıları düzenlemekle suçluyor. suriye, kimyasal silahlar sözleşmesi'ni 1997 yılında imzalamıştı. anlaşmaya göre, suriye'nin kimyasal silah bulundurması veya kullanması yasak.

kaynak: reuters ve al jazeera