dışişleri bakanlığı sözcüsü büyükelçi hüseyin müftüoğlu, iran dışişleri bakanlığı sözcüsü behram kasımi’nin türkiye'ye yönelik sert açıklamalarına yanıt verdi. yanıtta şu ifadeler kullanıldı:

"bölgedeki krizler nedeniyle ülkesine mülteci olarak sığınan insanları dahi savaş alanına sürmekten çekinmeyen bir ülkenin bölgedeki gerginliğin ve istikrarsızlığın sorumlusu olarak başkalarını itham etmesini kabul etmek de anlamak da mümkün değildir.  iran dışişleri bakanlığı sözcüsü behram kasımi’nin, ülkesinin bölge politikalarının takdir edildiği ve adil bulunduğu yönündeki ifadeleri ise,  birleşmiş milletler ve islam işbirliği teşkilatı gibi uluslararası platformlarda bu ülke hakkında yoğun olarak dile getirilen endişe ve şikayetler karşısında büyük bir çelişki oluşturmaktadır. iran’ın kendisine yönelik eleştirileri dile getiren ülkeleri itham etmek yerine, yapıcı adımlar atması ve bölgesel politikalarını gözden geçirmesi beklenir."

iran türkiye'nin tahran büyükelçisi'ni dışişleri bakanlığı'na çağırdı

türk makamlarının iran konusundaki açıklamalarına tepki gösteren tahran, türkiye’nin bu ülkedeki büyükelçisi'ni dışişleri bakanlığı’na çağırdı. iran devlet televizyonunun haberine göre, cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan’ın bahreyn temasları kapsamında ve dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu’nun münih konferansı’nda dile getirdiği ifadelerden dolayı türk büyükelçi rıza hakan tekin bugün dışişleri bakanlığı’na çağrıldı.

iran televizyonu, dışişleri bakanlığı’na gelen türk büyükelçiye tahran yönetiminin “sert” itirazının iletildiği aktardı.

kasimi ne demişti ?

sabah saatlerinde basın toplantısında konuşan kasımi, ankara’dan iran’a yönelik yapılan açıklamalara "türkiye konusunda sabırlı davranıyoruz ancak sabrımızın da bir sınırı var" demişti.  iran’ın resmi haber ajansı irna’nın haberine göre, yerli ve yabancı basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan kasımi, dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu’nun münih güvenlik konferansı'nda iran konusunda söylediği ifadelere tepki gösterdi.

kasımi, “türkiye, özellikle başarısız darbe girişimi sonrası çeşitli alanlarda iran’ın destek verdiği önemli komşularımızdan biridir. türkiye’deki kaotik durum nedeniyle ülkedeki bazı politikacılar, muhtemelen sonuçlarını iyi düşünmeden, normal olmayan ifadeler kullanıyor. yanlış politikalar nedeniyle girdiği girdaptan kurtulamayan ankara, çaresizliğini örtbas etmek için öfkeden bu ifadelere başvuruyor” diye konuştu.

"türkiye tekrarlarsa..."

iranlı sözcü, “türkiye konusunda sabırlı davranıyoruz ancak sabrımızın da bir sınırı var. türk makamlarından, iran hakkında yaptıkları konuşmalarına daha fazla dikkat edip, bu tip sözlerin tekrarlanmamasını temenni ederiz. türk dostlarımız bu tip ifadelerini tekrarlarsa biz de susmayıp karşılık vereceğiz” dedi.

"uçuşa yasak bölgeye karşıyız"

tahran’ın, türkiye’nin suriye’nin kuzeyinde uçuşa yasak bölge oluşturulması fikrini yanlış bulduğunu söyleyen kasımi, “ bu mesele sorunları daha da arttıracaktır. bizim tarafımızdan kabul edilebilir değildir, suriye’de etkin diğer devletler de buna karşılar” ifadelerini kullandı.

"erdoğan'ın iran açıklaması dostça değildi"

cumhurbaşkanı erdoğan’ın bahreyn ziyareti sırasında iran’ın bölgede “pers milliyetçiliği” yaptığına yönelik açıklamalarını değerlendiren kasımi, erdoğan’ın sözlerin “dostça” olmadığı ileri sürdü.

sözcü, “türkiye cumhurbaşkanı’nın tutumu beklenmedik ve dostça değildi. bu tip ifadeler, türkiye’nin kısa vadede elde etmeyi planladığı fakat yenilgiyle sonuçlanan hedeflerine ulaşamamasından kaynaklanıyor. iran’la ilgili bu ifadeler doğru değil ve yersizdir. iran; suriye, irak ve hatta türkiye’de istikrar ve güvenliği sağlanması için yardımda buluyor ve rolü yapıcıdır” dedi.

çavuşoğlu ne demişti ?

3. münih güvenlik konferansı'nda konuşan dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, israil’in son dönemde artırdığı yasa dışı yerleşimleri eleştirerdikten sonra iran’a mezhepçilik eleştirisinde bulunmuştu;

"türkiye her türlü ayrışmaya karşı, dini ya da mezhepçi ayrışmalara karşıyız. cumhurbaşkanım erdoğan da bunu nisan ayında islam işbirliği teşkilatı zirvesinde söylemişti. 'ben sünni ya da şii değil, müslümanım' demişti. iran, suriye ve irak’ı iki şii devleti haline getirmeye çalışıyor. bu çok tehlikeli. bu eğilime son vermeli, bölgede güvenlik ve istikrar ancak o şekilde sağlanır."

çavuşoğlu, iran ve rusya ile işbirliği halinde astana’da yürüyen suriye toplantıları için de “astana sadece ateşkese odaklanmalıdır. suriye’deki geçiş sürecinin ve siyasi çözümün konuşulabileceği tek yer cenevre’dir” dedi.

erdoğan ne demişti ?

erdoğan, bahreyn'e gerçekleştirdiği ziyarette şu ifadeleri kullanmıştı:

"suriye'nin bölünmesine karşıyız ama biliniz ki birileri de hem suriye'nin hem irak'ın bölünmesini istiyorlar. irak'ın bölünmesi çalışmalarını yapanlar da var. orada ki mezhebi mücadele aynı zamanda etnik mücadele çünkü orada da bir pers milliyetçiliği olayı var. bu pers milliyetçiliği olayıyla da bir bölünme orada da söz konusu. bunların önünü kesmemiz önünü almamız gerekiyor, benzer durum suriye'de var. suriye'deki gelişmenin de önünü almamız lazım bunun için de tabi körfez'in, bizim üzerimize düşen neyse bunları hep beraber yapmamız gerekiyor. çünkü biz zulme seyirci kalamayız, kalmayacağız."

kurtulmuş: çok büyütmemek lazım

başbakan yardımcısı ve hükümet sözcüsü numan kurtulmuş, türkiye'nin iran ile ilgili açıklamalarından sonra iran'ın, türk büyükelçiyi dışişleri bakanlığı'na çağırması hakkında şunları söyledi:

"zaman zaman böyle şeyler olur. bunlar iki ülke arasındaki ilişkilerin kötüleştiği anlamına gelmez. iran, türkiye, bütün bu bölge ülkelerinin hepsi aynı coğrafyanın dost ve kardeş ülkeleridir. zaman zaman aramızda siyaset farklılıkları olur. birtakım görüşler dile getirilir. bundan rahatsızlık duyulabilir. bu sözler dolayısıyla ülkeler birbirilerine karşı düşmanlık ilişkisi geliştirmezler. türkiye ve iran dost ve kardeş iki ülkedir. sınır komşudur. siyaseten çok farklılıklarımız var; ama sonuçta bunların üzerinden farklı bir ilişki ortaya çıkmaz. bunları çok büyütmemek lazım"

kaynak: al jazeera, dha