arap yarımadası'nın en eski yerleşim merkezi olan yemen, arap baharı dalgasının uzandığı ülkelerden biriydi. 33 yıl boyunca iktidarda kalan devrik lider ali abdullah salih’in yardımcısı abdurabbuh mansur hadi,  tek aday olarak girdiği 2012 seçimlerini kazanarak cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu.

körfez işbirliği konseyi’nin (kik) girişimiyle oluşturulan yemen'deki yetki devri anlaşması, 23 kasım 2011’de suudi arabistan’ın başkenti riyad’da imzaladı. salih, planın öngördüğü gibi yetkilerini yardımcısı abdurabbuh mansur hadi'ye devretti.

cumhurbaşkanı hadi, ülkede yaşanan ayaklanmaların ardından başaşağı giden ekonomiyi düzeltmek, artan el kaide tehdidiyle yüzleşmek, ülkenin güneyindeki mezhep çatışmalarını ve kuzeyindeki şii grupların şiddet olaylarını kontrol altına almak zorunda.

asker kökenli lider

1946 yılında abyan'da dünyaya gelen abdurabbuh mansur hadi, sovyet rusyası etkisindeki sosyalist yemen arap cumhuriyeti (güney yemen) döneminde askeri eğitim aldı. 1967'de askeri okuldan mezun olan hadi, yüksek eğitimini rusya'da tamamladı.

1986'da çıkan ilk kuzey-güney geriliminde şu an suriye'de sürgünde olan eski yemen lideri ali nasır yanlısı bir politika izleyen hadi, yenilen güney askerleri ile birlikte kuzey tarafına yerleşti.

yemen'in birleşmesinden yana olan hadi, kuzey askerleri ile güney askerleri arasında ''tek yemen'' propagandaları ile dikkat çekerken, 1994 yılında sonlanan iç savaştan sonra yemen'in birleşmesindeki katkılarından dolayı salih'in gözde komutanlarından oldu.

kendisi de abyanlı olan hadi, bu bölgedeki güney askerlerini ikna ederek silahlarını teslim etmelerinde büyük rol oynadı.

ince dengeler

1995 yılından itibaren devrik cumhurbaşkanı salih'in yardımcılığını yürüten hadi, ılımlı ve barış yanlısı kimliği ile kasım'da imzalanan kik barış planı'nın en önemli ve yegane aktörü olarak öne çıktı.

hadi, muhalif kesimlerin ve salih yanlısı devlet görevlilerinin ''hayır'' diyemeyeceği tek adaydı. 21 şubat 2012'de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birlikte ülkenin geçiş sürecinin ilk seçilmiş lideri oldu.

ancak yemen siyasetinde hiçbir zaman eski cumhurbaşkanı salih’ten bağımsız görülmeyen hadi’nin ülkede uzlaşı içinde bir geçiş süreci için salih’ten farklı olduğunu kanıtlaması gerekiyor.

özellikle ordu içinde bulunan salih destekçilerini ile uzlaşarak dengeleri gözetmesi gerekiyor.

salih’in ülkede özellikle ordu içinde etkin olan oğulları ve yeğenleri ile rakip generaller de şimdilik hadi’yi destekliyor.

ayrıca yemen diğer komşularının aksine aşiret bağları ve feodal yapıları ön planda olan bir ülke. ülkeyi yöneten hadi'nin aşiret liderleri ile ilişkilerini belli bir seviyede tutması gerekiyor. çünkü yemenlilerin büyük kısmı devlet adamlarının değil, aşiret liderlerinin verdiği kararlara göre hareket ediyor. 

bununla beraber aşiretler çok ciddi silah gücüne sahip. ordu içerisinde de çok etkililer. 

cumhurbaşkanı hadi'nin işi pek kolay değil. ülkede ekonomik adaletsizliği ortandan kaldırmaya çalışırken, toplumuda bağımsız düşünme yönünde dönüştürmesi gerekiyor. 

yemen cumhurbaşkanı hadi’nin, "gerilla savaşları ve zor şartlar altında sürdürülen kara savaşı taktikleri" üzerine iki kitabı bulunuyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar