pakistan’ın son dönemde öne çıkan siyasetçisi ve önemli aktivistlerinden biri olan imran han niyazi, 25 kasım 1952’de lahor’da doğdu. peştun kökenli elit bir aileden geliyor.

lahor’da aitchison college ve ingiltere’de royal grammar school worcester’da okudu. küçük yaşlarından itibaren pakistan’da en popüler spor dalı olan kriketle ilgilenmeye başladı.

1972’de ingiltere’deki oxford üniversitesi’nde felsefe, siyaset ve ekonomi eğitimine başladı. burada üniversitenin kriket takımında oynadı. 

eğitimini tamamladıktan sonra 1976’da ülkesine dönen han, 1976-77 sezonundan itibaren pakistan kriket milli takımda sürekli olarak yer almaya başladı. daha önce bu spor dalında yıldızlar çıkaran bir aileden geliyor. imran 1987’de kriketi bırakma kararı aldı. ama dönemin devlet başkanı general ziya ül-hak’ın teşvikiyle 1988 yılında tekrar milli takıma geri döndü.

1982’de milli takım kaptanlığına yükselen han, 1992'de de kariyerinin zirvesine ulaştı ve aynı sene takımının dünya kriket şampiyonası’nı kazanmasında büyük rol oynadı.

16 mayıs 1995’de jemima goldsmith’le evlendi. lady diana’nın yakın arkadaşı olan jemima evliliklerinin hemen öncesinde islama girdi. çift 2004 yılında ayrıldıklarını açıkladılar. çiftin süleyman ve kasım isminde iki çocuğu var.

profesyonel spor kariyerini bıraktıktan sonra 1991 yılında shaukat khanum memorial trust hayır kurumunu kurdu. bu kurumun faaliyetleri kapsamında, kanser araştırmaları ve kanserle mücadele için shaukat khanum memorial cancer hospital & research centre’ı kurdu. benzer bir hastaneyi karaçi’de de kurmayı planlıyor.

siyasete girişi

imran han, 1996 yılında pakistan adalet hareket (pakistan tehrik-i insaf / pti) partisini kurdu. pti, ağırlıklı olarak ülkede yaşanan yolsuzluklara dikkat çekmeye çalıştı ve bu konudaki devlet politikalarını eleştirdi. han, general pervez müşerref’in 1999’da gerçekleştirdiği askeri darbeye, müşerref’in ‘yolsuzluklara son vereceği ve mafyayı temizleyeceği inancıyla’ destek verdi.

2002 genel seçimlerde pti beklenen oy sayısına ulaşamadı lakin han, faklı söylemleri ve klasik siyasetçi duruşunun dışında benimsediği tavrıyla ilgi çekmeye devam etti.

2007’de müşerref yönetiminin olağanüstü hal ilan etmesinin ardından ev hapsine alındı ve bu durum isminin ülke çapında daha çok duyulmasını sağladı. ev hapsinin ardından çok sayıda gösteri ve yürüyüşe katıldı. dönem dönem polis tarafından da sorgulanan han, ‘sivil itaatsizlik’, ‘nefret suçu işlemek’ ve ‘silahlanmaya teşvik’le suçlandı.

ses getiren eylemler

han, 30 ekim 2011’de lahor’da 100 bin kişiye seslendi ve burada yaptığı hükümet karşıtı konuşmayla ülkenin siyasi gündeminin tepesine oturdu. uluslararası toplumda ses getiren son eylemini ise ekim 2012'de gerçekleştirdi. pakistan’da sivillerin ölümüne yol açan abd’nin insansız hava aracı (predator) saldırılarını protesto eden han, başkent islamabad'dan güney veziristan'a kadar üsren uzun bir yürüyüş başlattı.

göreve gelmesi halinde, pakistan hava kuvvetleri'ne insansız hava araçlarını düşürme emri vereceğini duyurdu.

2013 seçimleri

güvenliğin sağlanması ve ekonominin düzeltilmesinin temel meseleler haline geldiği pakistan'da 11 mayıs 2013'te düzenlenen genel seçimler, ülkenin geleceği yanında eski sporcunun siyasi kariyeri açısından da bir dönüm noktasıydı. han'ın pti'sı, seçimlerde oyların yüzde 17'sini alarak, zülfikar ali butto ve daha sonra kızı benazir butto gibi başbakanlık yapmış isimlerin mirasını taşıyan pakistan halk partisi (ppp) gibi köklü bir siyasi oluşumu geride bırakarak ikinci parti oldu.

pti, yüzde 17'lik oy oranıyla parlamentodaki 35 sandalyesini korudu. ppp ise yüzde 15 oy almasına rağmen ülkedeki seçim sistemi nedeniyle pti'dan daha fazla milletvekili çıkararak 45 sandalye elde etti. navaz şerif'in liderliğindeki pakistan müslüman ligi (pml-n) ise oyların yüzde 33'ünü alarak seçimlerden zaferle ayrıldı. 

imran han, siyasi hedeflerini; pakistan'da islami bir sosyal devlet yaratmak, bağımsız yargı oluşturmak, temiz ve yolsuzluklara bulaşmamış bir hükümet tesis etmek şeklinde tanımlıyor. sosyal adaletsizlik ve yoksullukla mücadeleyi temel alan bir politik anlayış geliştiren han, taliban ile müzakere masasına oturularak soruna siyasi çözüm bulunmasını destekliyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar