bugün 11 ekim ‘dünya kız çocukları günü'. birleşmiş milletler tarafından dört yıl önce ilan edildi. amaç, kız çocuklarının uğradığı ayrımcılığı önlemek ve insan haklarından tam anlamıyla yararlanmalarını sağlamak. türkiye’deki duruma gözatacak olursak, nüfusun yüzde 29’unu çocuklar oluşturuyor. 23 milyona yakın çocuk var. bunun da yaklaşık 12 buçuk milyonu kız çocuğu. 

türkiye’de kız çocuklarının uğradığı ayrımcılığa karşı yürütülen mücadelede iki önemli başlık öne çıkıyor: kapsayıcı, kaliteli eğitim ve çocuk yaşta evlilikler. son 6 yıllık rakamlara bakıldığında kız çocuklarının zorla evlendirilmesinde bir düşüş var ama yine de yeterli değil. bu süre içinde evlenmek zorunda bırakılan kız çocuğu sayısı tüik verilerine göre 232 bin 313. bunlar devletin tespit edebildiği ‘resmi’ rakamlar. yani, devletin izin verdiği sınırlarda yapılan evlilikler. bir de tespit edilemeyenler var. zira türk medeni kanununun 124. maddesine göre evlenmek için 17 yaşını doldurmak gerekiyor. ancak hâkim olağanüstü durumlarda 16 yaşını dolduranların evlenmesine izin verebiliyor. 

Tablo 16-17 yaş aralığındaki kız çocuklarını kapsıyor.

zorla evlendirmelerin en fazla olduğu kent kilis. oran, yüzde 15,3. kilis’in ardından kars ve ağrı geliyor. en az tunceli, rize ve trabzon’da. 

tüik’in elinde ‘doğum yapan çocuk anne’ sayısı da mevcut. 2015 yılında 244 kız çocuğu, henüz çocukluğuna doyamadan anne oldu. üstelik bu rakam, 15 yaşından küçük kız çocuklarını kapsıyor. bu yaş aralığında son 6 yılda anne olanların sayısı 2833. 15-17 yaş aralığındaki kız çocuklarını da eklersek son 6 yılda 142 bin 298 çocuk anne oldu. 

türkiye’de okullulaşma oranlarında son 15 yılda artış var. ilkokul ve ortaokulda neredeyse yüzde 100. yalnız kritik eşik, lise. 2015-2016 verilerine göre, türkiye genelinde kız çocuklarının liseye gitme oranı yaklaşık yüzde 80.

bu oran, doğuya gittikçe düşüyor. okullaşma oranının en düşük olduğu kent muş. muş’u, ağrı ve bitlis takip ediyor. okullaşma en fazla rize, isparta ve amasya’da. 

istanbul'da konferans

unicef, un women, unfpa ve aydın doğan vakfı tarafından 11 ekim 2016 tarihinde dünya kız çocukları günü'ne dikkat çekmek amacıyla bir konferans düzenleniyor. konferansta kız çocuklarının güçlenmesi konularında farkındalığı arttırmak, çocuk yaştaki evliliklerin sonlandırılması ve eğitimde cinsiyet eşitliği hedefine ulaşılmasının önündeki temel engeller ele alınacak. slogan: güçlü kızlar, güçlü yarınlar: kapsayıcı ve kaliteli eğitim ile çocuk yaşta evliliğe son 

bm genel kurulu'nda, 2012 yılından itibaren 11 ekim'in ‘dünya kız çocukları günü’ olarak kabul edilmesine ilişkin türkiye, kanada ve peru tarafından hazırlanan karar tasarısı bütün ülkelerin onayıyla kabul edildi. 

kararda, kız çocuklarının desteklenmesinin, güçlendirilmesinin ve onlara yatırım yapılmasının son derece önemli olduğu, ayrıca bunun başarılmasının kız çocuklarına karşı ayrımcılık ve şiddet sarmalını kıracağı, onların insan haklarından tam ve etkili bir şekilde yararlanmalarını sağlayacağı belirtildi.