1915 olayları sırasında diyarbakır’da, malatya’da, sivas’ta ve türkiye’nin birçok yerinde yaşayan ermeniler, yerlerinden göçetmek zorunda kaldılar. bu kişilerin binlercesi fransa’ya sığındı. çoğunun kimlikleri bile yoktu. güney fransa ermeni kilisesi, gelenlerin fotoğraflarını çekerek geçici bir kimlik belgesi verdi. kimlik belgeleri yıllar sonra ermeni bellek araştırma ve arşivleme derneği (aram) tarafından arşivlendi.

yıllarca aram’ın arşivinde kalan bu belgeler şimdi bir sergide biraraya getirildi. yaşamının önemli bölümünü türkiye’de geçirmiş 99 kişinin hayat öyküsü, birer fotoğraf ve hikayeleriyle birlikte sergilenecek. tanıtımı türkçe, kürtçe ve ermenice yapılan serginin adı “sürgün portreleri-ermeni soykırımından hayatta kalanlardan 99 kişinin fotoğrafları”.

amaç diyaloğu sağlamak

sergiyi hazırlayan fransız kuruluşlardan biri yerkineurope. insan hakları ve azınlık hakları alanlarında çalışma yürüten yerkineurope, son yıllarda türk-ermeni kültürler arası diyalog alanlarında çalışıyor.

yerkineurope’un temsilcisi armen ghazarian, serginin amacını şu cümlelerle açıklıyor, "bu fotoğrafları burada sergileyerek, aslında bu topraklardan gitmek zordunda kalan ermenilerin sembolik anlamda geri dönüşünü sağladık. geri dönüşler, kültürel projeler ve turistik projeler yoluyla olabilir. sergiyi düzenleme amaçlarımız bunlardır”.

aram’ın temsilcisi varoyan artin ise anadolu’dan doğan ermenilerin tamamının doğdukları toprakların hatırasını akıllarında tuttuklarını söyledi:

“diasporada yaşayanların ilk söylediği şey 'ben ermeniyim' değil. doğdukları yerlerle kendilerini tanıtırlardı. mesela 'ermeniyim' demekten önce onlar için esas olan 'diyarbakırlıyım,  muşluyum sivaslıyım'. olaydan 99 yıl sonra diasporada yaşayanlarla burdakiler arasında, hem kültürel, hem fiziksel bir diyalog kurmanın gerekliliği ortaya çıkıyor. hem disaporada, hem ermenistan’da yaşayan ermeniler ve türkiye’de yaşayanlar için şunu ortaya koymak gerekiyor, toplumlar arasında eskiden varolan ve belkide yeniden ortaya koymak, sağlamlaştırmak gereken bağlar var. bu proje bağları yeniden ortaya koyma irademizin bir sonucu”

diyarbakır’daki sümerpark’ta açılacak olan sergi, 2 mayıs’a kadar gezilebilecek.