formula 1, dünyanın en pahalı ve en popüler motorsporu. şu ana kadar 31 ülkede düzenlendi. 2015 takviminde ise 19 ülke var.

bu organizasyonu ülkeye getirmek için temeli sağlam bir ekonomi, iyi bir reklam, pazarlama stratejisi ve ilgili seyirci gerekiyor.  formula 1, türkiye'ye ilk kez 2005 yılında geldi. yarışlar 7 yıl düzenlendi. istanbul grand prix'si 2012'de patron bernie ecclestone'ın yüksek bir ücret istemesi ve ülkede bu spora azalan ilgi nedeniyle takvimden çıkarıldı.

fakat dünyada 200'den fazla ülkede canlı yayınlanan formula 1 organizasyonuna ülkelerin hep ilgisi oldu. son yıllarda spor turizmindeki atağıyla dikkat çeken azerbaycan da bu ülkelerden biriydi. kafkas ülkesi, 2016 yılında takvime girdi. dünyanın en iyi pilotları gelecek sene bakü'de podyum mücadelesi verecek.

bakü'yü diğer yarışlardan farklı kılan en büyük özelliği ise sokak yarışı olması.

serhan acar: azerbaycan adına önemli bir adım

dünyadaki birçok pisti yerinde inceleyen, istanbul park yarışlarının yönetiminde de yer alan formula 1 spikeri serhan acar, azerbaycanlı meslektaşlarına göre bu alanda daha tecrübeli. acar'a göre formula 1'in azerbaycan'da düzenlenmesi, ülkenin uluslararası arenadaki imajı ve bilinirliğinin artması için büyük bir önem taşıyor.

"yarışın bakü avrupa gp'si adı altında düzenlenecek oluşuna da, bu açıdan bakmak lazım" diyen acar "azerbaycan, yarış için sabit bir tesis yapmak yerine, başkent bakü'nün caddelerinden oluşan geçici bir pist üzerinde yarışı düzenleyecek. bu açıdan f1 pistlerinin ünlü mimarı hermann tilke'nin tasarladığı 6 kilometrelik pistin, ülke tanıtımına daha fazla katkı yapması mümkün. genelde, monako gibi cadde pistlerde heyecanlı ve bol geçişli yarışlar izleyemesek de; bu tarz pistler şehrin güzelliği ve cazip noktalarının daha fazla tanınmasını sağlıyor. özetle azerbaycan'ın, f1'in düzenlendiği dünyanın ekonomisi kuvvetli olan ilk 20 ülkesi arasına girerek ‘bu işte ben de varım' demesi, ülke adına gerçekten önemli bir adım" değerlendirmesinde bulundu.

formula 1'in bakü'de güzergahı

çin'in tiananmen, iran'ın azadi, rusya'nın kızıl meydanı gibi bakü'nün azadlık'ı da dünyanın tarih yazılan meydanlarından biri. azadlık, özgürlük anlamına geliyor.

eski adı lenin meydanı'ydı. azerbaycan'ın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinin ardından azadlık adını aldı. o dönemde yüzden fazla azeri, sovyet ordusu tarafından öldürüldü.

şimdi bu meydan, bakü'nün en turistik yerlerinden biri haline geldi. kentin en ünlü otelleri azadlık meydanı'ndaki sahil şeridine konumlanmış durumda.

bakü avrupa gp'sine bu meydandan start verilecek.

hazar denizi'nin kıyısındaki caddeden geçecek araçlar, tarihi içerişehir'in etrafını turlayacak ve yine azadlık meydanındaki bitiş çizgisine varacak. 

murat ağca: geniş yollarıyla formula 1 azerbaycan'da güzel olur

bakü'de avrupa oyunları'nı takip eden gazetecilerinden biri olan murat ağca, o dönem türkiye'deki formula 1'in medya direktörlüğünü yapmıştı. formula 1 hakkında birçok rapor hazırlayan habertürk gazetesi muhabirine azerbaycan'ın formula 1'e olan bu ilgisinin nedenini sorduk: 

"formula 1'i düzenlemek isteyen ülkeleri ikiye ayırmak lazım: motorsporlarının kök saldığı, takip edildiği ülkeler (italya, ingiltere, fransa gibi...) ve formula 1'i ekonomik ve turizm açısından kullanmak isteyenler. formula 1'i bir sirk gibi düşün. bütün dünyayı geziyor. nerede para harcayabilecek ülke var oraya gidiyor. ekseni de doğu'ya doğru. çünkü batı'da kriz var. çin, malezya, orta doğu, bahreyn. şimdi de azerbaycan'a gidiyor. türkiye'yi bu ülkelerden ayrıştırmak lazım. türkiye'de bu işin alt yapısını oluşturacak ne bir takım kurulabildi ne sponsor bulunabildi ne de yarışçı yetiştirebildi. azerbaycan'ın bence bunları yapması gerekiyor ilk etapta"

"azerbaycan spor turizmindeki atağıyla bu ülkenin nelere kadir olduğunu, bu halkın neler yapabildiğini, çok büyük organizasyonların altından kalkabileceğini dünyaya kanıtlamak istiyor" diyen murat ağca'ya göre bakü'de yapılacak sokak yarışı hükümeti büyük bir tesis yapmaktan da kurtaracak: 

"bu şekilde yarış hem hesaplı oluyor hem de seyir zevki açısından daha keyifli oluyor. turizme daha büyük katkı yapıyor. motorsporu kültürünün olmadığı ülkelerde büyük pistlerin etrafına büyük tribünler yapmak sükut-u hayalle sonuçlanabilir, aynı türkiye'de olduğu gibi. insanlar gitmiyor. ama şehir içinde olduğu zaman herkes izliyor. bakü'nün sokakları formula 1 için çok uygun, sokaklar geniş. piste döndürmek için uygun. bakü'de bu iş güzel olur, gayet de iyi iş yapar. 

rahim aliyev: bakü'nün mutlaka bir pisti olmalı

azerbaycan'da formula 1 denince akla gelen ilk isimlerden biri rahim aliyev. yıllardan beri azerbaycan'da formula 1 yarışlarını anlatan aliyev'e göre bakü'nün motorsporları yarışlarına has bir pisti mutlaka olmalı. "sokak yarışları da güzel. ülkenin tanıtımını daha iyi yapabiliyorsunuz. yarışın rotası tam şehrin en turistik yerlerini kapsıyor. bundan daha iyi şehri tanıtma fırsatı yok. ama bizim de türkiye'deki gibi mutlaka bir pistimiz olmalı" diyen aliyev'e göre bakü'deki yarışlar istanbul gibi 7 senede de bitmez.

avrupa oyunları'na yapılan harcamalar nedeniyle şu yıllarda pist yapmanın kolay olmadığını belirten aliyev, ülkenin konumu nedeniyle rusya'dan ve diğer ülkelerden binlerce formula 1 taraftarının ülkeye geleceğini ve bakü'de de ciddi bir formula 1 taraftarları olduğunu söyledi.

formula 1 spikeri, avrupa oyunları gibi ülkede formula 1'e de karşı çıkabileceklerin olacağını ama onların da en kısa zamanda bu tip turnuvaların ne kadar önemli olduğunun farkına varacaklarını ifade etti.

serkan musalı: tarihi dokuya zarar gelmeyecek

gazeteci serkan musalı da azerbaycan’da yayın yapan futbol + gazetesi’nde çalışıyor. formula 1’i yakından takip eden musalı “aslında bu proje 2024 yılında yapılmalıydı” diyor:

“hazar denizi’ndeki adalardan birine formula 1 pisti yapma fikri vardı. bu proje devam ediyor mu bilmiyorum ama formula 1’i erken bir tarihe almak için daha sonra bu yol yarışı fikri ortaya çıktı. şehrin ‘bulvar’ denilen yerinden tarihi içerişehir’in çevresinden pistin dizaynı yapıldı. herman tillke’nin hazırladığı dizayna göre en hızlı yarış olacak”

peki formula 1’in hem sokak yarışı olması hem de tarihi yerlerden geçecek olması halk tarafından nasıl karşılanıyor?

musalı’ya göre içerişehir’in yakınındaki tarihi taşlara zarar gelmeyecek. tarihi yollara sadece bu yarış için asfalt dökülecek. yarıştan sonra da asfalt kaldırılarak yol eski haline getirilecek. bakü’de yaşayanları ise en çok düşündüren şey trafik. bir hafta önceden şehrin en işlevsel yolları trafiğe büyük ölçüde kapatılacak ve bu da yaşamı kötü bir şekilde etkileyebilir.

musalı, azerbaycan halkının motorsporlarına ve özellikle hıza ilgili olduğunu, bakü avrupa grand prix’sinin ülkede beklenen ilgiyi göreceğini söyledi.

kaynak: al jazeera