“böyle bir arabaya binmenin tüm kardeşlerime nasip olmasını diliyorum.”

'15 yaşındaki halepli ebu amara’nın bindiği ve yaşıtlarının da binmesini dilediği araba, bir oyuncak değil.

araç, halep kırsalında bu yıl yapıldığı iddia edilen bir intihar saldırısında kullanılan bomba yüklü bir araç.

işid’in yayınladığı propaganda videosunda 'ebu amara', eyleminin nedenini şöyle açıklıyor:

“ne kadar çok yaşarsan o kadar çok günaha girersin. bir an önce cennete gitmek için bu eylemi yapıyorum.” 

çocuk bomba yüklü araca bindikten sonra, yanına babası olduğu iddia edilen kişi de biniyor. çocuğa, aracı nasıl kullanacağını ve bombaları nasıl patlatacağını anlatıyor. 

videoda araç uzaklaştıktan sonra, bir patlama görüntüsü de var. ancak patlamanın nedeni ve 'ebu amara’nın akibeti belli değil.

bomba yüklü araçları kullanan çocuklar

işid’in ocak 2015 ve ocak 2016 tarihleri arasında yayınladığı videoları inceleyen ve sonuçları raporlaştıran abd ordusu west point terörizmle mücadele birimi'ne göre, işid çok sayıda çocuğu saflarına katmaktan çekinmiyor.

raporun videolardan birebir izini takip ettiği 89 çocuğun yüzde 60’ı, tahminlere göre 12 ile 16 yaş arasında. çoğu, irak doğumlu çocuklar.

bu çocukların yüzde 39’u bomba yüklü araç saldırılarında ölüme gönderildi. yüzde 33’ü de çatışırken, yüzde 6'sı iliştirilmiş oldukları birliklerde çeşitli görevler yaparken öldü. sivillere yönelik intihar eylemleri yapanların oranı yüzde 4.

fakat bu çocukların yüzde 18’nin ölüm şekli, özel olarak eğitilmelerini de gerektiren ve en zor saldırı biçimlerinden biri olarak kabul edilen intihar saldırıları. bu saldırılarda geri dönüş planı yapılmıyor.

yüzbin çocuk savaşçı potansiyeli

işid’in bu tip eylemlerde kullanmak için kaç çocuğu etkilediği ya da eğittiği üzerine tahminde bulunmak güç.

ancak suriye insan hakları gözlemevi’nin bir raporuna göre 2015 yılı ocak ve ağustos ayları arasında işid, yaklaşık 1500 çocuğu asker olarak kullanmaya başladı.

bu yılın mart ayında ‘işid’in çocukları’ adlı bir rapor yayınlayan çocuk asker inisiyatifi'ne göre, işid ele geçirdiği yerlerde evlerde eğitimi yasaklıyor ve okullarda da çocukları endoktrine ederek, şiddet kullanımını teşvik ediyor.

çocuk asker inisiyatifi başkanı kanadalı emekli korgeneral ve ruanda barış gücü eski komutanı romeo dallaire, e göre, işid’in yüz bin çocuğu asker olarak kullanması olasılık dahilinde. üstelik bu durum, işid ile mücadeleyi de psikolojik olarak zorlaştıran bir unsur.

firar edenler yerine çocuklar

işid’in çocuk askerlerine ve sorunun büyüklüğüne dikkat çeken yalnızca düşünce kuruluşlarının hazırladığı raporlar değil. çok fazla açıklama yapmamakla tanınan alman istihbaratı da bu yılın mayıs ayında konuya dikkat çekerek, işid’in elindeki çocukların işkence yapmak ve öldürmek için eğitildiğini, bu çocukların batı’daki eylemler de kullanılma olasılığı olduğunu söylemişti.

benzer bir uyarıyı abd dışişleri bakanlığı sözcüsü john kirby de mart ayında yapmış, işid, toprak kaybettikçe militanlarının da örgütten ayrıldığını bu nedenle çok daha fazla sayıda çocuğu savaşa sürdüğünü söylemişti.

kirby, işid’in geçmişte çocukları daha çok istihbarat toplamak gibi faaliyetlerde kullandığını ama artan oranlarda intihar saldırısı yaptırdığına dikkat çekmişti.

bileşmiş milletler’in konuyla ilgili bir raporuna göre de, işid çocukları canlı kalkan, muhbir, bomba yapımcısı ve gardiyan olarak da kullanıyor.

gaziantep’teki çocuk saldırgan

gaziantep’de 20 temmuz’da bir kına gecesinde 50'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırıyı da bir çocuğun yapmış olabileceği açıklandı.

henüz çocuğun kimliği belli değil ancak, işid saflarına katılan bazı türk vatandaşlarının yanlarında ailelerini de götürdükleri biliniyor. bu da, sayıları tam olarak bilinemese de bazı türk çocuklarının işid eğitimine mâruz kalmış olabileceği anlamına geliyor.

kaynak: al jazeera, ctc, child soldiers initiative