türkiye bir yandan nükleer enerji yatırımı yaparken bir yandan da yenilenebilen enerji kaynaklarını artırmak için çalışmalar yapıyor. rüzgâr enerjisinden sonra güneş enerjisinden de faydalanmak için devlet destekli projeler başlatılıyor. uzmanlara göre türkiye güneş enerjisi üretiminde en verimli kuşakta yer alıyor.

konya’nın karapınar ilçesi modern tarım ve hayvancılıkla ülke çapında adını duyurmuş bir bölge. ancak toplam alanı 2 bin 670 kilometrekare olan ilçenin 1500 kilometrekarelik alanında tarım yapılabiliyor. topraklarının geri kalanı türkiye’nin en verimsiz, hatta çölleşme tehlikesi altındaki sahasında yer alıyor. 

bugüne kadar kıymetsiz olarak görülen bu çölleşmiş, çorak araziler artık altın değerinde. zira devlet bu alanı 'enerji ihtisas endüstri bölgesi' olarak değerlendirecek.

karapınar kaymakamı, belediye başkanı ve ilçenin diğer yetkilileri toplantı halinde buluyoruz. konu: güneş enerjisi. kaymakam ramazan yıldırım projenin bir an önce devreye girmesi için gerekli hazırlıkları yaptıklarını söylüyor:

“gerekli çalışmalar yapıldıktan sonra, bakanlar kurulu kararı ile yaklaşık 60 bin dekar alan, karapınar’da 'enerji ihtisas bölgesi' olarak ilan edildi. burası türkiye’nin güneş enerjisine dayalı ilk enerji ihtisas bölgesi. 60 bin dekarlık alandan 3 ile 4 bin mw (megawatt) üretilmesi planlanıyor.”

türkiye’nin en büyük barajlarından olan keban barajı’nın kurulu gücünün 1330 mw olduğu düşünüldüğünde; 3-4 bin mw kurulu güce ulaşması planlanan 'karapınar enerji ihtisas bölgesi’nin önemi daha iyi anlaşılıyor.

Karapınar Kaymakamı, Belediye Başkanı ve diğer idareciler ile Enerji İhtisas Bölgesi hazırlıklarını görüşüyor. [Fotoğraf: İlker Taş- Al Jazeera Türk]

'belediyemizin amblemini değiştireceğiz'

belediye başkanı mehmet yaka, güneş paneli tarlalarının ilçesine yeni bir soluk getireceğinin farkında. öyle ki belediye amblemine güneş enerjisini dahil etmeyi bile düşünüyor:

“proje başlayınca ilçemizin göç alacağını öngörüyoruz. yeni iskân projeleri için planlamalar yapıyoruz. konuya çok yönlü olarak bakıyoruz. çok geniş bir alana yayılacak güneş panelleri tarlası görsel olarak da ilgi çekecektir. turistik olarak da cazibe merkezi haline geleceğiz. bilim adamları, işadamları gidip gelecek. esnafımızın da bunu göz önünde bulundurması gerekecek. halkın hazır olması gerekiyor. bu hususta da çalışmalarımız var.”

türkiye en verimli kuşakta

karapınar’daki 'enerji ihtisas sahası'nda bir yıldır ölçüm istasyonları veri topluyor. bu verilere göre bölge, dünyanın en verimli güneş enerjisi üretim değerlerine sahip.

güneş panelleri ile elektrik üretimini gerçekleştiren sistemlere fotovoltaik adı veriliyor. fotovoltaik sistemler, sanılanın tersine sıcaklıktan olumsuz etkileniyor.

türkiye’de izmir-van arasındaki kuşak bu bakımdan en verimli sahalara sahip. bu çizginin güneyindeki bölgelerde güneş panelleri aşırı ısı nedeniyle istenen verimi göstermiyor. daha kuzeylere gidilmesi halinde ise gün ışığı azalıyor.

kuzey avrupa’da bulunan almanya, güneş panellerine yıllardır büyük yatırım yapıyor. ancak rakamlar, konya bölgesinde sabit fotovoltaik panellerle almanya’nın iki katına yakın enerji elde edildiğini ortaya koyuyor. 

Karapınar'ın kuzeyinde bulunan arazilere yerleştirilen cihazlardan elde edilen verilere göre bölge, güneş enerjisi için ideal. [Fotoğraf: İlker Taş]

neden karapınar ?

karapınar bölgesi tümleşik iki büyük sahadan (28 bin dekar ve 32 bin dekar) oluştuğu için hem yatırımcıya hem de elektriği kullanacak olan devlete büyük bir avantaj sağlıyor. güneş panellerinin aynı bölgede olması altyapı, bakım ve dağıtım masraflarını düşürüyor.

karapınar ilçesinde 'enerji ihtisas bölgesi' olarak belirlenen alanda eğimin olmaması kurulum maliyetlerini düşürüyor. gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkının yüksek olması, yaz aylarında bile panellerin verimli çalışmasını sağlıyor. bölgede esen hâkim rüzgarlar, gün içinde panel ısısının verimi olumsuz etkileyecek seviyelere yükselmesini engelliyor.

bütün bu özellikleri ile karapınar güneş enerjisi üretiminde büyük avantajlar sunuyor. ancak bir yıldır yapılan ölçümlere göre konya, nevşehir ve van gibi illerde aynı verimlilikte daha birçok alan bulunuyor. gelecekte ihtiyaca göre, buralara da enerji ihtisas bölgeleri kurulabilecek.

“daha yolun başındayız”

karapınar’da bazı şirketler 'enerji ihtisas bölgesi'ni beklemeden işe koyuldu bile. tekno enerji grubu teknik koordinatörü orkun arıkan’a 

Orkun Arıkan, Tekno Enerji Grubu Teknik Kooridinatörü.

“almanya’da bugün 38 bin mw kurulu güce sahip güneş santrali var ve yatırım yapılmaya devam ediliyor. türkiye’de daha yeni 100 mw’a yaklaşıyoruz. türkiye 2023 yılına kadar stratejik hedef olarak 5 bin mw elektrik enerjisi üretimi kapasitesine ulaşmayı amaçlıyor. ben onun da üzerine çıkılacağını bekliyorum. hem ülkenin çıkarları açısından hem de yatırımcının ilgisi nedeniyle bu rakam 15 bin mw’a ulaşabilir.”

“dönüştürülebilir enerji şart”

mehmet özenbaş aynı firmada satış ve pazarlama yöneticisi. yıllardır insanları güneş enerjisnin verimliliğine ve gerekliliğine ikna etmeye çalışıyor. özenbaş tüketici alışkanlıklarının teknoloji ile birlikte değiştiğinin altını çiziyor. verdiği rakamlara göre, yalnızca kullandığımız akıllı telefonların şarjı için harcadığımız enerji türkiye’nin bir günlük elektrik tüketimine eşit.

özenbaş’a göre güneş enerjisi insanlığa çok esnek çözümler sunuyor:

“güneş paneli kurmak için araziye ihtiyacınız yok. türkiye’de sanayi bakanlığı'nın verilerine göre, 27 milyon metrekare yalnızca organize 

Mehmet Özenbaş Tekno Ray Solar Satış ve Oazarlama Müdürü

konya’nın karapınar ilçesinde kurulacak 'enerji ihtisas sanayi bölgesi' hem konya hem de türkiye için çok önemli bir eşik olacak. türkiye güneş enerjisi yolundaki ilk sınavını karapınar’da başarıyla geçerse, temiz ve yenilenebilir enerji alanında önemli bir alternatife sahip olacak. çorak topraklar, güneş enerjisi tarlalarına dönüşecek...

kaynak: al jazeera