IŞİD

Kerkük'te mücadele sürüyor

Kerkük'ün batı cephesinde IŞİD ve peşmerge güçleri arasındaki çatışmalar sürüyor. Son bir ay içerisinde yeni mevziler kazanan Kürt güçlerinin komutanı Al Jazeera Türk'ün sorularını Kerkük'ün batı cephesinde yanıtladı.

Kerkük neden önemli?

nüfusu 1,4 milyon olan kerkük'ün şehir merkezinde 900 bin kişi yaşıyor kerkük türkmen arap ve kürt nüfusun birlikte yaşadığı bir kent. uluslararası enerji ajansına göre, irak petrolünün mevcut üretiminin yüzde 40’ı kerkük’te gerçekleşiyor. ülkenin kanıtlanmış petrol rezervlerinin yüzde 6’sı, potansiyel petrol rezervinin ise yüzde 9'u  kerkük’te. kerkük açısından türkiye için hayati öneme sahip önemli noktalar ise,kerkük'teki yoğun türkmen nüfus ve kerkük - ceyhan petrol boru hattı.

kerkük-erbil yolunun tam ortasında bulunan altınköprü ilçesinin batısında yer alan dibis kazası, irak'ın en zengin petrol yataklarından birine ev sahipliği yapıyor. irak şam islam devleti örgütü (işid), bir ay öncesine kadar bey hasan'da bulunan petrol kuyusuna yalnızca dört kilometre mesafedeydi. peşmergenin yaptığı son operasyon ile hem dibis, hem de molla abdullah'taki petrol tesisleri şimdi daha güvende. 

kürdistan demokrat partisi (kdp)'ne bağlı peşmergelerin denetiminde olan bölge, peşmerge'nin işid ile savaştığı 9 cephenin 5'incisi. kerkük'ün batı cephesi olarak da biliniyor. bu bölgenin komutanlığına atanan kemal kerkuki eski bir peşmerge. bölgesel kürt hükumeti lideri mesut barzani'nin de silah arkadaşı. bölgesel kürt parlamentosu sözcülüğünü de yapan kerkuki, işid cephesi açılmadan önce kdp'nin halklar ilişkiler departanının başındaydı. 

batı cephesi kerkük için çok kritik bir bölge. işid kimi noktalarda kent merkezine 20 kilometre mesafede mevzilenmiş durumda. ocak ayında sis nedeniyle koalisyon uçaklarının desteğini kaybeden peşmerge mevzilerine sürpriz biz saldırı düzenleyen işid, kerkük'ün batısındaki savunma hattını aşmayı başarmıştır. peşmerge, aynı tehlikenin bir daha yaşanmaması için baskından on gün sonra taarruza geçerek işid'ı daha uzak bir çizgiye çekti. peşmergenin batı cephesi komutanı kerkuki, 9 mart 2015 tarihinde işid unsurlarını üç koldan kuşatarak onları havice yönüne çekilmeye zorladı. 

sünni araplara dönüş izni yok 

peşmerge'nin denetimindeki bölgede onlarca sünni arap köyü bulunuyor. ancak peşmerge yerel halkın dönüşüne henüz izin vermiyor. bunun birinci nedeni bölgede çatışmaların devam etmesi. işid'ın yerleştirdiği mayınlar tam olarak temizlenmedi ve köyler hala işid'ın topçu menzilinde. ikinci neden ise peşmergenin kendini güvende hissetmek istemesi. arap sünni nufusa sahip köyleri arkalarına alıp işid derinliğine doğru ilerlemek istemiyorlar. kemal kerkuki, molla abdullah bölgesinde bazı arap köylülerin peşmerge güçlerinı arkadan saldırdığını hatırlatıyor:

"peşmerge nin arkası güvende olmalı. köylülerden bir iki tanesi işid destekçisi olsa bile bu sıkıntı yaratır. geceleri mayın koyuyorlar, keskin nişancılar adamlarımızı vuruyor. bu durum suça karışamayan bölge sakinlerini de zan altında bırakıyor. işid tamamen bitene kadar kimsenin köyüne dönmesine izin vermeyeceğiz."

Kerkük'ün statüsü

irak anayasası'ndaki 140. maddesinde saddam hüseyin döneminde kerkük'ten zorla göç ettirilenlerin geri dönmesi, ardından kerkük'te yapılacak nüfus sayımı esas alınarak kentin statüsü hakkında bir referanduma gidilmesi öngörülüyordu. ancak bu madde hiç uygulanamadı.

merkezi hükumet kerkük'ü bağdat'a bağlamak isterken, kürtler kerkük'ün kürt bölgesi'ne bağlanmasını talep ediyor. türkmenler ise kerkük'ün özel bir statüye sahip olmasını istiyor. 

musul operasyonu ne zaman başlar ?

kemal kerkuki, askeri olarak musul operasyonunun başlayabilmesi için önce beyci ve havice gibi güçlü sünni arap direniş merkezlerinden işid'ın çıkartılması gerektiğine inanıyor:

"beyci işid için, kentteki rafineri nedeniyle önemli bir yer. tikrit'ten sonra buranın da alınması lazım. kerkük'ün güney batısındaki havice'de çok tehlikeli. bu kasabadaki işid verlığına son verilmeden musul'a ilerlemek olmaz. dolayısyla da bunlar gibi  önemli bir iki yer alınmadan musul harekatından bahsetmek gerçekçi olmaz."

kerkuki yıllarca saddam hüseyin rejimine karşı peşmerge olarak savaştı. kendi deneyimlerinden yola çıkarak işid ile mücadelede zamanın önemine değiniyor:

"işid bu topraklarda ne kadar çok kalırsa risk o kadar artar. rahat bir şekilde burada sivillere ulaştıkları sürece gençlerin beynini yıkama olanakları olacak. saflarına sürekli yenileri katılacak. ideolojik olarak bir kez bu topraklarda yerleştiler mi, askeri olarak yenilseler bile gelecekte aynı mantelite ile yeniden ortaya çıkabilirler. biz kendi adımıza, kürt bölgesiden işid'ı tamamen atmaya kararlıyız. ama geleceğimiz için irak'tan da silinmeleri şart."

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;