kuyucak, isparta'nın keçiborlu ilçesine bağlı, 251 kişinin yaşadığı bir köy. türkiye’nin lavanta ihtiyacının yüzde 93’ünü karşılıyor. lavanta tarlalarında fotoğraf çekmek isteyen fotoğrafseverlerin de yoğun ilgi gösterdiği kuyucak, kaymakamlığın ‘gelecek turizmde’ projesiyle desteklenmeye başlandı. keçiborlu kaymakamlığı tarafından kadınlara güzel konuşma ve diksiyon, ev pansiyonculuğu, saha rehberliği, lavanta yetiştiriciliği, girişimcilik, tanıtım ve pazarlama, temizlik ve hijyen, turizm işletmeciliği eğitimleri verildi. köyde on yedi kadın bir araya gelerek, ‘lavanta kokulu köy kadın girişimciler kooperatifi’ kurdu. köyde üç ev pansiyonu açıldı. hedef, yıllık 5 bin olan ziyaretçi sayısını 10 bine çıkarmak.

Kuyucak'a, geçen yıl gelen yerli turist miktarı çok düşüktü. Bu yıl sosyal medyanın da kullanılmasıyla, sayı oldukça yükseldi.

[[Fotoğraf: Al Jazeera Türk]]

‘ineğimizi sattık, pansiyon açtık’

gülşah özcan kooperatif üyesi 17 kadından biri. aldığı eğitimler sayesinde kendisini geliştirdiğini, böylece daha girişken ve sosyal biri olduğunu söylüyor. gülşah özcan, eşi emrah özcan ile ev pansiyonculuğuna başladı. kısa süre içinde çok sayıda ziyaretçi pansiyonda konakladı.

“bu proje başlamadan önce sürekli evdeydim. çocuklarla ve ev işleriyle uğraşıyordum. projenin başlayacağını duyduğumda, bu işin bir yere varacağını düşünmemiştim. şimdi iyi ki başlamışız diyorum. kısmen yıkılmış bir evimiz vardı. orayı elden geçirip ev pansiyonculuğu yapmaya karar verdik ama tadilat için yeterli paramız yoktu. ilk önce borç alıp başladık. bu para yetmedi. bir ineğimiz vardı, onu sattık. o gün çok ağladım. aklıma geldikçe hâlâ da üzülüyorum. sabahları 6’da kalkıyorum. öğleye kadar pansiyonun işlerini bitirip, kooperatife yardıma gidiyorum. facebook’ta ‘lavantanın diyarı’ adıyla bir sayfa açtık. sosyal medyayı da mümkün oldukça kullanıp köyümüzü ve pansiyonumuzu tanıtmaya çalışıyoruz.”  

Gülşah Özcan, her sabah erkenden kalkıp konuklara kahvaltı hazırladığını, akşamları da 10'a kadar çalıştığını söyledi.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

Kuyucak'ta bu yıl üç ev pansiyonu açıldı. Gülşah ve Emrah Özcan çifti borç parayla evlerini onarıp pansiyon yaptı.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

“annem gözleme yapıyor, ben muhasebeye bakıyorum”

kooperatifte işlerin hızlı ve doğru yürümesi için görev bölümü de yapıldı. meral çetin, karamanoğlu mehmet bey üniversitesi iktisat bölümü mezunu. kooperatifte annesi ismihan çetin ile çalışıyor. meral çetin, kooperatifin muhasebe kayıtlarını tutuyor. hesap kitap işleriyle ilgileniyor.

“muhasebe işim olmadığı zaman isteyen ziyaretçileri lavanta tarlalarına götürüp rehberlik yapıyorum. lavantanın dikilmesi, büyütülmesi ve hasadı hakkında bilgi veriyorum. annem de günlük ihtiyaç durumuna göre ya gözleme yapıyor, ya servise çıkıyor. burada bir dayanışma içindeyiz. elimizden geldiğince ziyaretçilerimizin memnun ayrılmaları için çalışıyoruz.”

Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İktisat Bölümü mezunu olan Meral Çetin ve annesi İsmihan Çetin, kooperatifte birlikte çalışıyor.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

Bu yılın başında başlayan eğitimler, Haziran ayına kadar devam etti. Dokuz farklı başlıkta eğitim verildi.

[[Fotoğraf: Al Jazeera Türk]]

“yıllık izindeyim, kooperatif için çalışıyorum”

kooperatifte çalışan kadınlara eşleri de destek veriyor. gülnâme avcı’nın eşi musa avcı, eşinin kurslarda öğrendiği bilgileri, kendisine de öğrettiğini anlatıyor. bu yıl için bu kadar ilgi beklemediklerini söylüyor.

“keçiborlumuza, köyümüze nasıl katkıda bulunabiliriz, lavantamızı nasıl tanıtabiliriz onun çabasındayız şu anda. kooperatifimiz sayesinde işler daha güzel ilerlemeye başladı. bizler de eşlerimize elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz. ben şu an yıllık izindeyim. hergün buraya gelip, yardımcı olabileceğim ne varsa koşturuyorum. bu yıl yabancı turist yok denecek kadar az ama beklediğimizin üzerinde yerli turist geldi.”

Kadınlara eşlerinden de destek geliyor. Musa Avcı yıllık izinde olduğunu ve eşi Gülname Avcı'ya yardım ettiğini söyledi.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

Kuyucak'ta, lavanta balı yetiştiriciliği de önemli bir gelir kaynağı oluşturuyor.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

“geçen sene çay bile ikram edemiyorduk”

hüseyin avcı, geçtiğimiz yıl kırsal turizme başladı. köye gelen 2 bin turiste rehberlik yaptı. lavanta tarlalarını gezdirdi. avcı, bu yıl ile geçen yıl arasındaki farkın çok büyük olduğunu anlatıyor.

“geçtiğimiz sene kooperatif olmadığı için köye gelen turistleri ben gezdiriyordum. insanlar yorulduklarında oturabilecekleri bir sandalye, gölgelik yoktu. grupları ağaç gölgesinde dinlendiriyordum. çay ve su içecek yer bulamıyorlardı. bu sene her şey değişti. kadınların kurduğu kooperatif sayesinde imkanlarımız arttı. ikisi kıl çadır olmak üzere üç dinlenme yerimiz, mutfağımız ve ikramlarımız var. ben kooperatife üye olamıyorum ama anneannem orada çalışıyor. beni arayan grupları da ilk önce kooperatife yönlendiriyorum.”

Kuyucak'ta ilk kendisinin turizme başladığını söyleyen Hüseyin Avcı, köyünün gelişmesinden memnun olduğunu anlattı.

[[Fotoğraf: Güray Ervin/Al Jazeera Türk]]

hem köyün tanıtımı hem de kadınların topluma kazandırılması hedefleniyor

kuyucak, üç bin dekara yakın lavanta tarlalarıyla fotoğraf severlerin de uğrak mekanı. istanbul, eskişehir, adana, ankara başta olmak üzere bir çok yerden fotoğraf kulüpleri, lavanta fotoğrafı çekmek üzere geliyor. keçiborlu kaymakamlığı proje sorumlusu ali sağdaş yapılanlar hakkında şunları anlatıyor:

“gelecek turizmde projesi kültür ve turizm bakanlığı, birleşmiş milletler kalkınma programı, anadolu efes desteğiyle yürütülmektedir. kadınların toplum hayatına daha çok kazandırılması, gelir seviyelerinin arttırılarak kendilerini daha ileri seviyelere getirmeleri için çalışmaktayız. proje kapsamında köyde kıl çadır kurduk, dinlenme alanları oluşturduk. bisiklet parkurları ve fotoğraf çekim noktaları oluşturduk. bölgenin kırsal turizm merkezi olması için uğraşıyoruz. kadınlar da uyumlu bir şekilde çalışıyorlar. başardıklarını gördükçe motivasyonlarıda artıyor. bu da bizi mutlu ediyor.”

İstanbul'dan, Adana'ya kadar bir çok fotoğraf kulübü lavanta mevsiminde fotoğraf çekmek üzere Kuyucak'a a geliyor.

[[Fotoğraf: Güray Ervin/Al Jazeera Türk]]

Keçiborlu Kaymakamlığı Proje Sorumlusu Ali Sağdaş, Kooperatif Başkanı Huriye Tezcan ile koordineli çalışıyor.

[[Fotoğraf: Güray Ervin / Al Jazeera Türk]]

kooperatif üyesi kadınlar, hazırladıkları hediyelik eşyaları dinlenme alanında satıyorlar. lavantalı kahve, çay, dondurma, lavanta tohumu, lavanta yağı en çok ilgi görenlerden. turizmin yanısıra lavanta balı da köyde önemli bir gelir kaynağı. kuyucak'ta on üretici, yüzün üzerindeki kovanla bal üretimi yapıyor. 

kaynak: al jazeera