Dosya

Kanlı saldırıların altındaki imza: DHKP-C

Devrimci Halk Kurtuluş Partisi Cephesi ya da kullandığı kısaltmayla DHKP-C’nin kökeni siyasi ve ekonomik istikrarsızlığın sürdüğü, sağ-sol çatışmalarının damga vurduğu 1970’lere dayanıyor.

Konular: Türkiye
[AA - Arşiv]

günümüzde dhkp-c adını alan marksist-leninist grup 1978’de, devrimci yol’dan ayrılan dursun karataş ve arkadaşları tarafından devrimci sol adıyla kuruldu. örgüt, türkiye halk kurtuluş partisi – cephesi (thkp-c) lideri mahir çayan’ın tezlerini savunuyor. türkiye'yi "emperyalizme bağımlı, yeni sömürge" bir ülke olarak görüyor, silahlı mücadele ile sosyalist bir düzen kurmayı amaçladığını söylüyor. duvarlara ve posterlere yazıldığı haliyle dev-sol, türkiye’de birçok askeri ve siyasi hedefe saldırılar düzenledi. grup, türkiye’deki amerikan çıkarlarını da hedef alıyor. 

terör örgütleri listesinde

yönetici kadrolarının önemli bir kısmı italya, almanya, belçika, hollanda ve yunanistan gibi avrupa ülkelerinde yaşıyor. türkiye’de en etkin olduğu kent istanbul. yürüttüğü propagandayla özellikle lise ve üniversitelilere ulaşmayı hedef alıyor. dhkp-c, ab ve abd tarafından ‘terör örgütü’ olarak görülüyor.
dhkp-c’nin o zamanki adıyla dev-sol olarak en ses getiren saldırıları 1980 yılında gerçekleştirildi. 12 mart 1971 askeri müdahalesinden sonra 14 ay başbakanlık yapan nihat erim’e, istanbul’un kartal semtindeki evinde suikast düzenlediler.

Eski Başbakan Nihat Erim, Dev-Sol suikastında öldü. [AA-Arşiv]

19 temmuz 1980’de nihat erim'in hayatını kaybettiği suikast, 12 eylül 1980 darbesine giden süreci hızlandıran önemli etkenlerden biri oldu.
dev-sol’un 1980’deki diğer önemli suikastıysa 1977-1978 arasında gümrük ve tekel bakanlığı yapmış olan milliyetçi hareket partisi’nin (mhp) önemli isimlerinden gün sazak oldu. evinde silahla ağır yaralanan sazak, hastaneye götürülürken hayatını kaybetti. 2013’te yayınlanan bir mit raporuna göre, sazak’a suikast emrini bizzat devrimci sol lideri dursun karataş verdi.

örgütün 'dayı'sı dursun karataş

12 eylül darbesiyle örgüt ağır bir darbe yedi. başta örgütün kurucusu ve “dayı” lakabıyla bilinen dursun karataş olmak üzere birçok yöneticisi yakalandı. 1980’li yılların ortalarından itibaren cezaevlerinden tahliye edilen devrimci sol militanları, örgütü yeniden canlandırmaya ve silahlı gruplar oluşturmaya başladı. ancak cezaevindeki karataş, örgütün tartışmasız tek hâkimiydi. 1989’da cezaevinden kaçmasısının ardından örgütün eylemleri tırmandı.
devrimci sol’un 1990’lardaki büyük saldırılarında hedef daha çok emekli generaller ile eski istihbarat yetkilileri oldu. örgüt, 1990'da eski mit müsteşar yardımcısı hiram abas’a suikast düzenledi. ardından emekli generaller memduh ünlütürk, ismail selen, adnan ersöz, hulusi sayın ve kemal kayacan dhkp-c’in suikastlarında öldüler.

liderlik çatışması güç kaybettirdi

ancak örgüt dursun karataş ile askeri kanat sorumlusu bedri yağan arasındaki liderlik savaşıyla güç kaybetmeye başladı. bedri yağan’ın karataş’ı devirme girişimi kanlı çatışmalara hatta örgütün bölünmesine yol açtı. yağan, 13 eylül 1992’de karataş’ın kaldığı evi basıp örgüt liderliğini ele geçirmeye çalışsa da karataş kaçınca bu girişim başarılı olamadı. yağan, bir yıl sonra istanbul'da polisin düzenlediği bir operasyonda öldürüldü. bu liderlik kavgasının ardından örgüt 1994’te devrimci sol ismini terk edip devrimci halk kurtuluş partisi cephesi (dhkp-c) adını aldı.

dhkp-c adıyla ses getiren ilk eylemde türkiye’nin en büyük holdinglerinden sabancı holding hedef alındı. yakın tarihin en gizemli saldırılarından birinde, dhkp-c, işadamı özdemir sabancı’yı sıkı korunan sabancı kuleleri’nde öldürdü. sabancı kuleleri'nde çalışan örgüt üyesi fehriye erdal’ın yardımıyla düzenlenen saldırıda, sabancı’yla birlikte holdingin en büyük şirketlerinden toyota-sa’nın genel müdürü haluk görgün ve sekreter nilgün hasefe de hayatını kaybetti.

'hayata dönüş' ve ölüm oruçları

devrimci sol ya da 1994’ten sonraki adıyla dhkp-c’nin adı 2000 yılında, 41 farklı cezaevindeki 1656 mahkûm tarafından sürdürülen uzun soluklu ölüm oruçları ve onu izleyen ‘hayata dönüş operasyonu’yla da gündeme geldi.
yüksek güvenlikli f-tipi cezaevlerini ve onlara nakilleri protesto için başlayan ölüm oruçlarına güvenlik güçleri 19 aralık günü müdahale etti. ‘hayata dönüş’ adı verilen operasyon 2’si asker 32 kişinin ölümüyle sonuçlandı. örgüt, 2009’da dönemin adalet bakanı hikmet sami türk’e suikast girişiminde bulunsa da başarılı olamadı.
operasyonun ardından dhkp-c, 2000’lerde daha düşük bir profil çizdi. 2008’de örgütün kurucusu dursun karataş hollanda’da öldü.

karataş'tan sonra dhkp-c, daha çok el kaide’yle özdeşleşen intihar saldırılarına başvurmaya başladı. 2012’den sonra bu tür saldırılar arttı. 2012’de sultangazi’de bir polis karakoluna intihar saldırısı düzenlendi. 2013’te amerika birleşik devletleri’nin ankara büyükelçiliği’ne de intihar eylemi düzenleyen saldırgan da dhkp-c üyesiydi.

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;