dünyanın en büyük mülteci kampı dadaab seyahatimden henüz döndüm. “yeni medya” araçları ile oradaki durumla ilgili farkındalık yaratma amacına yardımcı olmak amacıyla al jazeera genel müdürü tarafından davet edildim. somali’den gelen haberleri okuyup, bir sürü fotoğraf ve video bakarak kendimi bir bu seyahat için bir miktar hazırladığımı düşündüm.

daha fazla yanılıyor olamazdım.

hayatımda ilk kez “kelimeler gördüklerimi ifade etmede kifayetsiz kalıyor” lafının ne anlama geldiğini anladım. gördüklerim çetindi, çok çetin. dadaab’a ulaşabilen insanlar şanslı olanlar; diğerleri yollarda yitip gidiyor.

anlatılan hikayeler iç parçalayıcıydı… çocukları arasından kampa ulaşabilecek kadar dayanıklı olanı seçmek zorunda kalıp diğerini geride bırakan aileler… güçsüz olan çocuğunuzu yolun kenarında ölüme terk ettiğinizi hayal edin. işte tam olarak böyle, akbabalara yem. şanslı olanlar ise daha önce ölerek en azından gömülebiliyorlar.

bir başkası nasıl bebeğinin ölen eşinden meme emerek yola çıkacak kadar güç topladığına dair bir hikaye anlattı.

kendime insan demeye utandım.

bunun gibi durmaksızın anlatılan birçok hikaye var. en vurucu olan kısım ise bunların yeni olmaması: dadaab kampı yirmi yılı aşkın bir süredir orada. açlık ve kıtlık bu bölgede olan şeyler ve yıllar yılı insanlar açlıktan ölüyor. neden?

kamptan uçakla sadece bir saat mesafe ötede nairobi’deki otelimde rahat yatağımda uzanırken bardaktan boşanırcasına yağmura yakalanmış gibi duş alma fikri kaldırabileceğimden çok öteydi. hepimiz felakete çok yakın yaşıyoruz.

2011 yılında bütün teknolojimize ve bilgi birikimimize rağmen insanların açlıktan ölmesini engelleyemiyoruz. inanması çok güç. biz, insanlık olarak nasıl bu insanları yüzüstü bıraktık? yeterli olmadığını bildiğimiz tonlarca yardıma rağmen, bu bağışlarımız yaşananlarla bağlantısız ve amaçsız olarak ulaşıyor. yardım göndermek sorunların kaynaklarına inmemizi sağlamıyor. bugün insanlar yardım alacaklar; peki ya yarın, gelecek ay, beş sene sonra?

günde bir öğün yemeğe ulaşmak için sırada bekleyen insanlar gördüm; yaşama hakları için savaşan insanlar. insan haysiyeti için. tek bir şans için. istedikleri tek şey bu; hayatta bir şans.

çocukların gözlerinin içine bakmak çoğu zaman bir hoşluk, her şeyi alt edebilecek bir iyimserlik hissi yaratır. ancak kamplardaki çocuklarının gözlerinin içine baktığımda yenilmişliği, bitmişliği görüyorum. sanki hayat ağırlığını onlara yüklemişti. üç yaşını bile geçmemiş çocuklardan bahsediyorum. onlar hâlâ şanslı olanlar.

yetersiz beslenen bebekler, ayakta duracak gücü olmayan çocuklar gördüm; bir deri bir kemik kalmış insanlar. burası dadaab. bu hepimizin sorunu.

ne var ki bu olanlar çoğunlukla fark edilmiyor. arada sırada medya bu olaydan bahsedecek, bir miktar ses getirecek ve ilgi çekecek; ve sonra yeni bir hikaye ortaya atılacak; ve eski hikayenin henüz bitmemiş olduğunu unutacağız. esasında bunun oranı herkesin hayal edebileceğinden öte.

sosyal medyanın gücü mü?

sosyal medya dünyasıyla herkes teknolojinin hükümetleri nasıl devirebildiğinden ve dünyadaki değişimden bahsetmeye bayılıyor. insanları nasıl bir anda mobilize edebildiğini söylüyor. ne zaman, nerede, nasıl olursa olsun her şeyi bilebiliyoruz.

bu dünyayı ise değil.

insanlar haftalarca yemek yemediğinde, vücutlarının sadece ufacık bir kısmını örtecek kadar giyinebildiklerinde, akıllarına gelecek son şey #etiketi ile dünyanın ilgisini yaşadıklarına çekecek bir devrim başlatmak olacaktır. bunu, onlar adına yapmak için bize ihtiyaçları var. orada olanları dünyaya gösterebilmek için bize muhtaçlar.

ben bunu yazdığım sırada twitter’daki trend başlıkları şu şekildeydi.

• #youcandateme
• #dourhomework
• #eu acredito em fadas
• #twitternoesparavos
• cute gaga
• twitcamdamia
• haus of ü
• jesus montero
• lou holtz

şu ana kadar somali’nin twitter’da trend olduğunu hiç görmedim. hem de hiç.

dünya sadece twitter'da en çok konuşulanlar listesinde tepeye çıkınca mı ilgi gösterecek? sadece kendi özel twitter "#" etiketi olduğunda mı? bu davaya katılmak ne zaman “havalı” olacak? lady gaga somali’yi ziyaret ederse belki trend olur mu? etten elbisesini belki de yanında götürüp iyi bir amaçla kullanmış olur mu?

dünyada olanlar şu anda gerçek. somali’den gelen haberler film değil. dadaab’ı ziyaret ettiğimde başka bir gezegene gitmişim gibi hissettim. benden sadece birkaç saat uzakta olan birilerinin yiyecek bulamadıkları için ölmek üzere olduklarına hâlâ inanamıyorum. çok gerçek bir durum; gerçekliği öyle rahatsız edici, öyle nahoş ki, “benim sorunum değil” diyerek yabana atmak çok kolay. çünkü eğer bu gerçeği kabul edersek, bir fark yaratma gerekliliği bütün ağırlığıyla omuzlarımıza binerek korkutucu bir şekilde kaldırılamaz hale gelecek.

bunu, buzdolabı dolu, sayısız lokantaya ulaşabileceğim ve yemeği tadı için yiyebildiğim lükse sahip olduğum konforlu evimde otururken yazıyorum.

işler nerede yanlış gitti? biz, insanlık olarak arkamıza yaslanıp nasıl böyle bir şeyin devam etmesine göz yumduk? hepimiz görüntüleri izledik. hepimiz resimleri gördük. hepimiz hikayeleri duyduk. peki, ne yapacağız? en azından dünyaya neler olduğunu söyleyebiliriz. insanlık namına somali’de bize ihtiyaç duyan insanların #etiketi olun. en azından #somali etiketini trend haline getiremezsek, o halde insan ırkı olarak gelecekte bizi neler beklediğinden korkuyorum.

keşke afrika yazı’na en azından arap baharı kadar ilgi gösterebilseydik.

riyaad minty al jazeera sosyal medya departmanı müdürü.

twitter’dan takip edin: @riy