arkeloglar, iskoçya'da yapılan kazılarda 'ichthyosaur' adı verilen nesli tükenmiş kertenkele türüne ait yeni bir fosil bulunduğunu açıkladı. fosilin, 176 ile 161 milyon yıl öncesini temsil eden orta jura jeolojik dönenimdeki eksik bilgilerin tamamlanmasına yardımcı olacağı belirtildi.

scottish journal of geology dergisinde yayımlanan araştırmada yer alan edinburg üniversitesi'nden stephen brusatte, 'yaşadığı dönemin önemli canlılarından biri olduğunu belirttiği deniz kertenkelesinin tamamen iskoçya'ya özgü bir türü temsil ediyor olabileceğini' ifade etti. livescience sitesine açıklama yapan brusattr,  'ichthyosaur' türünün köpekbalıkları ve balinalar ortaya çıkmadan önce okyanuslarda dolaşan avcı balıklar olduğunu ve türün ilk fosillerini içeren kayaların iskoçya'da bulunduğunu belirtti.

fosiline ilk kez erişilen deniz kertenkelesi türüne, bulduğu fosili müzeye bağışlayan brian shawcross'dan yola çıkarak 'dearcmhara shawcrossi' adı verildi. galik diline ait 'dearcmhara' ise 'deniz kertenkelesi' anlamını taşıyor.

antik türlerin anlaşılmasını sağlayacak

kolu ve omurgasına ait izler bulunan dearcmhara shawcrossi'nin yaklaşık 4.3 metre uzunluğunda olduğunu belirtildi. orta jura döneminde büyük bir değişimden geçtiği düşünülen türünün, daha da büyümesine neden olan değişimin sebebi bilinmiyor. deniz kertenkelesi, eski kretas dönemine denk gelen 95 milyon yıl önce yok olana kadar okyanuslardaki hakimiyetini sürdürdü.

brusatte, bulunan fosilin çok iyi durumda olmadığını ve küçük boyutlu bir ichthyosaur'u temsil ettiğini belirtirken, yine de orta jura dönemine ait yeni bilgilere ulaşacaklarını söyledi. arkeologlar, iskoçya'da bulunan fosilin yanı sıra ingiltere kıyılarında yine türe ait olabileceğini düşündükleri bir diş keşfetti.

brusatte, shawcross gibi amatör fosil koleksiyoncularının antik türler hakkında bilgi etmek konusunda büyük önem taşıdığını ve bulunan fosillerin müzelere teslim edilmesi gerektiğini savundu.

kaynak: livescience ve al jazeera