sırbistan'ın mayıs ayında göreve başlayan yeni lideri tomislav nikoliç'in srebrenitsa'da yaşananların 'soykırım' olduğunu reddetmesine washington yönetiminden tepki geldi. abd dışişleri bakanlığı sözcüsü mark toner, nikoliç'in sözlerinin bölgede istikrar ve uzlaşma çabalarına zarar verdiğini belirtti.

uluslararası ceza mahkemesi'nin (ucm) 1995 olaylarının 'soykırım' olduğunu onayladığını söyleyen toner, bunu 'reddedilemez' olduğunu dile getirdi.

nikoliç'e yönelik ilk kınama abd'den gelmedi. daha önce de ab, tarihin yeniden yazılmasına izin vermeyeceğini bildirmişti. 

1990'lı yıllarda çeşitli savaş suçları işleyen sırp çetnik hareketini destekleyen sırp radikal partisi'nin eski başkanvekilliği görevini yapan nikoliç, karadağ devlet televizyonu'na (rtcg) konuk olduğu bir programda, srebrenitsa'da, 'yalnızca bazı sırplar tarafından suç işlendiğini' ve bu kişilerin yakalanarak cezalandırılması gerektiğini söylemişti.

nikoliç ayrıca, temmuzda srebrenitsa'da hayatını kaybedenler için yapılacak anma törenine katılmayacağını da ifade etmişti.

bosna hersek üçlü devlet başkanlığı konseyi başkanı bakir izzetbegoviç ise, nikoliç'in srebrenitsa'da katliam yapılmadığı yönündeki sözlerinin boşnaklar için 'acı verici ve üzücü' olduğunu söylemişti.

ancak sandıktan çıkan bağımsızlık kararına sırplar saldırıyla yanıt verdi. 5 nisan 1992’de barış ve uzlaşma çağrısıyla saraybosna’da boşnakların düzenlediği mitingde 22 yaşındaki üniversite öğrencisi, suada dilberoviç'in öldürülmesi sonrasında, avrupa'nın o dönemki en büyük ordularından olan ve tamamına yakını sırplardan oluşan yugoslav birlikleri, 6 nisan 1992’de saraybosna’yı kuşatma altına aldı.

 

yugoslav birliklerinin silahlandırdığı bosnalı sırp milisler de ülkede etnik temizliğe başladı, kurulan toplama kamplarında boşnaklara yönelik işkence ve katliamlara, kadınlara yönelik de sistematik tecavüzlere girişti.

 

uluslararası toplumun büyük kayıtsızlık içinde kaldığı savaş, başta srebrenitsa’da işlenen ‘soykırım’ olmak üzere unutulması güç acılar sonrası, 1995'te dayton barış anlaşması’nın imzalanmasıyla sona erdi. 

 

bosna-hersek'te, bağımsızlığın ‘ağır bedeli’ olarak çoğunluğu boşnak 100 bin kişi öldürüldü, 50 bine yakın kadın tecavüze uğradı, 2 milyon kişi mülteci durumuna düştü, evlerinden ve topraklarından oldu.

 

savaş öncesi boşnak nüfusun çoğunlukta yaşadığı ülkenin doğusundaki srebrenitsa, foça, zvornik, bratunac, vişegrad gibi kentlerde ise yaşanan etnik temizlikten dolayı müslüman nüfus nerdeyse yok oldu.

 

kaynak: ajanslar