türkiye, katolik dünyasının ruhani lideri papa'nın 1915 olayları için "soykırım" demesini tartışırken, avrupa parlamentosu (ap), 1915 olaylarının "soykırım" olarak tanınmasını içeren tasarıyı kabul etti. avrupa birliği sınırları içerisinde yaşayan 500 milyon kişiyi temsil eden 751 parlamenterin görev yaptığı ap'nin oylamadan sonra kabul ettiği kararda, türkiye'ye 1915 olaylarını "soykırım" olarak tanımlaması ve arşivlerini açması çağrısında bulunuluyor.

karar türkiye açısından bağlayıcı nitelik taşımıyor. 

kararda türkiye ve ermenistan'a, 2009'da imzalanan protokolleri "önkoşulsuz onaylayarak ve uygulayarak ve sınırı açarak" ilişkilerini normalleştirme yolunda ilerlemeleri tavsiye edildi. metinde 'soykırımlar için uluslararası avrupa anma günü' oluşturulması da öneriliyor.

papa'nın açıklamaları eklendi

ap genel kurulu'ndaki oylamada sembolik nitelikteki karar metnine, kabul edilen değişiklik önergeleriyle, papa franciscus'un ermeni iddialarını destekleyen açıklamaları da dahil edildi.

ap'de aşırı sağ, ırkçı ve ab karşıtı partileri bünyesinde toplayan, liderliğini ingiliz avrupa özgürlük ve doğrudan demokrasi (efdd) grubunca verilen ve 269'a karşı 351 oyla kabul edilen değişiklik önergesinde, "avrupa parlamentosu papa franciscus'un ermeni soykırımının yüzüncü yılı hürmetine 12 nisan'da barış ve uzlaşma ruhu içinde verdiği mesajı takdir etmektedir" ifadesi yer aldı. oylamada kabul edilen bir diğer değişiklik önergesiyle papa'nın açıklamalarına yeniden atıfta bulunuldu.

kararda ayrıca cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan ve başbakan ahmet davutoğlu'nun 1915 olaylarına ilişkin ermenilerin acılarının paylaşıldığı yönündeki mesaj ve açıklamalarının "memnuniyetle karşılandığı" da ifade edildi.

Avrupa Parlamentosu'ndaki karar tasarısı oy çokluğuyla kabul edildi.

[[Fotoğraf: AA]]

"soykırım" demeyi reddettiler

kararla ilgili ap genel kurulu'ndaki tartışmada kurumunu temsilen söz alan ab komisyonu başkan yardımcısı kristalina georgieva ve ab dönem başkanı letonya'yı temsilen konuşma yapan ab işlerinden sorumlu devlet sekreteri zanda kalniņa-lukasevica, bazı parlamenterlerin "soykırım" kelimesini kullanmaları yönündeki ısrarlı çağrılarını reddederek, 1915 olaylarını "trajedi" olarak nitelendirdi.

yeşiller grubunun ispanyol üyesi ernest maragall, osmanlı imparatorluğu döneminde yaşananlardan bugünkü türkiye cumhuriyeti'nin sorumlu tutulamayacağını vurguladı.

türkiye'nin yüz binlerce sığınmacıyı ağırladığını ve barıştan yana tavır aldığını hatırlatan maragall, avrupa parlamentosu'nun böyle bir karar almak yerine, türkiye ve ermenistan arasındaki uzlaşma çabalarına destek olması gerektiğini belirtti.

liberal grup'tan türk asıllı bulgar ap üyesi ilhan küçük ise, "türkiye ve ermenistan kendi meselelerini çözecek kadar olgunlar. avrupa parlamentosu'nun kararı faydalı olmaz" uyarısında bulundu.

iade edilmesi bekleniyor

türkiye'nin ap'nin 1915 olaylarına ilişkin bağlayıcı nitelik taşımayan kararını diplomatik yollardan iade etmesi bekleniyor.

cumhurbaşkanı tayyip erdoğan, avrupa parlamentosu'nun oylayacağı 1915 olaylarıyla ilgili tasarı için, "karar ne olursa olsun bir kulağımızdan girer, öbüründen çıkar" demişti.

erdoğan bundan önce de "soykırım" ifadesini kullanan papa'yı uyarmış ve ortak komisyon ile arşivleri açma önerisini yinelemişti.

avrupa parlamentosu daha önce de, insan hakları ve demokrasi raporu'nun karar metninde ab ülkelerine, "ermeni soykırımını tanıma" çağrısı yapmıştı.

kaynak: al jazeera, dha, aa