Adım adım kurultay
kılıçdaroğlu, 17 ağustos 2011 tarihinde düzenlediği olağanüstü genel kurulda, partinin genel sekreteri ve merkez yönetim kurulu üyelerini değiştirerek, baykal'a karşı kendisini destekleyen önder sav ve ekibini tasfiye etti. ancak parti içinde tartışmalar bitmedi. muhaliflerin başlattığı hareket sonucu olağanüstü tüzük kurultayı toplanması zorunlu hale geldi. kılıçdaroğlu da, bir gün öncesinde kurultay toplama kararı alarak muhalefetin girişimini boşa çıkarmak için hamle yaptı. bütün hesaplar da, kurultaylara katılacak delege sayısına göre yapıldı.
çifte kurultaya giden türkiye'nin anamuhalefet partisi chp'de, parti içi iktidar mücadelesi yaşandı. parti yönetiminin istediği ilk kurultayın resmiyet kazanabilmesi için gerekli olan 628 delege sayısı geçildi. kayıtlı 1247 delegenin yarısından fazlası salondaki yerlerini alırken, divan başkanı 16. olağanüstü kurultay için 948 delegenin geldiğini ilan etti.
diğer taraftan, muhaliflerin isa gök aracılığıyla dilekçe verme hamlesi arbedeye yol açarken, toplantının sonunda chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu'nun ilk kurultayda istediği tüzük değişikliğini kabul edildi.
kabul edilen yeni tüzükle, 80 olan parti meclisi üye sayısı 60'a indi. merkez yönetim kurulu (myk) üye sayısı ise 17 olarak belirlendi. kırk yedi maddede değişiklik getiren yeni tüzük, pm ve myk'nın oluşumunu düzenleyen maddeler hariç, 1 mart 2012'de, bu iki madde ise 34. olağan kurultayın toplandığı gün yürürlüğe girecek. değiştirilen tüzüğe göre, chp'nin ilkeleri ve değerleri, programda yer alan biçimiyle sayılarak yeniden düzenlendi.
chp tüzüğünün en çok eleştirilen maddelerinden biri olan genel başkan adayı önerme ile ilgili madde de yeniden düzenlendi. aday önerme ile ilgili yüzde 20 olan oran yüzde 10'a indirilirken, ''başkanlık divanı öneriyi ve imza sahiplerinin adlarını okur ve varsa itirazları karara bağlar. bir delege, adaylardan sadece biri için imza verir'' ifadesi yer aldı.
kurultayda organ seçimlerinde kural olarak tek ve ortak liste (çarşaf liste) benimsendi. ancak gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kurultay üyelerinin onda birinin önerisi ve kurultaya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla blok liste usulüyle seçimlerin yapılmasına karar verilebileceği belirtildi.
yaşanan gelişmeler
kurultaya kılıçdaroğlu, dev chp bayrağının bulunduğu kapıdan salona giriş yaptı ve partilileri selamladı. kılıçdaroğlu'nun önerisiyle divan başkanlığı'na adnan keskin seçildi.
kürsüye çıkan ve açılış konuşmasına başlayan kılıçdaroğlu partililere hitap ederken, chp mersin milletvekili isa gök ve beraberindekiler salona adım attı. ancak gök ve ekibi, içeri girerken yuhalandı ve kapıda kavga çıktı. arbedenin sona ermesiyle güçlükle salona girebilen gök, kurultayın açılmaması için 'yeter sayı yok' gerekçesiyle dilekçe vermek istedi. talep divan tarafından kabul edilmedi, gök platformun önünde dakikalarca bekledi. tartışmaların ardından divan gök'ün dilekçesini kabul etti.
kurultayın geçersiz olduğunu söyleyen isa gök, "halen hazirun sayılmadı. delege sayısı hala 583. kurultayın başlaması için yeterli sayı oluşmadı. ben dilekçe verme hakkımı kulanmak istiyorum. hani demokrasi, hani tüzük, nerede kaldı? anca vur, kır. böyle chp olmaz. dilekçemi almıyorlar, konuşturmuyorlar" dedi.
chp'li gök ve beraberindeki bir grup partili kürsü önündeyken, salondaki bazı partililer pet şişeler atarak yuhaladılar. kılıçdaroğlu'nun konuşmasını bir süre kesmesine neden olan kargaşa sonrası, gök ve yanındaki partililer salon dışına çıkarıldı. bunun üzerine kılıçdaroğlu, kürsüden "koruma arkadaşlar, lütfen çekilin. beni, chp'lilerden korumak gibi göreviniz olmamalı" diye konuştu.
chp lideri kılıçdaroğlu, gök'ün protestosu sürerken kürsüye geldi. kılıçdaroğlu, konuşmasının başında ''kurultayın huzurunu bozmaya kimsenin hakkı yoktur. 'tüzük' dediler işte tüzük, 'seçim' diyorsanız onu da yapacağız. gücünü sandıktan almayan hiçbir güç başarılı olamaz" ifadesini kullandı.
kılıçdaroğlu'ndan mesajlar
büyük dönüşümlere imza atan bir parti olduklarını dile getiren chp lideri, "özgürlüğün ve demokrasinin devrimini yapmak zorundayız. tüzüğümüzü demokrasi için, halk için değiştiriyoruz. chp tüzüğü kağıt üzerinde kalan bir metin değildir, tüzük halkın iradesini yansıtacak. bugün önemli bir gündür. yeni chp'yi yi görmek isteyen partinin tüzüğüne baksın" diye konuştu.
istiklal marşı şairi mehmet akif ersoy'un dizelerinden alıntı yapan kılıçdaroğlu, "chp'li olmak, kardeşliktir, barış, dostluktur, hiçkimseyi ayırmadan herkesi kucaklayan bir chp'dir. chp'li olmak 'biz kimseye kin tutmayız, kamu alem birdir bize' diyen yunus emre'dir" dedi.
yeni tüzükle birlikte getirilen yüzde 33 kadın kotasını partililerle paylaşan chp lideri, inancına ve kıyafetine bakmadan bütün kadınları partisine davet etti.
kılıçdaroğlu, konuşmasının devamında özgürlükler, mit yasası, yargı, özel yetkili mahkemeler, eğitimde 4+4+4 değişikliği, tutuklu öğrenciler ve seçim barajı gibi konularda mesajlar verdi ve iktidar partisi akp'yi eleştirdi.
isa gök: kurultay kanunen yok hükmünde
mersin milletvekili isa gök, salondan ayrılırken gazetecilerin sorularını yanıtladı.
salondan yaka paça çıkarılan isa gök, gazetecilere
açıklama yaptı. [aa]
salondan zorla çıkarıldığını belirten gök, kurultayın toplanabilmesi için sahte imzaların atıldığını savunarak "kurultayın açılması için gereken 628 sayısına ulaşılamadı, 583 imza ile kurultayın açılması kanuna aykırı. medeni kanun'un 78. maddesi der ki; tüzük kurultayında tüzük değişikliği varsa delege tam sayısının üçte ikisi yani 840 imza zorunluluğu vardır. medeni kanun açıkça diyor ki: 840 imza yoksa kurultay açılamaz. bu, kesin kanunsuzluk halidir. bu durumda bu kurultayda yapılacak her şey iptale mahkumdur. çünkü kanunen yok hükmünde" açıklamasını yaptı.
''yargıya gidecek misiniz?'' sorusu üzerine gök, ''kanun açık zaten. ben genel başkanı uyarmak için bağırıyorum, önergeyi veriyorum. ne divan başkanı önergeyi yerine koyuyor, ne kimse bakıyor ne de genel başkan...'' dedi.
kendisinin partiye hizmet etmeye çalıştığını anlatan gök, ''yanlış yapıldı, yanlışı uyarmaya çalışıyorum ancak tekmeyle, kavgayla, küfürle ceket yırtarak dışarı çıkarıyorlar. hani demokrasi?'' diye sordu.
CHP'nin tarihsel serüveni
mustafa kemal atatürk tarafından 9 eylül 1923'te kurulan parti, 1950 yılına kadar türkiye'yi tek başına yönetti. 1972 yılındaki kurultayda bülent ecevit 'milli şef' ismet inönü'yü mağlup etti ve partinin başına geçti. chp, ecevit önderliğinde tarihinin en yüksek oy oranına yüzde 41,3'le 1977 seçimlerinde ulaştı. 12 eylül darbesinden sonra kapatılan parti, 1992'de deniz baykal tarafından yeniden kuruldu. partiyi 2010 yılına kadar yöneten baykal döneminde chp üç yıl kadar meclis dışında kaldı.
muhalifleri destekleyen chp'nin eski lideri deniz baykal ile eski genel sekreter önder sav, kurultaya katılmadı. kurultayda yer almak için iki şart öne süren baykal, talepleri kabul edilmeyince salondaki gelişmeleri evinden takip etti.
muhaliflerden basın toplantısı
kılıçdaroğlu'nun kurultay salonundan ayrılmasının ardından önder sav, yanına hakkı süha okay, şahin mengü, berhan şimşek ve isa gök gibi isimleri alarak ankara ulus'taki atalay otel'de bir basın toplantısı düzenledi.
kılıçdaroğlu'na eleştirilerini sıralayan ve mahkemeye başvuracaklarının sinyalini veren sav, "gerekli imza toplanmadığı halde toplanmış gibi yapanlar, chp tarihi karşısında boyunları daima eğik gezeceklerdir" dedi.
baykal ile yüz yüze veya telefonda konuşmadığını dile getiren sav, salondaki imza masalarında çalışanlardan aldığı bilgiye göre 583 imza toplanabildiğini öğrendiklerini anlatarak, sözlerine "sayın genel başkanın salona gecikmesi bile, bu imzaların tamamlanamadığının kanıtıdır" cümlesiyle devam etti.
basın toplantısını izleyen partililerin "imza hırsızı kılıçdaroğlu" şeklinde slogan atmalarını engelleyen sav, "sel gider, kum kalır. kimin sel kimin kum olduğunu zaman gösterecek" dedi.
şahin mengü ise, "chp tarihinde bir genel başkan sahte sayıyla kurultay açmadı. maalesef sayın kılıçdaroğlu, bunu yaptı ve chp kurultayı gayrimeşru hale geldi ama tabii daha acısı, kemal kılıçdaroğlu siyaseten bugün itibarıyla bitmiştir" diye konuştu.
salondan izlenimler
mavi, kırmızı ve beyaz renklerle süslenen salonda sahneye partinin kurucusu mustafa kemal atatürk ile genel başkan kemal kılıçdaroğlu'nun posterleri, türk bayrağı ve chp flamaları asıldı.
kurultay salonuna yunus emre'nin 'biz kimseye kin tutmayız, kamu alem birdir bize' ile 'bunun adı kemal, halkın iktidarını kuracağız', 'demokratik tüzük ile tam demokrasi', 'birliğin ve kardeşliğin adresi chp', 'oyunu özgürce kullan hakkını koru', 'haklarını bil, demokrasiye güven', 'burada sadece demokrasinin sesi duyulur', 'mustafa kemal'den denizlere, denizlerden bizlere' yazılı pankartlar asıldı.
kurultaya katılmak üzere 35 bin kişinin ana kapıdaki turnikelerden giriş yaptığı anons edilirken, salonda zülfü livaneli, cem karaca, edip akbayram ve selda bağcan gibi sanatçıların şarkıları çalındı. salonda konuşmaların yapılacağı kürsünün iki tarafında dev ekranlar bulunuyor.
kurultayda kılıçdaroğlu'nun salona girişinin hemen ardından anadolu ateşi dans grubu sahne aldı.
kurultaya 12 eylül'de, sivas olaylarında ve faili meçhul cinayetlerde hayatlarını kaybedenlerin yakınları da davetli olarak katılıyor.
baykal telefon bekledi
chp'nin kayıtlı 1247 delegesinden kurultaya katılacak olanlar, yeni tüzük için oy kullanacak. ancak muhaliflerle parti yönetiminin delege yarışı pazar günü sabah saatlerine kadar sürdü.
partinin eski lideri deniz baykal, cumartesi akşam katıldığı bir nikahta, muhaliflerin kurultaya katılmak için beklediği iki adımı açıklamıştı. kılıçdaroğlu ile birçok kez telefonda görüştüğünü belirten baykal, "partideki kargaşanın bitmesi için iki somut adımın atılması gerekiyor. birincisi yerel seçimlerden öncede ön seçimin yapılması, ikincisi ise 60 kişiye indirilecek olan parti meclisinin üyelerinin 1 mart'ta seçilmesidir" diye konuşmuştu.
kurultaya bu iki şartın yerine getirilmesi halinde katılacaklarını söyleyen baykal, "telefonlarım şu anda hala açıktır. bu tarihi fırsatı umarım kaçırmazlar. benim hala umudum var" demişti.
en az 628 delege gerekiyordu
chp genel merkezi, istifaların ardından 1255’ten 1068’e düşen delegelerden en az 860’ının bugünkü kurultaya katılmasını bekliyordu.
öte yandan kılıçdaroğlu muhaliflerini destekleyen önder sav ise, delegelere 'kurultaya gitmeyin' çağrısında bulunmuştu.
chp tüzüğüne göre, salt çoğunluğun sağlanmaması halinde kurultay gerçekleştirilemeyecek. tüzüğe göre kurultayın toplanması için delegelerin yarısından bir fazlası olan 628 delegenin katılması gerekiyordu.
kurultayda 135 milletvekili ve milletvekili olmayan 37 parti meclisi üyesi ile 15 yüksek disiplin kurulu üyesi de oy kullandı.
parti yönetimi ve muhaliflerin karşı karşıya geldiği kurultay öncesi, cumartesi günü türkiye'deki 81 vilayetin chp'li il başkanları, kılıçdaroğlu'na destek verdiklerini açıklamıştı.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar