cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, cumhurbaşkanı tayyip erdoğan'ın hamas siyasi büro şefi halid meşal ve beraberindeki heyeti kabulü, istanbul'daki yıldız mabeyn köşkü'nde gerçekleşti.

görüşmede, filistinliler arasındaki görüş ayrılıklarının giderilmesine yönelik çabaların yanı sıra, türkiye tarafından filistinlilere yapılan insani yardımların da ele alındığı öğrenildi.

cumhurbaşkanı erdoğan'ın türkiye olarak filistinlilerin sıkıntılarını hafifletmeye büyük önem verdiklerine de değindiği belirtildi.

dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, mavi marmara saldırısı sonrası gerilen türkiye - israil ilişkilerinin normalleşmesi için yürütülen görüşmelerle ilgili, bundan sonra yapılacak ilk görüşmede anlaşma olup olmayacağının israil'in tavrına bağlı olduğunu söylemişti. çavuşoğlu, görüşmelerde hamas şartının da olmadığını belirtmişti.

bunun üzerine halid meşal, türkiye’ye filistin davasına verdiği destek ve israil ile normalleşmesi sürecinde gazze ablukasının kaldırılmasını şart koşmasından dolayı teşekkür etmişti.

al jazeera'nin nisan ayındaki görüşmenin ardından türk ve israilli kaynaklardan edindiği bilgilere göre, israil'in görüşmeler sırasında masaya getirdiği ve çözümü yavaşlattığını iddia ettikleri asıl sorun; türkiye'nin hamas'la ilişkisi oldu. israilli yetkililer görüşmelerde, "hamas'ı terör örgütü olarak gördüklerini ve bu sebeple herhangi bir üyesinin türkiye'de bulunmasının kabul edilemeyeceğini" söyledi.

israil, her ne kadar türkiye hamas yetkilisi salah aruri’yi sınır dışı etmiş olsa da, istanbul’da halen aktif bir hamas merkezi olduğuna ve örgüte para topladığına inanıyor. israil, türkiye’deki hamas faaliyetlerinin sonlandırılmasını talep ediyor. türk dışişleri yetkilileri, ankara’nın bu taleplere verdiği yanıtın ne yönde olduğuyla ilgili yorum yapmamıştı.

'karar görüşmesi 26 haziran'da'

israil gazetesi haaretz, türkiye ve israil arasındaki görüşmelerin 26 haziran’daki bir sonraki görüşmede karara bağlanacağını yazmıştı. görüşülecek son husus, israil'in hamas'ın istanbul'daki bürosunun kapatılma talebiydi. israil enerji bakanı yuval steinitz, mart ayında washington'da cumhurbaşkanı tayyip erdoğan ile görüştüğünü açıklamıştı. ancak cumhurbaşkanlığı kaynakları bunun için "teyit etmiyoruz" demişti.

ablukayı kırmak için yola çıkmıştı

gazze ablukasını kırmak için yola çıkan mavi marmara gemisine 31 mayıs 2010’da uluslararası sularda israil’in düzenlediği ve dokuz türk’ün öldürülmesiyle sonuçlanan saldırıdan sonra ankara-tel aviv ilişkileri kopma noktasına geldi.

saldırının ardından tel aviv'deki büyükelçisini çeken türkiye, ilişkilerin normalleşmesi için resmi özür, öldürülenler ve yaralananlar için tazminat ve gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılmasını şart koştu.

mart 2013’te netanyahu, o dönem başbakan olan erdoğan’ı telefonla arayarak özür diledi. resmi özür yazılı olarak da açıklandı. ardından türkiye ile israil arasında gazze ablukasının kalkması ve tazminat için görüşmeler başladı.

görüşmeleri, son kararnamede türkiye'nin new york'taki bm daimi temsilciliğine atanan dışişleri bakanlığı müsteşarı feridun sinirlioğlu yürütüyor. israil tarafında ise başlangıçta dışişleri bakanlığı genel sekreteri dore gold’ün yürüttüğü görevi son iki görüşmede başbakan netanyahu’nun özel temsilcisi joseph ciechanover devraldı.

ciechanover ve sinirlioğlu son olarak 8 nisan'da londra'da görüştü. görüşmenin ardından türk dışişleri'nden, "heyetler, mutabakat metninin nihai hâle getirilmesi ve farklılıkların giderilmesi yönünde ilerleme sağlamışlar ve anlaşmanın çok yakında gerçekleştirilecek bir sonraki toplantıda sonuçlandırılması hususunda uzlaşıya varmışlardır" açıklaması gelmişti.

kaynak: aa, al jazeera