darbeciler istanbul ulus’taki trt binasını da gece yarısına doğru ele geçirseler de halkın tepkisi ve direnişle kalkıştılar. sabaha karşı, binayı ele geçirenler ya tutuklandı ya da asker kıyafetlerini konuk odasında değiştirerek, sivillerin arasına karışıp kaçtı.

cuntacılar üsküdar’da karasal yayınların yapıldığı istasyonu ele geçirmeye çalıştı ama burada da halkın direnişiyle karşılaştı.

üsküdar halkı, cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan’ın buradaki evinini etrafında da toplanarak üsküdar meydanı’nda bekleyen altı tankın ilerlemesine engel oldu.

müezzinler halkı direnmeye çağırdı

diyanet işleri başkanı mehmet görmez, askeri bir kalkışma yapıldığı anlaşılınca tüm imamlara telefondan kısa mesaj gönderdi. görmez mesajında şunları söyledi:

"milletimizin manevi rehberleri olarak her türlü kanun ve hukuk dışı girişimlere karşı milletimizle beraberiz. hepinizi özgürlüğün simgeleri olan minarelerimizden halkımıza bu büyük ihanete şiddete başvurmadan karşı koymaya davet ediyorum.bu gece minarelerin ışığı yanacak, salalar verilerek milletimiz hukukuna sahip çıkmaya davet edilecektir."

görmez’in mesajı üzerine türkiye'nin her yerinde camilerden sala verilerek halk meydanlara davet edildi. minarelerden direnme çağrıları yapıldı. görmez’in mesajından önce de kendi inisiyatifleriyle harekete geçen imam ve müezzinler oldu.

halk trt'ye sahip çıktı

cuntacıların zorla trt’de bildiri okutmasından sonra, ankara halkı trt’nin oran’daki binasının önüne yığıldı. trt’nin önündeki bulvarı kapattı. sonra da trt’yi cuntacıların elinden almak için harekete geçti. ellerindeki bayraklarla tekbir getiren vatandaşlar, bir askeri de etkisiz hale getirip, ellerini bağlayarak güvenlik görevlilerine teslim etti. çalışma ve sosyal güvenlik bakanı süleyman soylu ile birlikte trt binasına giren halk, buranın cuntacıların eline geçmesini engelledi.

cuntacıların darbe bildirisi okuttukları trt spikeri tijen karaş, trt’nin kurtarılmasından sonra yaşadıklarını anlattı. metni silah zoruyla okuduğunu söyledi:

"3-4 saat kadar önce burada kabus dolu saatler yaşadık. meslek hayatımın en zor yayınını yaptım. silahlı kişiler tarafından stüdyomuzda, haber merkezimizde alıkonulduk. saatler boyunca rehin tutulduk. kollarımız arkadan bağlandı. tehdit edildik. her hareketimiz izlendi. stüdyoda o bildiri metnini, silahlı kişiler tarafından zorlandım."

köprülerde can kaybına rağmen direnç

[Fotoğraf: AA]

cuntacıların kalkışma yapmaya çalıştıkları, istanbul’da boğaziçi ve fatih sultan mehmet köprülerini trafiğe kapatmasıyla anlaşıldı. köprülerin trafiğe kapatılmasıyla birlikte halk da direnmeye başladı ve köprülere giderek, kalkışmayı protesto etti.

halkın direnişi üzerine, cuntacılar boğaziçi köprüsü’ne tank atışı yaptı. bir toma ve bir motorsiklet isabet aldı. cuntacılar halka ateş de açtı.  açılan ateşte arter ajans'ın sahibi reklamcı erol olçak ile 16 yaşındaki oğlu abdullah olçak hayatını kaybetti.

bunun üzerine halk altunizade yönüne doğru yürüyüşe geçti, saldırıda yaralananları güvenli bölgelere taşıdı. sabaha karşı boğaziçi köprüsündeki askerler polise teslim oldu. köprüdeki tankların üzerine çıkan vatandaşlar, sevinç gösterisinde bulundu. köprü”den geçen ambulansları da durdurarak, içinde asker olup olmadığını kontrol etti.

tankların önüne yattılar

[Fotoğraf: Reuters]

darbe girişimi sırasında halk ankara kızılay meydanı'nda geçiş yapan tankların ilerleyişini taş ve sopalarla durdurmaya çalıştı. halk ankara emniyet müdürlüğü önünde de darbecilere karşı kendisini canlı kalkan yaptı.

bazı vatandaşlar, tankların üzerine çıkmaya çalışırken, bazıları da taşlarla ve sopalarla tankların geçişini durdurmaya çalıştı. vatandaşları uyarmak için tanklardan havaya ateş açıldı. vatandaşların bu girişimleri sırasında tanklar meydandan uzaklaştı.

yine ankara polatlı'da cumhuriyet meydanı'nda toplanan halk topçu ve füze okul komutanlığı nizamiyesine yürüdü.

cuntanın darbe girişimine yalnızca ankara ve istanbul’da değil, türkiye’nin bir çok yerinde halk tepki gösterdi. malatya'da vatandaşlar, orduevi ve 2. ordu komutanlığı önüne doğru yürüyüşe geçti.

sakarya valiliği önüne halkla askerler arasında arbede çıktı. askerlerin silahları vatandaşlarca ele geçirildi.

adana, hatay, gaziantep, trabzon bolu ve karabük  van, muş, bitlis hakkari, konya gibi bir çok şehirde halk alanlara toplanarak, askeri kalkışmayı protesto etti.

eskişehir'de binlerce vatandaş araçlarına astıkları türk bayraklarıyla konvoy oluşturdu, gruplar halinde ak parti il başkanlığı ve valilik binası önünde toplandı.

bir çok şehirde yalnızca halk değil, belediyeler de araçları kullanarak cuntacıların geçebileceği yolları kapattı.

tankların önüne yatan, askerin elindeki silaha sarılanlar oldu.

yurtdışındaki türk temsilciliklerinin önünde de darbeyi protesto gösterileri yapıldı.

üst düzey komutanların birbiri ardına televizyon yayınlarına katılarak, askerlere kışlalarına dönmeleri yönünde yaptıkları çağrılar da, halkı direnmek için cesaretlendirdi. 

meclis de direndi

[Fotoğraf: AA]

cunta’nın bombaladığı meclis’te de milletvekilleri darbeye direndi. tbmm'ye gece boyunca atılan bombalar nedeniyle bazı polis memurları ve meclis görevlileri yaralandı, kulis camları kırıldı. tbmm başkanı ismail kahraman ve genel kurul'daki milletvekilleri meclis sığınağına indi ancak açıklama yapmaktan ve halkı direnmeye çağırmaktan geri kalmadı. 

sosyal medya direnişin aracı oldu

sosyal medya kullanıcıları 15 temmuz  cuma akşamından itibaren darbeye hayır etiketi ile sosyal medyada tepki göstermeye başladı. cumhurbaşkanı erdoğan trt’de korsan darbe bildirisinin okutulmasından sonra akıllı telefon aracılığıyla tv yayınlarına katıldı. bir süre twitter ve facebook yavaşladıysa da, erişimin normale dönmesinin ardından siyasetçilerin darbeye karşı sokağa çıkma çağrıları sosyal medya üzerinden yapıldı. hem cumhurbaşkanı’nın hem de başbakan’ın resmi twitter hesaplarından bilgilendirme yapıldı. başbakan binali yıldırım twitter videosu ile sabaha karşı insanları meydanları terk etmemeye çağırdı.

kaynak; aa, al jazeera