başbakan netanyahu hükümeti, filistin yönetimi ile yürüttüğü barış müzakerelerini askıya aldı. kararın ardından nbc televizyonuna konuşan başbakan binyamin netanyahu, "(filistin yönetimi başkanı) mahmud abbas'ın hamas'la yaptığı anlaşmayı bozmak için hâlâ zamanı var. umuyorum ki bunu yapacaktır. israil 'gerçek' barış müzakerelerine devam etmeye hazır" açıklamasında bulundu. 

netanyahu, "bizi imha etmeye kendini adamış bir terör örgütü tarafından desteklenen bir filistin yönetimiyle asla müzakere etmeyeceğim" dedi.

israil başbakanlığı'nın sözcüsü ofer gendelman, "bakanlar kurulu, israil hükümetinin, terör örgütü olan ve israil'i yok etmeye çağıran hamas'ı bünyesinde barındıran bir filistin yönetimiyle asla müzakere etmemesi kararını aldı" dedi.

israil'in, filistin yönetimi'nin "tek taraflı" olarak aldığı kararlara karşılık vereceğini kaydeden gendelman, başbakan binyamin netanyahu'nun, "israil'in barış müzakereleri için çaba harcadığı bu zaman diliminde, mahmud abbas ve hamas arasında anlaşma sağlanması, filistin tarafının görüşmeleri bir adım öteye taşımayı reddetmeye devam ettiğinin göstergesidir" ifadelerini kullandı.

altı saat süren güvenlik toplantısı yapan israil hükümeti, batı şeria’daki filistin yönetimi’ne karşı başka adımlar da atmaya hazırlanıyor. reuters haber ajansına göre bu önlemler arasında ekonomik yaptırımlar da var.

çarşamba günü gazze’de biraraya gelen hamas ile fetih yetkilileri ortak hükümet kurma konusunda anlaşmışlardı. anlaşmaya göre hükümetin beş ay içinde kurulması bekleniyor.

müzakere toplantısı iptal edilmişti

israil’in anlaşmaya ilk tepkisi barış müzakerelerinin 23 nisan 2014 çarşamba akşamı düzenlenecek toplantısını iptal etmek olmuştu.

israil başbakanı binyamin netanyahu, israil'in resmi televizyon kanalında yayınlanan açıklamasında, "abbas, müzakerelerin uzatılması yönünde görüşmeler devam ederken barışı değil hamas'ı seçti. hamas'ı tercih edenler barış istemez" yorumunu yaptı.

netanyahu, "filistin devlet başkanı'nın, israil'i yok etmek isteyen 'terör örgütü' hamas'la anlaşma ya da israil ile barış arasında bir tercih yapması gerekir" ifadesini kullandı. 

filistin devlet başkanı mahmud abbas ise hamas ile varılan ortak hükümet kurulmasına dair anlaşma ile israil - filistin barış görüşmeleri arasında herhangi bir çelişkinin söz konusu olmadığını, barışın sağlanması konusunda kararlı olduklarını belirtti.

'ileriye gitmek için her zaman bir yol vardır'

washington ise, israil'in, filistin yönetimi'yle yürüttüğü barış görüşmelerini askıya almasına rağmen, abd'nin görüşmelerin sona erdiğini ilan etmeye hazır olmadığının sinyalini verdi.

abd dışişleri bakanı john kerry, norveç dışişleri bakanı borge brende ile görüşmesinden önce yaptığı kısa açıklamada, "ileriye gitmek için bir yol her zaman vardır" dedi. 

ancak bunun olabilmesi için liderlerin gerekli tavizleri vermesi gerektiğini belirten kerry, "ileriye gitmek için bir yol bulabiliriz ancak gerekli tavizleri vermede istekli olmazlarsa bu çok zor olur" ifadesini kullandı.

kerry, "barış imkanlarına yönelik umudumuz ya da taahhütümüzden asla vazgeçmeyeceğiz. bunun gidilecek tek yol olduğuna inanıyoruz. ancak şu anda, açıkçası, çok zor bir noktada ve liderlerin kendileri kararlar vermeli, bu onlara bağlı" diye konuştu.

'kerry, abbas ile görüştü'

abd dışişleri bakanlığı sözcüsü jen psaki de kerry'nin filistin devlet başkanı mahmud abbas ile telefonda görüştüğünü, filistin'de fetih ve hamas arasında mutabakata varılmasına dair açıklamadan duyduğu hayal kırıklığını ilettiğini bildirdi.

psaki, görüşmede kerry'nin, "herhangi bir filistin hükümetinin, abbas'ın uzun süredir desteklediği aynı prensiplere sahip olması gerektiğini tekrarladığını" belirterek, bu üç prensibi, şiddete başvurulmaması, israil devletinin tanınması ve taraflar arasındaki önceki anlaşmalar ve yükümlülüklerin kabul edilmesi" olarak sıraladı. 

psaki, abd ortadoğu özel temsilcisi martin indyk ve amerikalı müzakerecilerin bölgede kalmayı sürdürdüğünü, her iki tarafla yakın temas halinde olduklarını kaydetti.

24 nisan perşembe günü ise abd'li üst düzey bir yetkili, fetih ve hamas'ın ortak bir hükümet kurması durumunda abd'nin filistinlilere desteğini yeniden gözden geçirmesi gerekeceğini söyledi.

mahkûmlar kriziyle başladı

israil - filistin barış müzakereleri üç yıllık aradan sonra abd’nin arabuluculuğuyla temmuz 2013’te yeniden başladı. barış müzakereleri için dokuz aylık bir takvim belirlenmişti. belirlenen süre 29 nisan’da doluyor.

iki taraf arasındaki kriz israil tarafının filistinli tutukluları serbest bırakmayı ertelemesiyle başladı.

filistin yönetimi, israil'in, filistinli tutukluları 29 mart günü serbest bırakacağına ilişkin 2013 temmuz ayında verdiği sözden cayması karşısında kerry'den devreye girmesini talep etmişti. 

filistin yönetimi tutukluların bırakılmaması üzerine mahmud abbas filistin’in 15 birleşmiş milletler (bm) sözleşmesine taraf olma başvurusunu imzalamış ve bunun üzerine de israil tutukluların bırakılma kararını iptal etmişti.

geçen yılın temmuz ayında abd arabuluculuğunda varılan anlaşma gereği israil 103 filistinli tutukluyu bırakma sözü vermişti. barış görüşmeleri için karşılıklı jest olması nedeniyle filistin de daha önce bm genel kurulu'nda oylamayla kazandığı 'devlet' statüsü gereği bm kurumlarına üyelik başvurusunu ertelemeyi vaat etmişti. 

kaynak: al jazeera, reuters ve anadolu ajansı