17 aralık yolsuzluk soruşturması kapsamında gündeme gelen iddialarla ilgili meclis soruşturma komisyonu’nda yapılan oylamada eski bakanlar zafer çağlayan, egemen bağış, erdoğan bayraktar ve muammer güler’in ‘yüce divan’a ‘sevkine gerek olmadığı kararlaştırıldı. ak parti’den 9, chp’den 4, mhp’den 1 üyenin yer aldığı komisyonda yapılan oylamada karar da 5'e karşı 9 oyla oyla alındı. yüce divan’a sevk kararı çıkmadı. yüce divan kararının çıkması için 14 üyeli komisyonda en az 8 üyenin yüce divan yönünde oy kullanması gerekiyordu.

meclis soruşturma komisyonu’nda daha önce 22 aralık’ta yapılması planan oylama eski bakanların mal varlıkları hakkındaki masak raporuna yaptıkları itiraz üzerine 5 ocak 2015’e ertelenmişti.

kılıçdaroğlu'ndan tepki

chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu, meclis soruşturma komisyonu'nun 4 eski bakanla ilgili kararına ilişkin twitter hesabından açıklamada bulundu:

"halkı makaraya aldığınızı sanıp yalanlarınızın aklandığına inanmayı aklınızdan geçirmeyin. çaldığınız her kuruşun hesabını vereceksiniz. suçsuz olan şerefli adamların hesap verme korkusu olmaz. yüce divan'a gidilmemesi yolsuzluğun bizzat kabulünden başka bir şey değildir."

komisyon başkanı: çift taraflı havan atışı yapıldı

kararın ardından açıklama yapan komisyon başkanı ak parti'li hakkı köylü, kararın gerekçelelerini gerekçeli kararda yazacaklarını söyledi. "her suçla ve her bakanla ilgili herkes kendi görüşünü söyledi" diye konuştu.

köylü, "baskı hissettiniz mi?" sorusuna, "ne baskısı, herkes serbest. ben sadece şunu söyledim: çift taraflı havan atışı yapıldı, bize sirayet etmedi" diye cevap verdi. 

"vicdanınız rahat mı?" sorusuna köylü, "rahat. gerekçeleri görünce rahat olup olmadığını anlarsınız" diye yanıt verdi. 

köylü, 9 ocak'a kadar raporu meclis başkanlığı'na vereceklerini de söyledi.

akp'li tunç: baskı söz konusu olamaz

soruşturma komisyonu'nun ak partili üyesi yılmaz tunç, "komisyon'a dışarıdan herhangi bir baskı söz konusu olmaz, olamaz da zaten. böyle bir baskının gelmesi mümkün değil çünkü bu komisyonun kurulmasını isteyen ak parti'li milletvekilleri" dedi. 

anadolu ajansı'na konuşan tunç, "komisyonun ak parti'li üyeleri olarak hepimiz hukukçuyuz. hem hukuki hem vicdani düşündük; takipsizlik kararlarını, mahkeme kararlarını düşündük; olayların gerçekleşip gerçekleşmediğiyle ilgili hususları tek tek değerlendirdik ve böyle bir karar verdik" diye konuştu. 

chp'li gök: yükseklerden gelen talimatı uyguladılar

chp grup başkanvekili levent gök, komisyon toplantısının ardından yaptığı basın toplantısında, "bugün akp'nin soruşturma komisyonu üyeleri yükseklerden, büyük ağabeylerden gelen talimatı uygulamıştır" ifadesini kullandı. gök şöyle konuştu: 

"bu vahim bir tablodur, türk siyaseti akp'li üyelerin aldıkları bu kararla kara bir gün yaşamaktadır. akp'nin sayısal çoğunluğu ile bakanlara aklanma fırsatı verilmemiştir. her bakanın 'ben hakkımdaki iddialarla hesaplaşmak istiyorum' demeleri gerekirken akp'liler bakanların mahkeme önünde aklanma fırsatını elinden almışlardır."

konu meclis genel kurulu'na geldiğinde yüce divan'a sevk yönünde önerge vereceklerini söyleyen gök, "korkaklar mı, cesurlar mı; görmek istiyoruz" dedi. chp'li gök, vicdan sahibi olduğunu düşündükleri akp'lilere seslendiğini söyleyerek "birinci sınavı kaybettiniz. meclis'te bunu telafi edecek misiniz, etmeyecek misiniz?" dedi. 

gök, sağlık bakanı mehmet müezzinoğlu'nun anayasa mahkemesi'ne güvenmedikleri yönündeki açıklamasına da "siz bir devleti yönetemezsiniz, 'bu mahkemelere güvenmiyoruz' diyerek de işin içinden çıkamazsınız" diye tepki gösterdi. levent gök, başbakan davutoğlu'nun "yolsuzluk yapan kardeşim bile olsa kolunu koparırım" sözünü de hatırlatarak "sayın başbakan o sözün altında kaldın; senin kimsenin kolunu kopartacak gücün yok. başbakan değilsin, bir büyük ağabeyininin talimatlarıyla iş yapıyorsun" diye konuştu. 

mhp'li dedeoğlu: dört bakan mahkemeden kaçırıldı

komisyonun mhp'li üyesi mesut dedeoğlu da meclis'te düzenlediği basın toplantısında, "bugün tarihi bir gün. meclis'in yaşamaması gereken, vicdanların sızladığı bir gün. dört bakan mahkemeden kaçırıldı" dedi. değer şöyle konuştu:

"bunu siyasetin hukuka müdahalesi olarak telakki ediyoruz. bunlar mahkemeye gitmeliydi, parmak çoğunluğu ile bu kararı almamaları gerekirdi. bunun yüce divan'a gitmemesi noktasında, delillerin hukuka aykırı olduğunu savunmuşlardır. deliller nedir? tapeler, videolar, para kasaları, para sayma makinaları. bunların tamamını yok hükmünde sayarak, bunlar geçersiz savunmasını yaptılar. akp'li üyeler dört bakanın avukatlığını yaptılar.
sayısal çoğunlukla yüce divan'a göndermediler ama vicdanlarda aklanmayacaklar."

akdoğan: müdahale olmadı

başbakan yardımcısı yalçın akdoğan, twitter'dan yaptığı açıklamada, soruşturma komisyonu'nun savcı vasfıyla delilleri ve iddiaları incelediğini, hukuki bir karar verdiğini belirterek, "bu karar ak parti'nin değil, komisyon üyelerinin hür ve bağımsız kararıdır. komisyona hiçbir müdahale mevzubahis olmamıştır" dedi. akdoğan, "gerekçeli kararı görmeden hüküm verenlerin ve suçlayıcı ifadelerde bulunanların samimiyetsizliği çok açıktır" değerlendirmesinde bulundu.

arınç: önyargı ile hareket edenler kaybetti

başbakan yardımcısı bülent arınç da bakanlar kurulu'nun ardından konuyla ilgili soruları yanıtladı. arınç şöyle konuştu:

"yapılacak tek şey soruşturma komisyonunun kararına saygı duymaktır. soruşturma komisyonu adeta anayasa mahkemesi gibi çalışan bir komisyondur. başka mahkemelerin de yapacağı farklı değil. meclis yargısal, hukuki bir bir çalışma yaptı. komisyon üyelerinin vicdanlarına uygun hareket ettiklerini düşünürüz. bu konuda yarın grup toplantısında başbakanımız önemli bazı açıklamalar yapacak. bu konu bence iflas etmiş bir görüntüdür. önyargıyla hareket edenler kaybetmiştir. yolsuzluk iddialarının halkımız üzerinde sinek ısırığı kadar değeri yoktur." 

komisyon'da gerginlik

komisyon toplantısı sırasında ise chp'li erdal aksünger ile ak partili üyeler arasında gerginlik yaşandı. al jazeera'nin elde ettiği bilgilere göre, ak partili üyeler 17 ve 25 aralık soruşturmalarını hükümete yönelik darbe girişimi olarak niteledi, chp'li aksünger ise "asıl darbeyi siz yapıyorsunuz" karşılığını verdi. ak partili üyelerin üzerine doğru yürümek isteyen aksünger'i diğer chp'li üyeler araya girerek durdurdu.

son sözü meclis genel kurulu söyleyecek

bundan sonraki süreçte meclis soruşturma komisyonu raporunu hazırlayıp meclis başkanlığı’na sunacak. chp daha önce muhalefet şerhi yazacağını açıklamıştı. rapor meclis başkanlığı tarafından bastırılıp dağıtılacak ve ardından da genel kurul gündemine gelecek.

meclis içtüzüğü, komisyon raponunun meclis başkanlığı’na verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde bastırılıp dağıtılmasını öngörüyor. rapor dağıtıldıktan sonraki 10 gün içinde de genel kurul'da ele alınacak. meclis genel kurulu’nda muhalefet, komisyonun aldığı ‘yüce divan’da yargılanmalarına gerek yok kararının aksine, eski bakanların yüce divan’a sevki yönünde önerge verecek. chp grup başkanvekili engin altay genel kurul’da bu yönde bir önerge vereceklerini açıkladı. genel kurul’daki oylama ise gizli yapılacak.  

meclis içtüzüğü'ne göre meclis soruşturması ile ilgili siyasi partiler grup kararı alamıyor. ancak meclis soruşturma komisyonu’ndan çıkan kararın ak parti’nin genel tavrı konusunda belirleyici olması bekleniyor. ak parti grup başkanvekili nurettin canikli trabzon’da yaptığı açıklamada dört eski bakan hakkında genel kurul’da yapılacak oylamada komisyon kararına uyacağını söyledi. canikli “komisyon ne karar verirse o karar bizim açımızdan geçerlidir, o karar bizim açımızdan doğrudur” dedi.

yüce divan için ak parti’nin fire vermesi gerekiyor

meclis genel kurulu’nda yapılacak oylamada yüce divan kararının alınması için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu, yani 276 milletvekilinin oyu gerekiyor. genel kurul’daki oylama ise gizli yapılacak. bağımsız milletvekilleri eklendiğinde meclis’te muhalefet cephesinin sandalye sayısı 224’ü buluyor. muhalefet cephesinin hiç fire vermemesi durumunda genel kurul’da yüce divan kararı için muhalefetin 52 oya daha ihtiyacı bulunuyor. yani yüce divan kararı için ak partili milletvekillerinin tavrı belirleyici olacak.

meclis'teki sandalye dağılımı şöyle: 

adalet ve kalkınma partisi            312

cumhuriyet halk partisi                 128

milliyetçi hareket partisi                52

halkların demokratik partisi          26

bağımsız milletvekili                     12

demokratik bölgeler partisi             1

elektronik demokrasi partisi           1

demokratik gelişim partisi             1

millet ve adalet partisi                   1

anadolu partisi                                1 

kaynak: al jazeera ve aa