abd'nin teksas eyaletindeki federal mahkeme, haftalardır teksas açıklarında abd karasularına girmek için izin bekleyen kuzey irak petrolüne el konulması kararını bozdu.

irak kürdistan bölgesel yönetimi'nin (ikby) maliki hükümeti ile yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle haftalardır abd açıklarında bekleyen tanker, 10 gün içinde irak hükümetinden bir itiraz gelmezse yükünü boşaltabilecek. 1 milyon varil petrol taşıyan united kalavrvta adlı tankerin yükünün toplam değeri yaklaşık 100 milyon doları buluyor.

abd federal mahkemesinin aldığı karar, ikby'nin yük boşaltma başvurusunun ardından geldi. abd federal yargıcı gray miller, "kürt yönetiminin yük boşaltma talebine izin verilmiştir" hükmünü verdi. yargıç ayrıca, irak hükümetinin bu karara 10 gün içinde itiraz hakkı olduğunu belirtti.

kuzey irak petrolünün tüm iraklılara ait olduğunu ve dolayısıyla konunun irak hükümetiyle kürt yönetimi arasında çözülmesi gerektiğini söyleyen abd, konuya karışmayacağını açıklamış ve abd'li firmaları da anlaşmazlık çözülene dek kürt petrolünü satın almanın riskli olacağı konusunda uyarmıştı.

karar süreci

abd'nin teksas eyaletindeki federal mahkeme, temmuz ayında galveston bay limanı açıklarına ulaşan kuzey irak petrolünün, irak merkezi hükümetinin izni olmadan satılamayacağı gerekçesiyle tankerdeki petrole el konulmasına karar vermişti.

ancak kararı veren hâkim daha sonra, kuzey irak petrolünü taşıyan ve teksas açıklarına ulaşan tankerin, abd karasuları dışında ve sahilden 100 kilometre açıkta bulunması nedeniyle önceki kararının yetkisini aştığına hükmetti. federal hakim nancy k. johnson, anlaşmazlığın bağdat hükümetiye kuzey irak yönetimi arasında irak'ta çözülmesi gerektiğini söyledi.

bağdat - erbil arasında petrol gerilimi

kuzey irak’tan çıkarılan petrol yasal statü olarak irak petrolü sayılıyor. irak anayasası’na göre kürtlerin irak içindeki nüfus oranı göz önünde bulundurularak irak topraklarında çıkarılan petrol gelirlerinin yüzde 17’sinin kürt yönetimine verilmesi gerekiyor.

fakat erbil - bağdat arasında kürt petrolünün bağdat’ın onayı olmaksızın dışarıya satılması ile ilgili anlaşmazlık var. maliki hükümeti, bu anlaşmazlık nedeniyle irak petrollerinden kürtlere verilmesi gereken yüzde 17’lik payı kesmişti.

işid’in 10 haziran’da irak’ın en büyük ikinci kenti musul’u alması ve bağdat’ın 60 km yakınındaki bölgelere kadar birçok yeri ele geçirmesi sonrasında merkezi yönetimin sünni bölgelerde denetimi kaybetmesi, erbil - bağdat gerginliğini daha da derinleşti.

kürt yönetimine bağlı peşmergeler kerkük’teki petrol kuyularının bulunduğu alanlarda tam kontrolü sağlarken, kürt yetkililer bu alanlardan artık çekilmeyeceklerini ilan etti. bağdat ise kürtleri petrol bölgelerini yasal olmayan yollarla ele geçirmekle suçladı.

kaynak: reuters, al jazeera