geçen yıl 30 yıllık hüsnü mübarek rejiminin halk ayaklanmasıyla son bulduğu mısır'da, cumhurbaşkanı ilk kez demokratik şekilde seçiliyor. cumhurbaşkanlığı seçiminde oy verme işlemi tsi 09.00'da başladı. 

yerel medya kaynakları, seçim merkezlerinde uzun kuyrukların oluştuğunu aktarırken, seçim genel olarak olaysız şekilde devam ediyor.

yaklaşık 50 milyon seçmenin bulunduğu ülkede seçime katılım oranının yüksek olması bekleniyor. uzmanlara göre katılım oranı yüzde 70 ile 90 arasında olacak. 

seçimlerde 13 bin 79 yargı mensubu denetçi olarak görev yapacak, 65 bin devlet görevlisi de onlara yardım edecek.

mısır içişleri bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, seçimde güvenliği sağlamak için görev yapacak polislerin tam sayısı verilmezken, gerekli tedbirlerin alınacağı belirtildi. devlete ait el-cumhuriyye gazetesi ise mısır ordusunun seçimlerde 120 bin askeri görevlendirdiğini yazdı.

gözlemciler izleyecek

mısır yüksek seçim kurulu, 2 bin 859 gazetecinin, 9 bin 534 yerel 243 uluslararası sivil toplum kuruluşu mensubunun seçimleri takip etmesine izin verildiğini açıkladı. 

seçimleri takip edecek uluslararası sivil toplum kuruluşları arasında, eski abd başkanı jimmy carter'in başkanlık ettiği carter merkezi de yer alıyor. ayrıca ab, abd parlamentosu, afrika birliği ve arap birliği'nin de seçimleri izlemek üzere ülkeye heyetleri gönderdi. 

türkiye'den ise yüksek seçim kurulu üyesi mehmet kürtül gözlemci olarak bulunacak.

abd memnun 

bu arada abd seçimlerden memnuniyet duyduğunu belirterek, gerçekleşen ilk özgür seçimin ülkenin demokrasiye geçiş sürecinde 'çok önemli bir kilometre taşı' olduğunu kaydetti.
dışişleri bakanlığı sözcüsü victoria nuland, seçmin 'tarihi' ve katılımın 'heyecan verici' olduğunu vurgularken, seçimlerin ikinci tura gideceğini tahmin ettiğini duyurdu.

oy verme işleminin perşembe günü de süreceği seçimde oyların en az yüzde 50'sini alan aday mısır cumhurbaşkanı seçilecek. aksi takdirde ilk turda en fazla oy olan 16-17 haziran tarihlerinde yapılacak ikinci turda karşı karşıya gelecek. 

pusulalarda 13 adayın ismi olsa da esasında seçimde 12 aday yarışıyor. zira adaylardan muhammed fevzi isa geçen hafta eski arap birliği genel sekreteri ve mısır dışişleri bakanı amr musa lehine çekildiğini açıklamıştı. 

dört iddialı isim

seçimde en iddialı isimler; müslüman kardeşler'in adayı muhammed mursi, hareketin eski üyesi bağımsız aday abdülmunim ebulfutuh, amr musa ve mübarek’in son başbakanı ahmed şefik.

esasında mısır'da cumhurbaşkanı adaylarının sayısı 23'tü. ancak mısır seçim komisyonu, bu adaylardan 10'una seçim yasağı getirmişti. 

adaylıkları çeşitli nedenlerle yasaklananlar arasında müslüman kardeşler'den hayrat eş şatır, eski mısır cumhurbaşkanı yardımcısı ömer süleyman ve selefilerin desteklediği hazım ebu ismail de vardı. 

mısır'da yönetimi elinde bulunduran yüksek askeri konsey daha önce yetkilerini 1 temmuz'da yeni cumhurbaşkanına devretme sözü vermişti. konsey’in önde gelen yetkililerinden general muhammed el esar, seçimden bir gece önce düzenlediği basın toplantısında, “seçimlerle birlikte geçiş sürecinin ilk adımını tamamlamış olacağız” diye konuştu. 

mübarek döneminde kilit role sahip olan ordunun daha uzun yıllar mısır siyasetinde önemli bir aktör olarak kalması bekleniyor.

yoğun kampanya dönemi

mısır'da adayların üç hafta boyunca süren resmi seçim kampanyaları pazar günü sona ermişti.

ülkede ilk kez adaylar televizyonlarda amerikan tarzı tartışma programlarında karşı karşıya geldi.

gazeteler sayfalarında adaylarla yapılan söyleşilere ve kampanya reklamlarına yer verirken, ülke sokaklarını pankartlar ve afişler süsledi.

seçimin sonucunda sandıktan çıkacak isim ülkeye beklediği değişimi getirmek ve ekonomik durumu iyileştirmek gibi zorlu görevlere sahip olacak.

mısır'da halkın yaklşık yarısı günde iki dolardan az gelirleriyle yoksulluk sınırının altında yaşıyor. ülkede gençler arasında işsizlik oranı ise yüzde 25.

ülkede ocak ayında parlamentonun alt kanadı olan halk meclisi için yapılan seçimlerde, müslüman kardeşler'in kurduğu hürriyet ve adalet partisi oyların yüzde 47'sini almıştı. hareketin başarısını cumhurbaşkanlığı seçiminde de tekrarlaması halinde, mısır'ın ne tip politikalar izleyeceği merakla bekleniyor. 

başta abd olmak üzere batılı ülkelerin merakla beklediği konuların başında da, 1979'da israil'le barış anlaşması imzalayan ilk arap ülkesi olan mısır'ın gelecekte bu anlaşmaya tamamen uyup uymayacağı geliyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar