irak’ın devlet idaresindeki güney petrol şirketi’nin başındaki diya cafer, güneydeki petrol şirketlerinin işid tehdidi altında olmadığını ancak çatışmalar devam ettikçe korkunun arttığını söyledi:

“exxonmobil büyük bir tahliye operasyonu gerçekleştirdi, çalışanlarının büyük kısmı ülkeyi terkediyor. birkaç kritik pozisyonda bulunan görevli dışında exxonmobil'in irak’ta yabancı çalışanı kalmayacak. bp de çalışanlarının yüzde 20’sini tahliye etti.”

cafer, şirketlerin bu hareketini eleştirerek, "iş yaptıkları bölgeler çatışmaların çok uzağında, şiilerin çoğunlukta olduğu bölgeler." dedi.

irak’taki durum daha kötüye giderse, daha fazla petrol şirketinin ülkeden çekilmesinden korkuluyor. uluslararası finans şirketi barclays'den enerji uzmanı james west, daha fazla batılı petrol devinin sermayelerini daha istikrarlı ve güvenli ülkelere kaydırma ihtimalinin olduğunu söyledi.

beyaz saray: ‘üretimde kesinti yok’

bununla birlikte amerika birleşik devletleri beyaz saray sözcüsü jay carney 18 haziran çarşamba günü yaptığı açıklamada irak’ta işid’in ilerlemesinin petrol arzında bir gerilemeye ve engele yol açmayacağını söyledi:

“bu noktada, irak’taki petrol tedariğinde ciddi bir aksama görmedik. ülke içinde kullanılması için petrol üreten bir firma militanlar tarafından ele geçirildi ve üretimi durdu.”

exxonmobil sahadaki payının bir kısmını satmıştı

irak devletine ait güney petrol şirketi, exxonmobil ile ortak olarak irak’ın güneyindeki en büyük petrol sahalarından birinde, 43 milyar varillik petrol rezervine sahip olduğu tahmin edilen batı kurna 1’de çalışıyor.

2013 yılının sonuna kadar sahada yüzde 60 payı olan ve yönetimde sözü en fazla geçen exxonmobil, 2011’in ekim ayında irak’ın kuzeyinde iş yapmaya karar verdi. irak kürdistan özerk bölgesi ile altı sahada çalışmak üzere bir anlaşma imzalayarak özerk bölgede yatırım yapacağını açıklayan ilk büyük petrol şirketi oldu.

exxon’un imzaladığı bu anlaşmalar sonucunda, irak merkezi yönetimi, petrol firmalarının aynı anda iki bölgedeki sahalarda çalışamayacağını duyurdu ve kürdistan özerk bölgesi'nde iş yapan firmaların, irak’tan çekilmesini istedi.

2013 kasım ayında irak petrol bakanlığı sözcüsü asım cihad’ın verdiği bilgiye göre, exxonmobil sahadaki payın yüzde 25’ini petrochina’ya, yüzde 10’unu ise pertamina’ya satarak hisse küçülttü. irak'ın kuzeyinde ise çalışmalarına devam edeceğini duyurdu.

1900’lerin başında irak’ta ilk petrol keşif çalışmalarını yapan şirketlerden biri olan exxon, 2003’teki amerikan müdahalesinin ardından ülkeye tekrar girerek petrol işi yapan ilk amerikan firmasıydı.

kaynak: al jazeera ve reuters