suriye'de esed rejimine karşı ayaklanma tam beş yıl önce bugün başladı. rejimin, halkın taleplerine silahla karşılık vermesiyle de iç savaş halini aldı. çocuklar, 5. yılını dolduran iç savaşın sessiz kurbanları. diğer çocuklar gibi meyvelerin ya da sevimli çizgi film kahramanlarının isimlerinin telâffuzuyla değil, "işid", "mülteci", "iç savaş", "hava saldırıları", "rejim", "varil bombaları", "cenevre" gibi sözcüklerle büyüyorlar. büyüklerinden en çok duydukları kelimeler bunlar. 

unicef'in raporuna göre suriye'de 2,4 milyon çocuk savaş yüzünden mülteci durumunda düştü. "çocuklara yer yok" başlıklı rapora göre, suriye içinde ve komşu ülkelerde 8 milyon çocuğun insani yardıma ihtiyacı var.

306 bin çocuk mülteci olarak doğdu. sadece türkiye'de en az 150 bin suriyeli bebek dünyaya geldi. lübnan'da 70 bin suriyeli çocuk mülteci olarak doğdu.

suriye'nin içinde ve komşu ülkelere 2,8 milyon suriyeli çocuk okula gidemiyor. 

[[Fotoğraf: AP]]

vinda ferman hacı

suriyeli’nin kuzeyindeki malikiye’nin bir köyünden. babası şerif hacı, malikiye – kamışlı arasında yük taşıyan bir kamyon şoförü. 2012’de ailesiyle birlikte kuzey irak’a kaçtı. vinda ve 8 yaşındaki kardeşi civan anaokuluna gidiyor. resim çizmeyi seviyor, her sabah okula gitmek için can atıyor. tatillerde okulun açılacağı günü iple çekiyor. 

[[Fotoğraf: AP]]

yasemin abdülkerim

yasemin, ekim 2011’de halep’te doğmuş. ancak halep’le ilgili hiçbir şey hatırlamıyor. uzak bir şehir şimdi. ailesi çiftçi. şimdi bekaa vadisi’nde mülteciler. annesi rukiye, “suriye’de olup, onu doğduğu eve götürmeyi isterdim. onu sevdiğimiz yerlere götürürdüm, eminim o da severdi” diyor. köylerindeki herkes bekaa vadisi’nde kaldıkları kampta yaşıyor. yasemin’e sınıf bulunamadığı için okula gidemiyor.

[[Fotoğraf: AP]]

hamza ali 

hamza ve ailesi de halep’ten. savaş halep’e ulaşınca türkiye’ye kaçmışlar. babası mustafa ali, 4 kişilik ailesini geçindirmek için istanbul’da serbest çevirmenlik yapıyor. ancak çalışma izni yok. hayatları zor. mustafa ail, çocuklarına sürekli savaş yıkıp geçmeden önce halep’in ne kadar güzel bir şehir olduğunu anlatıyor. ailesini alıp bir gün hollanda’ya gitmek istiyor.

maria el tavil

maria, savaş başladığında 4 aylıktı. annesi nergis el şalabi, her gün kalkıp, yiyecek kuyruğuna girdiklerini anlatıyor, “savaştan başka tecrübesi olmadı. hayatında güzel bir günü olmadı” diyor.
el şalabi, iki kızı maria ve bera ile birlikte almanya’ya gitmeyi planlıyor. ailenin bir bölümü daha önce oraya gitmiş. onlara kavuşmak istiyor. oraya giderlerse eğer “festivaller sırasında çocuklarımı restoranlara götüreceğim, yazın yüzme havuzuna gideriz “ hayalleri kuruyor. savaş yüzünden çocuklarının erkenden ‘büyüdüğünü’ söylüyor, “dilerim iyi bir eğitim alır ve bu dünyada iyi şeyler yapar” diyor.

[Fotoğraf: AFP]

tala el fauri

suriye’de ayaklanmanın başladığı deraa’da doğdu tala, gösterilerden iki hafta önce. babası ishak el fuari, petrol üretim sahasında işçiydi. annesi de öğretmen. yaşadıkları şeyh miskin köyüne rejimin hava saldırıları başlayınca ürdün’e kaçmışlar. annesi dua, tala’yı da alıp bir gün suriye’ye, köylerine geri dönmeyi hayal ediyor, “zengin değildik, ama fakir de değildik. iyi bir hayatımız vardı. inşallah, eskiden olduğu gibi bir gün yaşamak nasip olur. fazlasını istemem.”diyor.

bm mülteciler yüksek komiserliği'nin (unhcr) 3 mart 2016 verilerine göre, 5 milyona yakın suriyeli savaştan kaçıp, baka ülkelere sığındı.

en fazla mülteci türkiye'de. türkiye'deki suriyelilerin sayısı da 2 milyon 733 bin 784'e ulaşmış durumda. 

ülke içinde de 7 milyona yakın insan evlerini terkedip, daha güvenli bölgelere kaçtı. 

mülteciler, son bir yıl içinde daha iyi bir yaşam umuduyla avrupa'ya gitmeye başladı. 

ab ülkeleri sınırları kapatsa da şu ana kadar 1 milyon 200 bin mülteci ab'ye ulaşmış durumda. ancak bu mültecilerin ne kadarının suriyeli olduğu tam bilinmiyor.

suriyelilerin arasında karışan başka ülkelerden gelen göçmenler de bulunuyor. 

kaynak: ap, unhcr