ürdün ile israil geçen hafta 1994'te imzaladıkları barış anlaşmasının 20. yıldönümünü kutladı. ancak israil'in mescid-i aksa'daki uygulamaları amman'ın tepkisine neden oldu.

tel aviv'deki ürdün büyükelçisi istişareler için merkeze çağırılırken, konunun birleşmiş miletler güvenlik konseyi'ne de taşınacağı duyuruldu. 

hükümet sözcüsü ve medya bakanı muhammed mumeni, israil ile 1994 yılında imzalanan barış anlaşmasını kastederek, ürdün’ün önünde bu ihlallere karşı tüm diplomatik ve yasal seçeneklerin açık olduğunu ifade etti.

al jazeera’ya konuşan mumeni şunları söyledi:

“tüm diplomatik ve yasal seçeneklerimizi açık tutuyoruz. biz anlaşmalara saygı duyan bir ülkeyiz. fakat bu diğer ülkenin de saygı duyması şartıyla olur. barış anlaşmasına göre mescid-i aksa ürdün’ün himayesi altındadır. bunun ihlal edilmesine izin vermeyeceğiz."

ürdün, 1924 yılından itibaren kudüs'te bulunan müslüman ve hristiyanlara ait mabetlerin "yönetimi ve muhafızlığı" görevini yürütüyor. bu çerçevede mescid-i aksa'nın imamı, ürdün vakıflar bakanlığı tarafından atanıyor.

bm güvenlik konseyi'ne şikayet

filistin'in bm daimi gözlemcisi riyad mansur, bm güvenlik konseyi'ne çağrıda bulunarak, israil'in mescid-i aksa baskını karşısında sorumluluklarını yerine getirmesini ve en kısa sürede israil'in tutumunu reddeden bir bildiri kabul etmesini istediğini söyledi.

bunun bmgk kararı olmasını tercih ettiklerini ama konsey'deki dengelere göre başkanlık ya da basın bildirisi şeklinde de olabileceğini kaydeden mansur, ürdün'ün de desteğiyle bu gece bir adımın atılmasını beklediklerini ifade etti.

mansur, konuşmasında israil'in kudüs'teki provokatif eylemlerine de değinerek, israil askerlerinin postallarıyla mescid-i aksa'da ibadet edilen alanlara girmesinin dini çatışmayı körükleme amacı taşıdığını söyledi.

kudüs'ün üç din için de kutsal olduğunu hatırlatan mansur, "israil içindeki aşırılık yanlılarının kendilerini allah'ın yeryüzündeki temsilcisi gördüklerini ve bu nedenle müslümanları tahrik etmeye yöneldiklerini" vurguladı.

israil'in topuyla tüfeğiyle uçağıyla her türlü aracıyla filistin halkına baskısını sürdürdüğünü ancak bazı çevrelerin filistinlileri itidale davet etmesini anlayamadığını ifade eden mansur, "bölgedeki olayların sorumlusunun israil'in işgalci ve sorumsuz politikaları olduğunu" söyledi.

ürdün resmen başvurdu

bmgk üyesi ürdün, konsey başkanlığına resmen başvurarak israil'in kudüs ve mescid-i aksa'daki tutumunu şikayet etti. 

ürdün'ün bm daimi temsilcisi dina kawar, twitter hesabından yaptığı açıklamada, konsey başkanlığına mektup sunarak israil'in "kudüs ve mescid-i aksa'da şiddeti ve tansiyonu, benzeri görülmemiş ölçüde artırmasını" şikayet ettiklerini bildirdi.

ancak bmgk'dan bu konu için bir toplantı talep edilip edilmediğine ilişkin henüz açıklama yapılmadı.

bmgk'da geçen hafta israil'in yeni yerleşim birimi kurma planları nedeniyle olağanüstü toplantı düzenlenmiş ancak toplantının ardından herhangi bir bildiri yayınlanmamıştı.

yahudi yerleşimciler mescid-i aksa'da

israilli radikal bir grubun çağrısı üzerine çarşamba günü çok sayıda yahudi yerleşimci mescid-i aksa’ya girdi ve karşı koymaya çalışan müslümanlarla israil askerleri arasında çatışma çıktı.

mescid-i aksa'nın yönetimini üstlenen islami vakıflar dairesi müdürü azzam hatib, aa muhabirine yaptığı açıklamada ‘yaklaşık 300 israil askeri mescid-i aksa'yı bastı. askerlerin bir kısmı kıble mescidi'nin içinde mihrab ve minberin yer aldığı bölgeye postallarıyla girdi’ dedi.

kaynak: al jazeera ve aa