bugün 8 mart dünya kadınlar günü… ezber cümlelerle mesajların verildiği bir gün. sokaklarda karanfiller dağıtılacak, hatta kadınlara özel indirimler, promosyonlar yapılacak. 8 mart anlamından uzak bir güne dönmüş durumda aslına bakarsanız…  peki türkiye’de kadın olmak ne demek? 

cinsiyet eşitliğinde 145 ülke arasında 130'uncu 

nüfusunun yüzde 49,8’inin kadın olduğu türkiye, dünyada cinsiyet eşitliğinde bir hayli geride. dünya ekonomik forumu (wef) "küresel toplumsal cinsiyet uçurumu raporu"na göre türkiye 145 ülke arasında cinsiyet eşitliğinde 130. sırada. toplumsal cinsiyet eşitliğinde en önde gelen ülkeler sırasıyla izlanda, norveç, finlandiya. en son sırada ise yemen, pakistan ve suriye yer alıyor.

okuma ve yazması olmayan kadın erkeklerden 5 kat fazla 

türkiye istatistik kurumu’nun (tüik) verilerine göre okuma yazma bilmeyen kadın oranı erkeklerde 5 kat fazla. 25 yaş ve üstü nüfus içinde okur yazar olmayan kadın nüfus oranı yüzde 9,2. erkeklerde bu oran yüzde yüzde 1,8. üniversite mezunu kadınların oranı erkeklerin gerisinde. üniversite bitiren kadınların oranı yüzde 11,7 iken erkeklerde bu oran yüzde 16,2.

okullulaşma artıyor ama... 

kız çocuklarının okullulaşma oranı son 15 yılda hızla arttı. ancak özellikle ortaöğretimde hâlâ bölgeler arasında derin eşitsizlikler var. ağrı, muş gibi illerde kızların liseye gitme oranı yüzde 50’nin altında. oysa türkiye ortalaması yüzde 79,26. aile ve sosyal politikalar bakanlığı’nın kadına yönelik aile içi şiddet araştırması’na göre türkiye genelinde kadınların yüzde 32’si okula devam etmesinin engellendiğini belirtiyor. kadınların eğitimini engelleyenler arasında yüzde 71 ile en yüksek oran babalara ait.

kadınlar erkeklerin yarısından daha az istihdam ediliyor

kadınlar çalışma hayatında da eşitsizliklerle karşı karşıya. kadın istihdam oranı son yıllarda yüzde 26'dan yüzde 30,3'e çıktı. ama kadınlar hâlâ erkeklerin yarısı kadar istihdam ediliyor. erkeklerin iş gücüne katılım oranı yüzde 71,3. üstelik aynı işi yapmalarına karşın kadınlar erkeklerden daha az para kazanıyor.  gelir ve yaşam koşulları araştırması 2014 sonuçlarına göre, üniversite mezunu bir kadın çalışan aynı düzeydeki bir erkek çalışandan yıllık yüzde 1,3 oranında daha az kazanıyor. eğitim seviyesi düştükçe bu fark daha da artıyor.

kadın müsteşar yok, 81 validen ikisi kadın

kadınlar üst yönetim ve karar verme pozisyonlarında da azınlıkta.  kadın adayları destekleme derneği (kader) 8 mart için "eşitsizlik karnesi" hazırladı. 

Kaynak: KADER Eşitsizlik Karnesi

kader'in verilerine göre 26 müsteşarlığın hiçbirinde kadın yok. 81 ilin valisinden sadece ikisi kadın.  türkiye’deki 30 büyükşehir belediyesinin sadece üçünün başkanı kadın.yargıda da kadın yok. anayasa mahkemesi, yargıtay, danıştay, sayıştay, hakimler ve savcılar yüksek kurulu (hsyk), yüksek seçim kurulu (ysk) ve askeri yargıtay içinde sadece bir kadın başkan var.

meclis'te kadın oranı yüzde 14,7

siyasette durum daha da kötü. 1935’te meclis'te yüzde 4,6 olan kadın oranı bugün yüzde 14,7. ancak türkiye’de 550 milletvekilinden sadece 81’i kadın. 27 bakan içinde kadın sayısı ise yalnızca iki.

10 kadından 4'ü şiddet mağduru

türkiye’de kadınların en önemli sorunlarından biri şiddet ve kadın cinayetleri. aile ve sosyal politikalar bakanlığı’nın  kadına yönelik aile içi şiddet araştırması’na göre her 10 kadından 4’ü eşi ya da erkek arkadaşından fiziksel şiddet görüyor. şiddet gören kadınların yüzde 89’i hiçbir yere başvurmuyor.   kadının en çok şiddet gördüğü yer orta anadolu bölgesi. buradaki kadınların yüzde 42,8’i yaşamının herhangi döneminde fiziksel şiddete maruz kaldığını söylüyor. kadın cinayetleri ise her yıl artıyor. kadın cinayetlerini durduracağız platformu’nun verilerine göre 2015 te 303 kadın öldürüldü.

işte rakamlarla kadının türkiye'de durumu bu. özetle kadın eğitimden çalışma hayatına kadar pek çok alanda dezavantajlı.