1 ekim’de açılacak meclis’in ilk gündem maddesi suriye ve irak’a asker gönderme konusunda hükümet'e yetki veren tezkereler olacak. başbakan yardımcısı yalçın akdoğan 2 ekim’de meclis’te görüşülmesi beklenen tezkerelerin bu hafta sonuna doğru meclis’e gönderileceğini açıkladı. geçen yıl olduğu gibi meclis’e yine iki ayrı tezkere gönderilmesi bekleniyor. tezkerelerin içeriğinde ise son bir yılda farklılaşan tehdit ve risk faktörü nedeniyle değişiklik bekleniyor. bunun işaretini hem başbakan davutoğlu hem de başbakan yardımcısı yalçın akdoğan verdi.  

televizyonların ankara temsilcileriyle bir araya gelen akdoğan "tek tezkere mi olsun, iki tezkere mi olsun, yeni bir muhteva mı olsun bu değerlendirilen bir konu. sayın başbakanımız muhtemelen bunun yine iki tezkere şeklinde olabileceğini söyledi. ama belki biraz daha muhtevası yeniden ele alınabilir. yani tek bir örgütü tanımlanak yerine farklı örgütleri de işin içine katabilecek bir şekilde muhteva kazandırılabilir. bu çalışma şu anda daha tamamlanmadı. " dedi.

chp ve mhp’nin tavrı 'muhtevaya' bağlı

suriye tezkeresi geçen yıl meclis’te görüşülürken ak parti ve mhp tezkereye destek verdi, chp ve bdp tezkerenin karşısında yer aldı. pkk ile mücadele kapsamında irak’ın kuzeyine askeri operasyon yapılmasını öngören irak tezkeresine meclis’te karşı çıkan tek parti ise bdp oldu.  

peki muhalefetin tavrı değişecek mi?

chp ve mhp tezkereler konusundaki tavırlarını içeriğe göre belirleyeceklerini söyledi. chp grup başkanvekili engin altay al jazeera’ya yaptığı açıklamada hükümet'in suriye politikasını yanlış buldukları ve suriye’nin içişlerine karışmaya yönelik olduğu gerekçesiyle geçen yılki suriye tezkeresine karşı çıktıklarını hatırlattı. altay “  öncelikle tezkerenin mahiyetini görmemiz lazım. bölgede yeni bir durum var. işid sınırımızda bir tehdit oluşturuyor. chp için önemli olan ulusal çıkarlarımızdır. tezkerede terör örgütleri ifadesi yerine işid tehdidinden açıkça bahsedilmeli” dedi.

mhp grup başkanvekili yusuf halaçoğlu al jazeera’ya yaptığı açıklamada “ önce içeriğini görmemiz lazım. ülkenin çıkarları açısından yararlı gördüğümüz her şeyi destekleriz. bugüne kadar tezkerelere verdiğimiz onaylarda hükümet bu yetkiyi görmezden geldi adeta. hükümet tezkerelerle yetki alıyor ama kime neye müdahale edecek? “ diye konuştu.

hdp tezkereye karşı 

hdp grup başkanvekili pervin buldan ise tezkereler konusundaki tavırlarında bir değişiklik olmayacağını her iki tezkereye yine karşı çıkacaklarını söyledi. buldan "bizim savaş karşıtı tavrımız belli" diye konuştu.

başbakan davutoğlu da salı günü gazetecilerin soruları üzerine meclis gündemine gelecek tezkelerin muhtevasının değişen tehdit ve risk faktörüne göre belirleneceğini söyledi.

davutoğlu “ tabi irak’taki tablo değiştiği için şimdi hem oradan bir türkiye’ye yönelik terör tehdidi anlamında muhteva konulacak, ama bir taraftan da irak’taki tehdit yapılanmasındaki değişikliğe bağlantılı olarak silahlı kuvvetlerimizin ihtiyaç hissettiği değişiklikler yapılacak” dedi. başbakan suriye tezkeresinde de ‘bölgede değişen tehdit ve risk faktörünün” dikkate alınacağını ifade etti.

son suriye tezkeresi

hükümet suriye konusundaki ilk tezkereyi 2012 yılında suriye tarafından atılan top mermisinin şanlıurfa’nın akçakale ilçesine düşmesi ve 5 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından meclis'e gönderdi. 2012'den beri hükümet her yıl tezkerinin süresinin 1 yıl uzatılmasını talep etti. 10 ekim 2013'te kabul edilen son suriye tezkeresinde "suriye’deki ihtilafın bölgesel ve uluslararası barışı tehdit ettiği” vurgulandı ve kitlesel göç hareketlerine işaret edildi:

“rejimin izlediği şiddet ve zulüm politikaları çerçevesinde her an sınırlarımıza yönelik ve ülkemiz üzerinde baskı oluşturacak daha büyük bir kitlesel göç hareketiyle karşı karşıya kalınması muhtemeldir. suriye kaynaklı kitlesel göç hareketi de muhtemel sonuçları itibarıyla ülkemiz yönünden dolaylı bir tehdit oluşturmaktadır…"

ulusal güvenliğimize yönelik suriye kaynaklı açık ve yakın tehdit oluşturan her türlü eyleme karşı uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarımız doğrultusunda gereken tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır."

tezkerede, "türkiye’nin yüksek menfaatlerini etkili bir şekilde korumak ve kollamak, hadiselerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, miktar ve zamanı hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde türk silahlı kuvvetleri’nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve buna imkan sağlayan gerekli düzenlemelerin hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için hükümet'e verilen izin süresinin 1 yıl süreyle uzatılması" istenmişti.

son irak tezkeresi

terörle mücadele kapsamında hazırlanan ve türk silahlı kuvvetleri’nin sınırötesi harekat yapması konusunda hükümete yetki veren irak tezkeresi ise 2007 yılından bu yana yenileniyor. meclis'te geçen yıl kabul edilen ve dönemin başbakanı erdoğan’ın imzasıyla meclis’e gönderilen tezkerede şu ifadeler yer aldı: 

“ irak’ın kuzey bölgesinde yuvalanmış bulunan pkk terör unsurlarından kaynaklanan ve türk halkının huzur ve güvenliğiyle ülkesinin milli birliğine, güvenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik açık tehdit ve bölgede ahiren meydana gelen gelişmelerin de etkisiyle devam etmektedir. türkiye’ye yönelik terörist saldırılara ve tehdide karşı terörizme mücadelenin bir parçası olarak ulusalararası hukuk çerçevesinde gerekli tedbirleri almak üzere hudut, şümul, miktar ve zamanı hükümetçe belirlenecek şekilde türk silahlı kuvvetleri unsurlarının irak’ın kuzeyinden ülkemize yönelik terör tehditinin ve saldırılarının bertaraf edilmesi amacıyla, gerektiği takdirde sınır ötesi herakât ve müdahalede bulunmak üzere , irak’ın pkk teröristlerinin yuvalandıkları kuzey bölgesi ile mücavir alanlara gönderilmesi ve görevlendirilmesi için izin süresinin bir yıl daha uzatılmasını arz ederim”

kaynak: al jazeera