abd adına nükleer müzakereleri yürüten abd dışişleri müsteşarı wendy sherman 21-25 şubat tarihlerindeki orta doğu turuna israil'den başlayacak. 

dışişleri bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, abd'li müzakereci iran’ın nükleer programı ile ilgili gelişmeleri kudüs, riyad, abu dabi ve dubai’deki yönetimlerle ve körfez işbirliği konseyi’nin temsilcileri ile değerlendirecek.  

altı batı ülkesinin yetkilileri ile iranlı yetkililer 18-20 şubat tarihlerinde avusturya'nın başkenti viyana'da toplanarak nükleer müzakerelerde bundan sonra izlenecek yol haritası üzerinde anlaşmaya vardı.

taraflar 17-20 mart tarihlerinde görüşmelerin ikinci turu için yeniden viyana'da buluşacak. 

"iyi bir başlangıç"

birleşmiş milletler'in (bm) beş daimi üyesi (abd, rusya, ingiltere, fransa, çin) ve almanya'nın oluşturduğu p5+1 grubu ile iran, kasım ayında imzalanan ve iran’a yaptırımların hafifletilmesi ile sonuçlanan nükleer anlaşmadan sonra ilk kez bu hafta doğrudan müzakere masasına oturdu. 

iran ile nükleer müzakereleri yürüten avrupa birliği'nin (ab) dış ilişkiler ve güvenlik politikasından sorumlu yüksek temsilcisi catherine ashton, ilk tur görüşmelerde iran ve batı'nın "iyi bir başlangıç yaptığını" söyledi. 

anlaşmaya rağmen ambargo

ashton'ın açıklamaları ile aynı saatlerde reuters haber ajansına konuşan abd'li bir yetkili ise müzakerelerden sonra iran ile nihai bir anlaşmaya varılması durumunda dahi abd'nin iran'a hâlihazırda uyguladığı petrol ambargosunun kaldırılmayacağını söyledi. 

ambargonun geçmişi 2002 yılında iran'ın nükleer programı üzerinde çıkan anlaşmazlıktan öncesine dayanıyor. washington yönetimi, 1979 yılındaki iran islam devrimi'nden kısa süre sonra tahran'daki abd büyükelçiliği'nde yaşanan rehine krizinin ardından tahran yönetimi ile diplomatik ilişkilerini kesmişti. 

müzakereler olumlu sonuçlanır da ab ve bm, iran'a ambargoyu tamamen kaldırırsa abd'li olmayan şirketler iran ile yeniden iş yapabilecek. batılı diplomatlar bu durumda iran ile iş yapamayan amerikan şirketlerinin rahatsızlık duyacağını söylüyor. iranlı yetkililer ise amerikalı petrol şirketlerinin iran'a dönmesinde bir sakınca görmediklerini açıkladı. 

geçici anlaşma

anlaşmanın diğer koşulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stokunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düşürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.

yaptırımlar hafifledi

p5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede iran'a yönelik yaptırımları gevşetme ve yeni yaptırım uygulamama kararı almıştı.

anlaşmanın ardından ilk adım iran’dan gelmişti. bm gözlemcileri iran'ın natanz ve fordo nükleer tesislerindeki yüzde 20 uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin durdurulduğunu doğrulamıştı.

avrupa birliği de söz verdiği şekilde, halen yürürlükte olan bazı yaptırımları geçici olarak da olsa askıya aldığını ilan etmiş ve bunun karşılığında 4.2 milyar dolar serbest bırakılmıştı.

abd başkanı barack obama da, kongre’de kabul edilmesi halinde, iran’a ilave bir yaptırım öngören herhangi bir tasarıyı veto edeceğini açıklamıştı.

son söz hamaney'in

2013 yılında hasan ruhani'nin cumhurbaşkanı seçilmesi ile abd ile iran ilişkilerinde yeni ve daha ılımlı bir dönem başlamış olsa da iran'ın nükleer faaliyetleri ile ilgili son söz dini lider ayetullah ali hamaney'de. hamaney üç gün önce yaptığı bir konuşmada nükleer müzakereler konusunda iyimser olmadığını ancak müzakerelerin yapılmasına da karşı gelmediğini söylemişti. 

kaynak: ajanslar