birleşmiş milletler güvenlik konseyi’nde (bmgk) 2015-2016 yıllarında görev yapacak geçici beş üye için yarın bm genel kurulu'nda düzenlenecek seçimler öncesi türkiye, ispanya ve yeni zelanda arasında kıyasıya rekabet yaşanıyor. üç ülkenin dışişleri bakanları ve diplomatik heyetleri ‘batı avrupa ve diğerleri’ grubuna ayrılan iki koltuk için bir haftadır new york'ta kulis faaliyetleri yürütüyor.

oy kullanacak ülkelerin nüfusları 100 bin de olsa, 1 milyarı da geçse birer oy hakkı bulunuyor. bundan dolayı adaylar tüm ülkelerin kapısını çalarak bmgk'da ortaya koyacakları farkları anlatıyor.

aday ülkeler, dışişleri bakanları başkanlığındaki diplomatik kadrolarıyla çeşitli ortamlarda resepsiyonlar düzenliyor ve bölgesel grupları öğle ve akşam yemeğinde ağırlıyor.

genel kurul'daki gizli oylamalarda ülkelerin birden fazla adaya oy verme hakkı var. üç ülke de bm genel kurulu'nda oy kullanan ülkelerin üçte ikisinin desteğini almayı hedefliyor.

on geçici üye var

uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasından sorumlu olan bm güvenlik konseyi'nin beş daimi, on geçici üyesi bulunuyor. her yıl geçici üyelerden beşi değiştiriliyor.

2015-2016 dönemi için bm genel kurulu'nda yapılacak seçimlerde iki yıllık görev süreleri dolacak olan arjantin, ruanda, güney kore, avustralya ve lüksemburg'un yerine bu ülkelerin grubunda yer alan beş yeni üye seçilecek.

seçimlere afrika grubundan angola, asya-pasifik grubundan malezya, latin amerika ve karayipler grubundan venezuela tek aday olarak giriyor. ancak tek aday olarak girmeleri kesin seçilecekleri anlamına gelmiyor. bu ülkelerin de seçimlerde oyların üçte ikisini almaları gerekiyor.

bm üyesi 193 ülkenin tamamının oy kullanması durumunda seçilebilmek için en az 129 oy alınması gerekiyor.

türkiye en son beş yıl önce seçilmişti

'batı avrupa ve diğerleri' grubuna ayrılan iki koltuk için ise türkiye, ispanya ve yeni zelanda aday. bu üç ülke arasında büyük yarış olması bekleniyor.

türkiye, 2009-2010 yıllarında bm güvenlik konseyi’nde geçici üyeydi. türkiye 2009-2010 dönemi için gerçekleştirilen seçimde 151 ülkenin desteğini alarak ilk turda konsey'e seçilmişti.

türkiye, bm güvenlik konseyi'nde 1951-1952, 1954-1955, 2009-2010 yıllarında geçici üyelik görevinde bulunmuş, 1961 yılında ise iki yıllık dönemi polonya ile paylaşarak bir yıl bmgk'da yer almıştı.

yeni zelanda en son 1993-1994, ispanya ise 2003-2004 yıllarında bm güvenlik konseyi'nde yer aldı.

türkiye’den 'bölgedeki gelişmeler’ vurgusu

türkiye'nin bm daimi temsilciliği, bmgk hedeflerini şu şekilde açıklıyor:

"uluslararası ilişkilerde önemli değişimlerin yaşandığı ve bölgemizin önemli gelişmelere sahne olduğu bir dönemde, türkiye'nin bmgk üyeliğiyle uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasına özgün bir katkıda bulunabileceğine inanıyoruz. bu inanç ülkemizi bmgk üyeliğimizin sona ermesinden kısa bir süre sonra yeniden adaylığımızı açıklamaya yöneltmiştir.

geçmiş üyeliğimiz döneminde ülkemiz, bmgk içinde tüm tarafları dinleyen, şeffaf ve yapıcı bir yaklaşımla diyaloğu teşvik ederek, çözümler üreten bir rol oynamıştı. ülkemizi çevreleyen bölgelerdeki krizler göz önünde bulundurulduğunda, bmgk'nın bugün de bu tür bir katkıya ihtiyaç duyduğuna inanmaktayız."

‘türkiye tüm dünyanın vicdanı ve sesi oluyor’

dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu da new york'ta yaptığı açıklamada, "türkiye daha demokratik, daha temsiliyetçi, daha şeffaf, siyasi olarak daha anlamlı, etkili ve hesap verebilen bir bm güvenlik konseyi görmek istiyor. türkiye sadece kendi çıkarlarını burada savunmuyor. küçücük ada ülkelerinin bile yaşadığı sorunları savunuyor" dedi.

kaynak: aa