başbakanlık internet sitesinde yapılan açıklama 1915 ermeni tehcirinin yıldönümü kabul edilen 24 nisan öncesinde yer aldı.

açıklamada osmanlı’nın son döneminde tüm etnik unsurların acı çektiği ve bu acıların birbiriyle mukayese edilmesinin doğru olmadığı belirtildi.

açıklamada, “osmanlı imparatorluğu vatandaşı herkes gibi ermenilerin de o dönemde yaşadıkları acıların hatıralarını anmalarını anlamak ve paylaşmak bir insanlık vazifesidir... 20. yüzyılın başındaki koşullarda hayatlarını kaybeden ermenilerin huzur içinde yatmalarını diliyor, torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz” denildi.

konuyla ilgili metinde özellikle vurgulanan husus da bu dönemin tarih ve hukuk sınırları içinde tartışılması gerekliliği oldu, "1915 olaylarına ilişkin farklı görüş ve düşüncelerin serbestçe ifade edilmesi; çoğulcu bir bakış açısının, demokrasi kültürünün ve çağdaşlığın gereğidir" ifadelerine yer verildi. 

tehcirin tartışılması esnasında suçlayıcı, incitici ve kışkırtıcı söylemlerde bulunanlar olabileceği ancak bunlara karşı da hoşgörülü davranılması gerektiği söylendi.

açıklamaya şu ifadelerle son verildi:

“aynı dönemde benzer koşullarda yaşamını yitiren, etnik ve dini kökeni ne olursa olsun tüm osmanlı vatandaşlarını da rahmetle ve saygıyla anıyoruz.”

başbakanlık kamu diplomasi koordinatörlüğü de açıklamayla ilgili ermenice tweet attı. tweet'te erdoğan'ın 1915 olayları ile ilgili açıklaması duyuruldu ve ermenice taziye metninin internet adresi paylaşıldı.

erdoğan: istismara karşı çıktık

gazetecilerin, başbakan'a bu mesajda yer alan "ermenilerin huzur içinde yatmalarını diliyor, torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz" ifadesi ile ermenilere ilk defa taziye mesajı verildiğini hatırlatması üzerine erdoğan şöyle konuştu:

"yani sadece osmanlı vatandaşları içerisinde ermeniler ölmedi. aynı zamanda vatandaşlar da, türkler de öldü... yine aynı dönemler içerisinde birçok ölenler oldu. hepsine rahmet diliyoruz ve kendileriyle ilgili yaptıkları anma törenleri vesaire bunların makul olmasından farklı ne olabilir?... tabii bunu maalesef dünyada çeşitli istismar aracı olarak kullanmaları yanlış. buna karşı çıktık ve bunu ifade ettik."

bu konuda adım atılıp atılmayacağının sorulması üzerine ise başbakan şöyle cevap verdi: 

"bizim atmamız gereken adımdan öte karşı tarafın atması gereken adımlar var. biz hep atılması gereken adımları attık zaten. atan taraf biz olduk, atak taraf biz olduk, daha geçenlerde biliyorsunuz dışişleri bakanım ermenistan'daydı... buna rağmen şimdi bunların tekrar karşı bir atağa geçme şeyleri var. yani işi çözmek değil, uzatmak gibi bir dertleri söz konusu."

'karabağ olmadan başka adım yok'

başbakan erdoğan, akşam da meclis'teki resepsiyonda gazetecilerin sorularını yanıtladı. abd'nin yapacağı açıklamanın normalleşme sürecini hızlandırmasını dileyen erdoğan, almanya'da mahkemenin verdiği bir karar olduğunu hatırlatarak, "her alanda işi normalleşmeye götürelim diyoruz" dedi.

başbakan erdoğan, bir soru üzerine de dağlık karabağ meselesinin öncelikli konuları arasında yer aldığını vurgulayarak, "dağlık karabağ meselesi çözülmeden bizim iktidarımızda, o konuda 'evet' diyemeyiz. orada ciddi bir haksızlık var, karabağ meselesi çözülmesi lazım" ifadelerini kullandı. yukarı karabağ 1992-1994 yılları arasındaki azerbaycan - ermenistan savaşından beri ermenistan işgali altında. 

davutoğlu: umarım karşılığını bulur

dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, meclis'teki 23 nisan resepsiyonunda gazetecilerin açıklamayla ilgili sorularını yanıtladı. davutoğlu, "türkiye hiçbir açıklamayı siyasi baskı altında yapmaz. esinlikle hiçbir konjonktürel boyutu yok. bu bir çağrıdır. ümit ediyoruz karşılığını bulur" dedi. davutoğlu'nun açıklamaları şöyle: 

"tarih siyah ve beyazlardan oluşmaz. gri bir alanda herkesin geçmiş acıları paylaşabilme erdemini göstermesi lazım. herkes acıları paylaşma erdemini göstermeli. umarım uzattığımız el havada kalmaz. türkiye baskılar altında açıklama yapmaz, açıklama konjonktürel değildir." 

davutoğlu, ermeni diasporasından gelen tepki için de "diasporayı da tek bir kutuptan, tek bir yaklaşımdan ibaret görmemek lazım. bazen çok sesi çıkanlar azınlığı temsil eder. sessiz çoğunluk aslında o mesajı alır ama konuşma ihtiyacı hissetmez. bu tür durumlarda en sertlik yanlıları en çok sesi çıkanlar olur" dedi. 

bahçeli'den tepki

bu açıklama hakkında mhp genel başkanı devlet bahçeli'ye değerlendirmesinin ne olduğu soruldu. bahçeli cevaben şöyle dedi: 

"değerlendirilebilecek bir yanı yok. bu millete bu kadar eziyet fazla".

bahçeli bir de yazılı açıklama yaptı ve "dönemin şartları gereğince oldukça tutarlı ve hatta zorunlu olan tehcir kararının, 99 yıl sonra türkiye cumhuriyeti başbakanlığı görevini yürüten bir zat tarafından gayri insani bulunması kesinlikle gayri milliliktir" dedi. mhp lideri, "başbakan erdoğan açıkça türkiye ve türk milleti aleyhine faal halde bulunan soykırım şebekesinin geçim ve umut kapısı haline çoktan terfi etmiştir" ifadesini kullandı. 

loğoğlu: ermeni tarihini siyasi istismar yapıyor

chp lideri kemal kılıçdaroğlu ise gazetecilerin soruları üzerine parti sözcüsü haluk koç'un perşembe günü konuyla ilgili açıklama yapacağını söyledi. 

chp genel başkan yardımcısı faruk loğolu da taziye açıklaması ile ilgili; "taziye tüm dinlerde var olan kutsal bir eylem. sakınca yok, bundan gocunmamak lazım ama hangi ortamda hangi vesilede, bu kadar geç kaldıktan sonra 2014 yılını seçiyor sorgulamak gerek. chp olarak biz de 20. yüzyılda hayatını kaybeden tüm insanların huzur içinde yatmasını dileriz, hiçbir ayrım yapmaksızın. o günün şartlarında hayatlarını kaybetmiş insanların onların ve torunlarının tüm üzüntülerini paylaşırız. akp, özellikle de başbakan din, yargı, eğitim, ne kadar müessese varsa hepsini siyasallaştırdılar. bir tek tarih kalmıştı şimdi bu ülkenin insanınlarının, ermenilerin tarihini de siyasi istismar konusu yapıyor. biz bu yaklaşıma karşıyız" dedi. 

başbakanlık açıklamasının tamamı:

http://www.basbakanlik.gov.tr/forms/_article/pg_article.aspx?id=974ccd3b...

kaynak: al jazeera, t.c. başbakanlık