26 mayıs 1916'da istanbul'da doğan ve aralarında profesör ilber ortaylı'nın da bulunduğu birçok tarihçiyi yetiştiren 'hocaların hocası' olarak anılan tarihçi halil inalcık, yaşamını yitirdi. inalcık, ankara'da tedavi görüyordu.

tarihçilerin "şeyhü'l-müverrihin (tarihçilerin şeyhi)" olarak adlandırdığı prof. dr. halil inalcık için bilkent ve ankara üniversitelerinde 27 temmuz çarşamba günü tören düzenlenecek.

bilkent üniversitesi rektörü prof. abdullah atalar, aa muhabirine yaptığı açıklamada, inalcık'ın, osmanlı'nın birçok ırktan, dinden milleti bir araya getiren bir imparatorluk olduğunu herkese anlatan, ekonomik tarihini araştıran çok önemli bir isim olduğunu ifade etti.

inalcık'ın özellikle osmanlı tarihini birincil dokümanları inceleyerek yazdığını anlatan atalar, "bizim birçok tarihçimizin hocası. 'tarihçi hocaların hocası' diyoruz onun için. inalcık, tarihin orijinal dokümanlara bakılarak yapılmasını öğreten kişi. en önemli özelliği bence o." diye konuştu.

inalcık'ın çok ileri yaşına rağmen kütüphanelere giderek orijinal dokümanları inceleyip tarih yazdığının altını çizen atalar, "bilkent üniversitesi tarih bölümü'nün kurucusu olan inalcık, ihsan doğramacı'nın daveti ile türkiye'ye gelmişti. abd'de yıllarca biriktirdiği kitapları de üniversiteye bağışladı. üniversitemizde halil inalcık kütüphanesi bulunuyor. kütüphanede, uzun hayatı boyunca topladığı, biriktirdiği, çok önem verdiği ve aslında ileriki yıllarda birçok araştırmacıya destek olacak çok önemli kitaplar var." dedi.

 100. yaş gününü kutlamıştı

tarihçi-yazar prof. dr. halil inalcık, 7 eylül 2015'te bilkent otel'de düzenlenen etkinlikte, 100. yaş gününü dostlarıyla pasta keserek kutlamıştı.

hayatında belirlediği en önemli hedefi gerçekleştirdiğini aktaran inalcık, "hedefim, türklerin tarihini bir yabancı değil, bir türk gözüyle yazmak, ömrümü bu amaca hasrettim. ana kaynağım arşiv belgeleri oldu. bu sayede objektif bir tarih yazdığıma inanıyorum." demişti.

inalcık, osmanlı tarihinin özeti olan "the ottoman empire-the classical age" adlı kitabının sadece türkiye'de değil, balkanlar, arap ülkeleri ve çin dahil birçok ülkede okutulduğunu dile getirmişti.

halil inalcık kimdir? 

tarihçi halil inalcık, 26 mayıs 1916’da istanbul’da dünyaya geldi. çocukluğu hep savaş yıllarında geçen inalcık, 1924 yılında, ailesiyle birlikte ankara’ya yerleşti ve ilkokulu burada, gazi ilkokulu’nda bitirdi. babası seyit bey ailesini bırakıp mısır’a yerleştiği için halil inalcık’ı annesi büyüttü.

ortaokulda yatılı olarak sivas öğretmen okulu’na verilen inalcık, 1932 yılında ise balıkesir necatibey öğretmen okulu’na nakledildi. burada, fizik dalında nusret kürkçüoğlu, edebiyat dalında ise edebiyat tarihçisi abdülbaki gölpınarlı gibi ünlü hocalardan ders aldı.

1935’de, öğretmen okulundan mezun olduktan sonra, atatürk’ün tarih tezini bilimsel temellere dayandırmak için kurduğu dil tarih coğrafya fakültesi’ne başladı. inalcık, üniversite eğitimi sırasında da dönemin önemli isimlerinden der aldı. bunlar arasında fuad köprülü, şemsettin günaltay, muzaffer göker, yusuf hikmet bayur gibi isimleri sayabiliriz.

ortaçağ tarihi derslerini aldığı köprülü, inalcık üzerinde büyük bir etki bıraktı ve meslek yaşamı boyunca kendisine örnek oldu. inalcık, 1940 yılında mezun olduktan sonra dil ve tarih coğrafya fakültesi’nde kaldı ve yakınçağ tarihi bölümü’nde asistan oldu. bu arada şevkiye hanımla evlendi ve 1948 yılında günhan adlı çocukları dünyaya geldi.

işte, ünlü tarihçilerin prof. inalcık'ı anlatan cümlelerinden birkaç alıntı:

prof. ilber ortaylı: o bize talebesi olarak bakıyor, biz de ona hoca olarak bakmaktan başka şey düşünemeyiz. bilgisi açısından zaten bizim aramızda hocanın lakabı; şeyh-ül müverrihin (tarihçilerin şeyhi)…

prof. gilles veinstein: osmanlı tarihinin babası...

prof. mark l. stein: onun çalışmalarını çıkarır ve bir kenara koyarsanız osmanlı tarihi'nde hiçbir şey kalmaz.

kaynak: aa, al jazeera