geçtiğimiz günlerde yapılan 5651 sayılı yasa ile ilgili hazırlanan düzenleme meclis'te onaylandı. cumhurbaşkanı abdullah gül'ün de '2 madde ile ilgili sıkıntılar var, onlarla ilgili düzenleme yapılacak' diyerek onayladığı düzenlemeler resmi gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

cumhurbaşkanı'nın da işaret ettiği bu iki konu başlığı için yeni düzenlemeler de yapılıyor.  ak parti'nin tbbm başkanlığı'na dün akşam saatlerinde sunduğu değişikliğe göre 'servis sağlayıcılardan internet trafik bilgisinden dışında veri istenemez' ibaresi ekleniyor. öte yandan tib'in erişim engelleme yetkisi için mahkeme kararı şartı getirileceği bilgisi de verilmişti. ancak düzenlemede bu tip değişklik yer almıyor. bu maddenin komisyonda ya da genel kurulda eklenmesi bekleniyor.

yeni düzenlemede asıl amaç yürürlükte olan kanunun uygulama aşamasında yaşanan sorunları ortadan kaldırmak olsa da beraberinde birçok tartışmayı da getirdi. yaşanan tartışmalar farklı konularda olsa da temel olarak trafik bilgilerinin saklanması ve tib'in (telekomünikasyon iletişim başkanlığı) kapatma yetkisi üzerine odaklanıyor.

işte yürürlüğe giren düzenlemeler ve beraberinde yapılacak değişiklikler:

internet servis sağlayıcıları birliği kurulacak

düzenlemede internet servis sağlayıcıları birliği'nin kurulacağı belirtiliyordu. buna göre internet hizmeti veren sağlayıcılar bir birlik kuracak ve bu birliğin temel görevi tib'den (telekomünikasyon iletişim başkanlığı) gelen kapatma ya da engelleme taleplerini hayata geçirmek. mevcut durumda ise tib her servis sağlayıcıya tek tek ulaşarak kapatma talebini iletmek zorunda kalıyordu. ancak yeni birlik devlet gözetiminde kuruluyor ve her servis sağlayıcı bu birliğe üye olmak zorunda. 

adrese engelleme geliyor

yine çok tartışılan konulardan biri olan tek bir içerik yüzünden bütün bir internet sitesinin kapatılması konusu bu düzenleme ile çözülüyor. buna göre artık adrese yönelik engelleme yapılabilecek. yani bütün site değil tek bir internet adresi engellenecek. ancak bunun uygulamada nasıl olacağı, engellenen siteye nasıl bilgi verileceği, hangi şartlarda bu yetkinin kullanılacağı belirsiz. 

trafik bilgileri 2 yıl saklanacak

kamuoyu tepkisini çeken maddelerden biri de bu oldu. yeni düzenlemeye göre internet servis sağlayıcıları trafik bilgilerini 2 yıl boyunca saklamak zorunda. yani kimin, ne zaman, hangi internet sayfalarına girdiği 2 yıl boyunca kayıt altına alınıyor. ancak bu bilgilerin nasıl saklanacağı, kimlerin denetiminde ve gözetiminde olacağı net değil. itirazların büyük bir bölümü bu yüzden yapılıyor. çünkü bu bilgileri kullanarak istenen bir kişinin siyasi profilinden tuttuğu takıma kadar her türlü kişisel eğilimi öğrenilebilir. 

hapis cezası kalkıyor

düzenlemenin belki de pozitif yönlerinden biri ise içerik sağlayıcılara hapis cezası getiren yasanın değiştirilmesi. daha önceki 5561 sayılı yasada içerik sağlayıcılar zararlı içerikleri kaldırmadığında hapis cezası ile karşı karşıya kalıyorlardı. bu yüzden facebook ya da twitter gibi şirketlerin türkiye'de temsil ofisi yer almıyor.

yapılan düzenlemelerin özellikle siyasilerin internete düşen ses kayıtları ve video görüntülerini kaldırmak için yapıldığı iddia ediliyor. bu düzenlemelerin nasıl uygulanacağı konusu ise belirsizliğini koruyor. saklanan trafik bilgilerinin kimlerin gözetiminde olacağı, nasıl saklanacağı, kimlerin hangi şartlarda erişeceği konusu da şimdilik net değil. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar