israil, yahudiler için yılbaşı kabul edilen "roş aşana" tatili nedeniyle müslümanların mescid-i aksa'ya girişine izin vermedi. görgü tanıklarının anlattıklarına göre, pazar sabahı erken saatlerde aksa'nın avlusuna giren onlarca israil askeri, mescid-i aksa’yı korumak amacıyla geceden camide kalan filistinli cemaate saldırdı. kıble mescidi'nin kapısını kilitleyen askerler, mescidin içine de göz yaşartıcı gaz attı. mescid-i aksa’da saldırılar nedeniyle ciddi zararlar meydana geldi. en az 20 kişi yaralandı, çok sayıda filistinli tutuklandı.

mescid-i aksa vakfı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, 40 yahudi yerleşimci polis korumasında aksa'nın avlusuna alındı.

türk dışişleri'nden israil müdahalesine kınama geldi. dışişleri bakanlığı'nın açıklaması şöyle: 

"israil güçlerinin 13 eylül günü sabah saatlerinden itibaren harem-i şerif'e girerek içerideki müslüman gruplarla çatışmalarını ve müslümanların girişlerini güç kullanarak belirli bir süre bütünüyle engellemelerini şiddetle kınıyoruz. israil'in işgal altında tutmaya devam ettiği doğu kudüs'te ibadet özgürlüğünü sağlama yükümlülüğünü yerine getirmesi, harem-i şerif'in statüsünü ve kutsiyetini hedef alan ve ibadet özgürlüğünün açık bir şekilde ihlali olan bu yasadışı uygulamalara derhal son vermesi gerekmektedir."

israil güvenlik güçleri, yahudi yerlerşimcilerin aksa'ya alınmasını protesto eden ve içeri girmek isteyen mescid-i aksa’nın dışındaki filistinlilere de müdahale etti. askerler ses bombası, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı. aralarında kadınların da olduğu çok sayıda kişi yaralandı.

yaralanan filistinliler çevredeki sağlık ekipleri tarafından sedyelerle aksa'nın içerisindeki revire taşındı. israil askerleri olayları görüntülemek isteyen bazı gazetecileri de darp etti.

aksa avlusunun kapılarında toplanan filistinliler, "canımız kanımız sana feda olsun ey aksa", "ey muhammed, ümmetin seni terk etmedi" ve "kuran düsturumuz, cihad yolumuz" sloganları attı.

israil müdahalesine kınama yağdı

islam işbirliği teşkilatı, arap parlamentosu, mısır ve fas, israil askerlerinin mescid-i aksa'ya girişi ve ardından filistinlilere müdahalesi ile yaşanan olayları kınadı

filistin devlet başkanlığı'nın sözcüsü nebil ebu redine açıklamasında, "devlet başkanı abbas, israil polisinin aksa'ya girip namaz kılanlara saldırmasını kınıyor. doğu kudüs ile hıristiyan ve müslümanların kutsal saydıkları yapılar kırmızı çizgidir. bu saldırılar karşısında elimiz kolumuz bağlı kalmayacağız" ifadesini kullandı.

filistin dışişleri bakanlığı'nın açıklamasında ise saldırının, "aksa'nın zamansal olarak taksim edilmesi ve yahudi yerleşimcilerinin israil tarım bakanı uri ariel'in eşliğinde aksa'nın avlusuna girmeye teşvik edilmesi" amacı taşıdığı belirtilerek, saldırı kınandı.

"bölge dini savaşın içine çekilmeye çalışılıyor"

israil meclisi knesset'teki ortak arap listesi başkanı eymen avde aa muhabirine yaptığı açıklamada, aksa'da yaşananların bölgeyi din temelli bir savaşın içine çekme amacı taşıdığını savundu.

israil sık sık kısıtlama ve yasak getiriyor

geçen yıl da israil yönetimi "roş aşana" nedeniyle mescid-i aksa'ya girişlere sınırlama koymuştu. bazı aşırı yahudi grupların tatil sırasında aksa'ya topluca girme yönündeki çağrıları, filistinlilerle israil askerlerini karşı karşıya getirmişti. 

kudüs'te yahudi yerleşimciler, asker veya polis eşliğinde sık sık mescid-i aksa'ya baskın düzenleyerek cami cemaatini ve eğitim gören öğrencileri taciz ediyor. müslümanların karşı çıktığı bu tür ihlâller nedeniyle mescid-i aksa'da sık sık gerginlik yaşanıyor. israil bu gerekçelerle zaman zaman filistinlilerin aksa'ya girişini kısıtlıyor.

ilk kıble mescid-i aksa

kudüs'te bulunan mescid-i aksa müslümanların ilk kıblesi özelliğini taşıyor. yahudiler, içerisinde kıble mescidi ile kubbetu's sahra camii'nin yanı sıra müze, medreseler ve büyük avlunun bulunduğu mescid-i aksa külliyesi altında, süleyman mabedi kalıntılarının bulunduğunu iddia ediyor.

israil, içerisinde mescid-i aksa külliyesinin de bulunduğu doğu kudüs'ü 1967'den beri işgal altında tutuyor.

kaynak: afp, anadolu ajansı, al jazeera