türkiye, yunanistan milli savunma bakanı panos kammenos'un bir yunan televizyon kanalına verdiği mülakatta türkiye hakkındaki sözlerini kınayarak, "bu derece izan ve insaftan yoksun, uluslararası alanda en temel nezaket kurallarını dahi hiçe sayan, düzensiz göç konusundaki ikili temel metinlerden habersiz bir şahsın tüm dünyanın ve bölgemizin içinden geçtiği bu zorlu dönemde yunanistan milli savunma bakanı sıfatını taşıyor olması bir talihsizliktir." açıklamasında bulundu.

"izan ve insaftan yoksun"

dışişleri bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, kammenos’un, 1 şubat'ta yunan antenna televizyon kanalına verdiği mülakatta "kullandığı dil, üslup ve gerçekle hiçbir bağlantısı olmayan ifadelerinin esefle karşılandığı" açıklandı. kammenos, buradaki konuşmasında türkiye'yi "kovboy hareketleri" yapmakla suçlamıştı.

kammenos'un türkiye ve cumhurbaşkanı erdoğan hakkında kullandığı "temelsiz, yakışıksız ve etik dışı ifadelerinin" kınanarak kendisine iade edildiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"bu derece izan ve insaftan yoksun, uluslararası alanda en temel nezaket kurallarını dahi hiçe sayan, düzensiz göç konusundaki ikili temel metinlerden habersiz bir şahsın tüm dünyanın ve bölgemizin içinden geçtiği bu zorlu dönemde yunanistan milli savunma bakanı sıfatını taşıyor olması bir talihsizliktir. yunanistan makamlarını bir kere daha devlet sorumluluğuna uygun davranmaya ve iki ülke arasında geliştirmeye çalıştığımız işbirliği ortamına zarar verecek açıklamalardan imtina etmeye davet ediyoruz."

yunanistan'ın yeni savunma bakanı ve koalisyon ortağı bağımsız yunanlar partisi'nin (anel) lideri panayiotis kammenos, ocak ayı sonunda helikopterle kardak kayalıkları'na gelip, 19 yıl önce ölen yunan subayları için denize çelenk bırakacağını açıklamıştı. kammenos'un bu eylemi gerçekleştirmesinin ardından kardak kayalıkları'nda iki taraf arasında gerginlik başladı. her iki ülkenin gemileri ve uçakları birbirlerine engellemelerde bulundu. 

yunanistan'a tatbikat tepkisi

dışişleri bakanlığı sözcüsü hüseyin müftüoğlu, yunanistan’ın ege’deki istanköy adasına yönelik asker indirme talimi hakkında bazı medya organlarında yer alan haberlere ilişkin açıklama yaparak, bu tatbikatın uluslararası hukukun açık bir ihlali olduğunu belirtti.

müftüoğlu, "komşumuz yunanistan’ı gerginliklere yol açacak, tırmanma potansiyeli bulunan tek taraflı, uluslararası hukuka aykırı, altından kalkamayacağı eylemlerden kaçınmaya davet ediyor, ülkemizin, ege denizi’ne yönelik siyasi ve hukuki pozisyonlarına uygun olarak, gerekli görülecek adımları bundan sonra da atmaktan imtina etmeyeceğini bildiriyoruz" dedi.

müftüoğlu, konuya ilişkin bir soruya cevabında,​ yunan medyasında, yunan özel kuvvetlerine bağlı olduğu belirtilen paraşütçülerin dün istanköy adasına indirme tatbikatı yaptıkları yönünde haberlere rastlandığını hatırlattı.

paris barış antlaşması'nın, silahsızlandırılmak koşuluyla italya tarafından yunanistan'a bırakılmış olan istanköy adası üzerinde her türlü askeri eğitim faaliyetini yasakladığını vurgulayan sözcü müftüoğlu, şöyle devam etti:

"dolayısıyla, istanköy’e yönelik bu tatbikat uluslararası hukukun açık bir ihlalidir. bu çerçevede komşumuz yunanistan’ı gerginliklere yol açacak, tırmanma potansiyeli bulunan tek taraflı, uluslararası hukuka aykırı, altından kalkamayacağı eylemlerden kaçınmaya davet ediyor; ülkemizin, ege denizi’ne yönelik siyasi ve hukuki pozisyonlarına uygun olarak, gerekli görülecek adımları bundan sonra da atmaktan imtina etmeyeceğini bildiriyoruz." 

"türkiye, en iyi komşusunun yunanistan olduğunu anlamalı"

yunanistan dışişleri bakanı nikos kotzias, yunanistan'daki radyo alfa’ya, ege’de yaşanan gerginlik ve türkiye-yunanistan ilişkilerini değerlendirdi. türkiye'nin ege'de fevri davrandığını iddia eden kotzias, "türkiye, en iyi komşusunun yunanistan olduğunu anlamalı. bazen türkiye ilişkileri geliştirmeye fayda etmeyen bir fevri tavırla hareket ediyor. bunu nato, avrupa birliği (ab) ve bm güvenlik konseyi'ndeki ortaklarımızla paylaştık." diye konuştu.

kotzias, yunanistan’ın türkiye'de yaşanan darbe girişimini derhal kınadığını anımsatarak, avrupalı liderlerin, iletişim kanallarını açık tutarak türkiye ile yaşanan sorunları ve mümkün olan çözüm yollarını konuşmalarının olumlu olduğunu anlattı.

ege'de yaşanan gerginliğin geçmişte yaşananlar kadar büyük olmadığını belirten kotzias, "erdoğan döneminde ege'de 'sıcak bir olay' hiç yaşanmadı. kazara 'sıcak bir olayın' yaşanmaması için de iletişim kanallarının açık tutulması gerekir." şeklinde konuştu.

atina’nın türkiye ile her zaman iyi siyasi ve ekonomik ilişkiler kurmaktan yana olduğunu ifade eden kotzias, gerilimin giderilmesi için iletişim kanallarının açık kalması gerektiğini sözlerine ekledi.

kardak krizi

aralık 1995'ta türk bandıralı bir gemi, bodrum'un 4 mil kadar açığındaki kardak kayalıkları'nda karaya oturdu. ancak türk ve yunan kurtarma ekipleri, kazanın kimin sahasında olduğu konusunda ihtilafa düştü. yunanistan kazanın kendi karasularında olduğunu ileri sürdü. türkiye ise adaların kendisine ait olduğunu savundu. iki ülke arasındaki gerilim tırmanırken, yunanistan ikiz adacıklardan birine yunan bayrağı dikti. bunun üzerine türkiye bölgeye asker yığdı. iki ülke arasındaki kriz savaşın eşiğine kadar gelirken türk özel kuvvetleri 30 ocak 1996 gecesi diğer adacığa çıkarak bayrak dikti. gerilim, abd'nin de araya girmesiyle sona erdi. 

yunanistan darbeci askerleri iade etmiyor

yunanistan yüksek mahkemesi (arios pagos), 26 ocak'ta aldığı kararla 15 temmuz darbe girişimi sonrası yunanistan'a kaçan 8 darbeci askerin türkiye'ye iade edilmemeleri yönünde karar verdi.

gülen örgütüne üye oldukları ve 15 temmuz darbe girişiminde aktif rol oynadıkları gerekçesiyle türkiye'ye iadeleri istenen askerler, yunan polisi eşliğinde birbirlerine kelepçeli olarak mahkemeye getirildi.

mahkeme, darbe girişiminin ardından tsk'ya ait helikopterle yunanistan'a kaçan askerler için türkiye'nin iade talebinin reddedildiğini duyurdu.

türkeş: yunanistan çözüm istemiyor

iki ülke arasındaki bir diğer tartışma konusu da kıbrıs... cenevre'de yapılan kıbrıs görüşmelerinde 12 ocak'ta garantör ülkelerden devlet ya da hükümet başkanı düzeyinde katılım bekleniyordu. ancak türkiye, yunanistan ve ingiltere'den dışişleri bakanları toplantıya katıldı.

kıbrıs konusundan da sorumlu olan başbakan yardımcısı tuğrul türkeş, bu tarihte al jazeera'ye bu değişiklikle ilgili bilgi verdi. yunanistan'ın garantilerin tamamen kaldırılması konusunda ısrarcı olduğunu söyledi:

"çipras, garantilerin kaldırılmaması halinde toplantıya katılmayacağını söyledi. biz garantör ülkeler olarak bir araya gelmeden, bu konuyu birlikte görüşüp tartışmadan böyle bir karar veremeyiz. cenevre'ye gidip görüştüğümüzde bunun kararı verilecek. bunu daha görüşmeden böyle bir şart koşmak çözüm için doğru bir yaklaşım değil."

yunanistan'ın çözümü istemediğini ve bu sebeple 'sudan bahaneler yarattığını' söyleyen türkeş, türkiye'nin çözüm için kararlı ve samimi adımlar attığını söyledi:

"ben bavulum hazır, uçak da hazır iki gündür bekliyorum. iyi bir şey olmasını bekliyoruz, sayın başbakan'la kalkıp gideceğiz. ama çipras'ın sözcüsü de söylemiş, ancak garantiler kalkacaksa gideceğiz diye. bizimle oturup konuşulmadan böyle bir karar verilemez."

garantör ülkelerden üst düzey katılım için diğer konularda daha fazla ilerleme sağlanmasına ihtiyaç olduğunu belirten başbakan yardımcısı türkeş, henüz masada anlaşılamayan konular olduğunu, garantiler ve güvenlik başlığının üst düzey temsille görüşülmesi için diğer beş başlıkta daha fazla ilerleme sağlanması gerektiğini söyledi.

kaynak: al jazeera, aa, reuters