30 yıldır ‘ılımlı islamcı’ olarak adlandırılan tunus nahda hareketi’nin lideri raşid gannuşi, partisinin 2012’den beri yapılan ilk kongresinin açılışında laiklik ve özgürlük vurgusu yaptı:

“dini siyasi mücadelelerden uzak tutmak istiyoruz. tarafsızlık çağrısında bulunuyoruz. modern bir devlet, ideolojiler, büyük sloganlar ve siyasi kavgalarla değil, uygulanabilir programlarla işler.

devletin gücü, baskı ve özgürlüklerin reddi anlamına gelmediği gibi; özgürlük de kaos anlamına gelmez.”

kongreden önce de fransız le monde gazetesine konuşan gannuşi, arap baharı sonrası tunus’ta siyasi islam’a yer kalmadığını ifade etti. “tunus şu an bir demokrasi. 2014 anayasası seküler ve dini aşırıcılığa limit koydu. siyasal islam’ı bırakıp, demokratik islam’a geçiyoruz. siyasal islam’ı temsil ettiğimizi iddia etmeyi bırakıp, müslüman demokratlar olduğumuzu söylüyoruz” dedi.

tunus’taki al jazeera muhabiri nazanine moshiri, nahda’nın toplumun daha geniş kesimlerine seslenmek için bu kararı aldığını söyledi. artık parti üyelerinin camilerde vaaz vermeyeceğini ifade eden moshiri, “tunus ve batı’nın geneli, islamcılığı el kaide ve boko haram’la aynı kefeye koyuyor. bu etiketten kurtulmaya çalışmak, islami değerleri bırakmak anlamına gelmiyor” dedi.

2011’deki tunus devrimi’yle ülkenin devlet başkanı zeynel abidin bin ali devrilmişti. aynı yıl düzenlenen ilk demokratik seçimlerde nahda hareketi birinci sırada yer almıştı. ancak 2014’teki seçimleri laik nida tunus partisi’nin kazanması üzerine, nahda koalisyonun bir parçası oldu.

nahda hareketi

"islami hareket" olarak da bilinen grup, 1972 yılında raşid gannuşi ve abdülfettah muru tarafından gizlice  kuruldu. 1981'de "islami eğilim hareketi" adıyla alenen varlığını ilan etti. ekonomik kaynakların daha adil dağıtımı, çok partili demokrasinin kurulması ve günlük yaşama dindarlığın daha fazla girmesini savunan hareket; bu amaçlara ulaşmak için de şiddet içermeyen yollar aranmasını önermişti. yasal olarak tanınmak için, 1989 yılında bugün kullandığı ‘nahda’ adını aldı. zeynel abidin'in 22 yıllık otoriter iktidarı boyunca hareket, yasadışı olarak kalmaya devam etti.

partinin 1989 yılında yapılan seçimlere katılımı da yasaklanmış, fakat bağımsız adayları seçimde oyların yüzde 13’ünü almaya başarmıştı. iki yıl sonra tunus devlet başkanı bin ali, nahda'nın 25 bin destekçisini hapse attırarak nahda'ya açık bir savaş ilanında bulundu. 1980'lerin sonları ile 1990'ların başı boyunca hareket yoğun baskılara maruz kaldı. 2011'de arap baharı ayaklanmaları ile mevcut rejim devrildikten sonra nahda hareketi ancak yasal statü kazanabildi.

21 yıl boyunca londra’da sürgünde yaşayan gannuşi, ancak 2011 yılında bin ali rejiminin devrilmesinden sonra tunus'a döndü. 

kaynak: al jazeera ve afp