suriye'deki iç savaşa çözüm bulmak amacıyla hafta başında ikinci kez toplanan cenevre konferansından yine bir sonuç alınamadı. bm ve arap birliği suriye özel temsilcisi lahdar brahimi taraflarla görüştükten sonra yaptığı açıklamada rejim ve muhalefet heyetlerinin bir sonraki turda kendisinin daha önce önerdiği dört maddelik gündemin konuşulmasında anlaştığını söyledi. 

taraflar bir sonraki turda masaya oturduklarında sırasıyla, şiddetin durdurulması, geçiş yönetiminin kurulması, devlet kurumlarının korunması ve sürekliliği, ulusal diyalog ve barış sürecinin başlatılmasını konuşulacak.

ancak brahimi rejim heyetinin bu maddelerin nasıl ele alınacağı konusunda itirazı olduğunu açıkladı. brahimi "hükümet tarafı en önemli konunun terörizm olduğunda, muhalefet ise geçiş yönetimi olduğunda ısrarlı. biz artık yeniden zaman kaybı olmaması için bir sonraki turun olması halinde ilk gün şiddetin sonlanması ve teröre karşı mücadele, ikinci günde ise geçiş yönetimini konuşacağımızı söyledim. elbette bir günlük bu periyotlar sona ermez. hükümet kesin bir biçimde ilk madde sonlandırılmadan geçiş yönetiminin tartışılmasına karşı çıktı. bu şekilde devam ederse görüşmeler suriye'ye yarar sağlamayacak ve yeni görüşmelere gerek olacağına inanmıyorum." dedi.

taraflardan karşılıklı suçlamalar

brahimi’den sonra basına açıklama yapan taraflar görüşmelerin düğümlenmesinde yine birbirlerini suçladı.

suriye muhalif ve devrimci güçler koalisyonu (smdk) sözcüsü luay safi “görüşmelere sorunu çözmek için geldik ancak diğer taraf konuşulması gereken asıl konuları görmezden geldi.” dedi.

brahimiye gösterdiği gayret için teşekkür eden safi  “rejim tarafının uzlaşmaz tavrı yüzünden bir ilerleme sağlanamadığını” söyledi.

“olumlu bir gelişme olacağını sezersek üçüncü tur görüşmelerine katılırız, karşımızda ciddi bir delegasyon bekliyoruz. görüşmeleri kilitleyip çıkmaza sürüklemesinler, oyalama taktiği uygulamasınlar” diyen muhalefet sözcüsü rusya’yı bir kez daha rejim üzerindeki baskısını arttırmaya çağırdı.

safi rejim delegasyonunu “sadece bir diktatörü ayakta tutmaya çalışmakla” da suçladı.

rejim adına son açıklamayı ise suriye bm elçisi ve baş müzakereci beşar caferi yaptı. caferi “ biz çalışma programını kabul ettik. bunu kabul etmemiz karşı tarafı telaşlandırdı,  kendi özel isteklerini öne sürdüler” diyen caferi bir maddeyi karar bağlamadan diğer maddeye geçilemeyeceğini savundu.

caferi brahimi’nin rejim heyetine yüklendiği yönündeki yorumlara “ben brahimi'nin görüşmelerdeki başarısızlığı bize yıktığını duymadım. bizim karşımızda vatanımızı temsil eden bir delegasyon yok. “ diyerek cevap verdi.

üçüncü turun tarihi belli değil

brahimi'nin yaptığı açıklamaya göre üçüncü turun ne zaman yapılacağı belli değil. 

tarafların geri dönüp liderleriyle konuşacağını söyleyen brahimi özellikle rejim delegasyonunun sürecin ilerleyip ilerlememesi konusunda bir karar vermesini istedi. 

" isterdim ki takvim konusunda anlaşabilelim ama hükümetin neyi kabul edip etmediğini açıklaması gerekir, bu konuda net değil. bu nedenle her iki tarafın da dönüp kendi sorumluluklarını almaları ve bu süreci ilerletmek isteyip istemediklerine karar vermeli. ben de bunu yapacağım." diyen brahimi, bm gen sekreteri ban ki-moon, abd dışişleri bakanı john kerry ve rusya dışişleri bakanı sergei lavrov ile görüşeceğini söyledi. 

brahimi "umarım verilen bu arada özellikle hükümet tarafı bu kararların uygulanması konusunda ciddi olur ve tam yetkili bir hükümetin bu müzakerelerin asıl konusu olduğunu fark eder. elbette şiddeti durdurmak ve teröre karşı mücadele de önemli." ifadesini kullandı. 

suriyelilerden özür

brahimi, yöntem tartışmaları yüzünden kilitlenen görüşmelerin altıncı gününde cenevre'deki konferanstan bir sonuç alınacağı yönünde umutlanan suriyelilerden özür diledi. süreç başarısız olursa istifa edip etmeyeceği sorulan brahimi, bu soruyu yanıtsız bıraktı. 

cenevre'deki barış görüşmelerinin başladığı 22 ocak'tan bu yana suriye'de 5000'den fazla kişi öldü. savaşın başından beri ölenlerin sayısı ise yaklaşık 136 bin. milyonlarca suriyeli ise üç yıldır süren iç savaşta yerinden oldu. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar