Ukrayna
Ukrayna ordusuna savaş alarmı
Rus parlamentosunun Ukrayna'ya müdahale yetkisi veren kararı üzerine toplanan Ukrayna Milli Güvenlik Konseyi orduya 'savaş durumuna geçin' emri verdi. Geçici Cumhurbaşkanı Turçinov, nükleer tesisler ve havaalanlarındaki güvenlik önlemlerini artırdıklarını söyledi.
ukrayna güvenlik konseyi yetkilisi andriy paruby, üst düzey savunma ve güvenlik temsilcilerinin katıldığı toplantı sonrası orduya 'her an savaşa hazır olun' talimatı verdi. paruby, yedek askerlerin de silah altına çağrıldığını açıkladı.
orduya savaş alarmı
ukrayna geçici cumhurbaşkanı turçinov cumartesi akşamı yaptığı açıklamada orduya savaş alarmı verildiğini belirtti ve "nükleer tesisler ve havaalanlarındaki güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkarılacak" dedi.
abd başkanı barack obama’nın ‘kırım’a müdahalenin bedeli olur’ uyarısına rağmen rusya’dan bölgede tansiyonu yükseltecek bir adım geldi. rusya devlet başkanı vladimir putin’in talebi üzerine toplanan rus parlamentosu’nun üst kanadı putin’e ukrayna’ya asker gönderme yetkisi verdi.
kararın hemen ardından kremlin'den yapılan açıklamada parlamentonun rus ordusuna verdiği yetkinin hemen kullanılmayabileceği sinyali de verildi. rusya dışişleri bakanı yardımcısı grigory karasin, "devlet başkanımızın aldığı onay bunun hemen kullanılacağı anlamına gelmez" dedi.
müdahele yetkisi sadece kırım’la sınırlı değil. putin, parlamentodan ukrayna’daki ‘sosyo-politik durum normalleşene dek bu ülkede asker bulundurma yetkisi talep etti.
putin, parlamentoya gönderdiği talepte ülkesinin 200 yıldır karadeniz’deki en büyük deniz üssü konumunda bulunan sivastopol’daki rus personelinin can güvenliğinin korunması gerektiğini söyledi.
rus liderin talebinden önce parlamentonun alt ve üst kanatlarının liderleri kendisine ukrayna’daki durumla ilgili harekete geçme çağrısı yapmıştı.
parlamento üst kanadı başkanı valentina matviyenko, rusya’nın karadeniz filosu’nun korumak için ukrayna’ya sınırlı sayıda asker gönderebileceğini söylemişti.
parlamento alt kanadı duma’nın başkanı sergey narişkin de, tüm milletvekilleri adına putin’e çağrıda bulunmuş ve rus liderin kırım’da istikrarın tesisi için tüm imkanları seferber etmesini istemişti.
parlamentonun üst kanadı ise putin'den abd'deki moskova büyükelçisinin geri çağırılmasını istedi.
ukrayna dışişleri bakanlığı ise ülke toprak bütünlüğünün korunması için avrupa birliği, abd ve nato'ya yardım talebinde bulundu.
obama ile putin 1,5 saat görüştü
abd başkanı barack obama, rusya devlet başkanı vladimir putin'i telefonla aradı. görüşme 1,5 saat sürdü. beyaz saray'ın açıklamasında "abd, rusya'nın ukrayna topraklarına yönelik askeri müdahalesini kınamaktadır" ifadesi kullanıldı.
açıklamaya göre obama, rusya'nın, bm sözleşmesi altındaki yükümlülükleri ve ukrayna ile 1997 tarihli askeri üs anlaşmasının ihlali anlamına gelen ve budapeşte bildirisi ve helsinki nihai senedi ile uyuşmayan, ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik açık ihlalinden duyduğu derin kaygıyı dile getirdi. rusya'ya askerlerini kırım'daki üssüne geri çekerek tansiyonu azaltması ve ukrayna'daki herhangi bir başka yere müdahaleden de uzak durması çağrısında bulundu.
obama putin'e, rusya'nın, eğer rus kökenlilere ve ukrayna'daki azınlık nüfusa muameleye yönelik kaygıları varsa, bunu ele almasının uygun yolunun, ukrayna hükümetiyle doğrudan barışçıl istişareye girmek ve bm güvenlik konseyi (bmgk) veya avrupa güvenlik ve işbirliği teşkilatı'nın (agit) himayesi altında uluslararası gözlemciler göndermekten geçtiğini belirtti.
açıklamaya göre obama putin'e ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü ihlalinin rusya'nın uluslararası toplumdaki duruşunu da olumsuz yönde etkileceğini söyledi. abd'nin, acil biçimde bmgk, nato ve agit'teki ortak ve müttefikleri ile budapeşte bildirisi'ni imzalayan ülkelerle iştişarede bulunacağını söyledi.
washington, g-8 için hazırlık toplantısına katılma kararını da askıya aldı. rusya'nın uluslararası kanunları ihlale devam etmesinin daha büyük siyasi ve ekonomik izolasyonlara yol açacağı uyarısında bulundu.
kremlin'den yapılan açıklamasına göre ise putin, ukrayna'da mevcut yönetim tarafından desteklenen aşırı milliyetçileri suçladı, ukrayna topraklarındaki rusların can güvenliklerine tehditler bulunduğunu söyledi. putin, ukrayna'nın doğu bölgelerinde ve kırım'daki şiddetin büyümesi halinde rusya'nın kendi menfaatlerini ve rusça konuşan halkın hayatını koruma hakkının olduğunu obama'ya iletti.
kırım hava sahası uçuşlara açıldı
kırım hava sahası yeniden uçuşlara açılsa da karayolları rusya yanlısı milisler tarafından bloke edilmiş durumda. kırım'a karayoluyla ulaşmaya çalışan gazeteciler kontrol noktalarından geri çevrildi. al jazeera türk prodüktörü gökhan yivciger de kontrol noktasında milisler tarafından durulduruldu ve bir süre sorgulandı. yivciger, kırım'a sokulmadı.
ukrayna hareketli
ab yanlısı muhalif lider vitali kliçko rus parlamentosunun müdahaleye onay vermesinin ardından milli seferberlik çağrısı yaptı.
rusya parlamentosu'nun alt kanadının başkanı sergey narişkin, ukrayna geçici cumhurbaşkanı turçinov ile telefonda görüştü. ukrayna parlamentosu'nun websitesinden yapılan açıklamaya göre, narişkin, turçinov'u uyardı, "ukrayna doğudaki bölgelerde ve kırım'daki barışçıl vatandaşlara saldırırsa moskova buna askeri yanıt verir" dedi.
bm güvenlik konseyi acil toplandı
rusya'nın kırım'a asker gönderme ihtimaline karşı birleşmiş milletler güvenlik konseyi acil olarak toplandı.
beyaz saray'dan üst düzey bir yetkili abd ulusal güvenlik ekibinin ukrayna'daki durumla ilgili siyasi seçenekleri tartışmak üzere toplandığını söyledi.
abd savunma bakanı chuck hagel da rus meslektaşı sergey şoygu ile görüştü. pentagon sözcüsü john kirby, yaptığı yazılı açıklamada, hagel'in, rusya'nın ukrayna'ya askeri müdahalesine dair derin endişesini dile getirdiğini, bu tür aktivitelerin, rusya'nın uluslararası anlaşma yükümlülüklerine aykırı düştüğünü hatırlattığını, bu yükümlülüklerin ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygı duyulmasını gerektirdiğini belirttiğini kaydetti.
nato konseyi toplanıyor
nato genel sekreteri anders fogh rasmussen, ittifak'ın karar organı kuzey atlantik konseyi'nin ukrayna'daki son gelişmeler nedeniyle pazar günü olağanüstü toplanacağını açıkladı.
rasmussen, twitter mesajında, rasmussen, "rusya (kırım'daki) kendi kuvvetlerinin hareketleri dahil ukrayna'nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne, sınırlarına saygı göstermelidir" uyarısında bulundu.
bu arada litvanya dışişleri bakanı linas linkevicius, rusya'nın ukrayna'ya asker gönderme kararı nedeniyle nato'nun, bir üyeye yapılmış saldırıya ittifak'ın ortak cevap vermesini öngören 4. maddeyi işletmesi gerektiğini savundu.
nato anlaşmasının 4'üncü maddesi uyarınca güvenlik tehdidi altında bulunduğunu düşünen ittifak üyeleri kuzey atlantik konseyi'ni olağanüstü toplantıya çağırabiliyor ve karar için oybirliği gerekiyor.
halen rusya'da bulunan devlet başkanı viktor yanukoviç döneminde nato üyeliği hedefinden vazgeçse de ukrayna, 1997'de imzaladığı özel ortaklık anlaşması'yla ittifak'la birçok alanda işbirliği yapıyor.
Yorumlar