doğu çin denizi'nde japonya ve çin arasında paylaşılamayan beş ada, iki ülke arasında son yılların en büyük gerilimine yol açtı. cumartesi günü çin halk cumhuriyeti’nde başlayan japonya karşıtı gösteriler, pazar günü de sürdü.  

japonya başbakanı yoshihiko noda, gösterilerin büyümesi üzerine çin hükümetinden, ülkelerindeki japon şirketlerine ve diplomatik temsilciliklerine ait binalarını korumasını istedi.

eylemler yayılıyor

başkent pekin'deki japonya büyükelçiliği önünde pazar günü de toplanan göstericiler, polisin yoğun güvenlik önlemleri nedeniyle binaya yaklaşamadı ancak bazı eylemciler ellerindeki su dolu şişeleri sloganlar eşliğinde binanın önünden geçtikleri binaya fırlattı.

şanghay’yaklaşık bin 500 kişi japonya konsolosluğu'na yürürken; çin'in güneybatısındaki chengdu kentinde ise abd konsolosluğu'na yürümek isteyen yaklaşık iki bin gösterici polis tarafından dağıtıldı.  

polis hong kong yakınındaki shenzhen kentinin güneyinde ise bir caddeyi kapatan göstericileri dağıtmak için gözyaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı.

japonya devlet televizyonu'na göre çin'de dört başka kentte protestocular dükkanları yağmaladı, japon arabalarını tahrip etti. göstericiler ülkenin doğusundaki qingdao kentinde de çok sayıda japon fabrikasına girmeye çalıştı.

hong kong'tan bildiren al jazeera muhabiri marga ortigas, çin'deki eylemlerin giderek daha çok kente yayıldığını söyledi ve göstericilerin japonya ile bağlantılı her şeye saldırdıklarını aktardı.

japonya satın almak istedi

tokyo yönetiminin, çin'in de hak iddia ettiği doğu çin denizi'ndeki adalarından üçünü satın almak istemesi gerginliğe neden olmuştu. çin, bölgeye altı gözlem gemisi göndermiş, binlerce çinli japonya’yı protesto etmek amacıyla sokaklara dökülmüştü.

göstericiler cumartesi günü pekin’deki japonya büyükelçiliği önünde toplanmış ve yumurta taş ve şişelerle binaya saldırarak içeri girmek istemişti. polis ekipleri kalın barikatlar ve havadan helikopter desteğiyle göstericileri engellemeye çalışmıştı.

tartışmalı takım adalar, japonya'ya 370, çin'e ise 350 kilometre uzaklıkta yer alıyor. japonya ve çin'in yanı sıra tayvan'ın da hak iddia ettiği adalarda herhangi bir yerleşim bölgesi bulunmuyor.

egemenlik sorunu

bölgede yalnızca japonya ve çin arasında kriz yaşanmıyor. zengin doğal kaynaklar barındırdığı tahmin edilen güney çin denizi'ndeki tartışmalı sular için de pekin yönetimi ile birçok ülke arasında ihtilaf bulunuyor. çin'le egemenlik alanı konusunda sorun yaşayan ülkeler arasında filipinler, tayvan, malezya, brunei ve vietnam bulunuyor.

son olarak adalar krizinde devreye giren washington yönetimi, ağustos ayında pekin yönetimini suçlamış ve taraflardan soruna diplomatik bir çözüm bulmalarını istemişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar